...У свой час я захапляўся творчасцю Васіля Шукшына, а найбольш, здаецца, яго апавяданнямі пра дзівакоў. Цікавыя людзі! На аднаго з іх і мне пашчасціла. Хударлявы такі, высокі, усмешлівы... Яму тады за 50 было. І прозвішча адметнае — Авяр'янчык: усе, хто на слых па-руску запісваў, заўсёды пыталіся, што пасля «р» — цвёрды знак ці мяккі?
Але ж запомніўся ён не столькі гэтым, колькі сваім проста неверагодным талентам трапляць у розныя гісторыі. Ці нават ствараць іх...
Значыць, неяк інстытуту бульбаводства, які знаходзіцца ў Самахвалавічах (а гэта з дзясятак кіламетраў ад Мінска), тэрмінова спатрэбілася новае абсталяванне. Заказ на яго вытворчасць атрымала наша прадпрыемства. І вось работа зроблена, засталася, можна сказаць, драбяза — даставіць «груз» на месца.
Каб не адрываць спецыялістаў ад асноўнай работы, гэтую задачу (пагрузіць, завезці, разгрузіць...) даверылі нам, ітээраўцам, так званым белым каўнерыкам. Адпаведнага рабочага адзення ніхто з нас, вядома ж, не меў. «Прыбіраліся» ў тое, хто што знайшоў (потым адзін з аднаго смяяліся, бо кожнага ну хоць ты ў каноплі — замест пудзілаў)...
Ну а далей — завезлі тое абсталяванне, што называецца, здалі заказчыку, а самі наводшыбе, у цяньку селі чакаць аўтобуса.
Трэба сказаць, што яго даўгавата не было — рабочы дзень канчаўся. Таму, калі пад'ехаў, «загрузіліся» мігам, але не ўсе: Авяр'янчык прапаў!
Мы спачатку гукалі яго, потым шукалі, потым, літаральна, прачасалі нагамі найбліжэйшыя кусты... Усё без толку — чалавек як скрозь зямлю праваліўся!
...Рашэнне ехаць у горад без яго далося нам вельмі цяжка: не ведалі, што думаць, што рабіць, усю дарогу перажывалі, дома ноччу не спалі...
А нараніцу наш Авяр'янчык як нічога ніякага прыйшоў на работу. Мы ледзь не загрудкі: «Дзе быў?» Кажа: «Спаў... У кусце». Гэта ў яго са службы, маўляў, засынаць пры «дзявятым вале» і тады хоць з гарматы страляй... Вечарам прачнуўся сам, за чатыры гадзіны пехатой прыйшоў дадому. Пра «аўтастоп», казаў, нават не марыў, бо такога абадранца нават ноччу машыны здалёк аб'язджалі.
Гэта — адна прыгода. Раскажу пра другую.
Наша прадпрыемства знаходзілася ў прыгарадзе. Сцежка да яго пралягала цераз калгаснае поле. І калі на яго вывозілі гной...
«Водар» — нішто, а вось «паласа перашкод»... Баючыся на ёй паслізнуцца, мы скакалі ад «міны» да «міны». Здаралася прамахнуцца. Здаралася паслізнуцца...
А потым на нашым полі пасадзілі капусту, і вырасла яна вялікая ды прыгожая: не дзіва, што пад восень асобныя качанчыкі, што раслі бліз дарогі, сталі патроху знікаць.
Паквапіўся на іх і наш Авяр'янчык. Дзень пры гэтым выбраў удалы: людзі выйшлі на масавую ўборку. А вось з часам ён крыху памыліўся. Факт, што неўпрыкмет прымкнуўшы да працуючых, наш дзівак стаў, што называецца, носам круціць — вышукваць найлепшыя качаны ды складаць сабе ў торбы.
Між тым у калгаснікаў пачаўся перапынак на абед: людзі кінулі работу, пайшлі па дамах. Авяр'янчык таго не заўважыў — ён «шчыраваў» сабе далей. А вось яго заўважылі вартаўнікі (поле было пад аховай) і, вядома ж, у крык...
Злодзей прыкінуў, што ногі доўгія, лес блізка — уцячэ.
Аднаго не ўлічыў, што бегчы давядзецца яшчэ і ад сабак — да таго ж
на... «лаўца»...
Карацей, прыпусціў — як той бусел на ўзлёт, толькі замест крылаў — торбы з капустай. Лес ужо за пару метраў быў. А там, бачыць, яшчэ два ахоўнікі — вогнішча распальваюць. Авяр'янчык як зараве: «Ла-жы-сь!..» Тыя ніцма... Ён — цераз агонь і ў лес.
...Хвілін праз сорак з'явіўся на рабоце з дзвюма торбамі капусты. Сабакі, сказаў, яго не дагналі, бо па лесе пятляў, як сапраўдны заяц.
...Калі Авяр'янчык сышоў на пенсію, мы спачатку з палёгкай уздыхнулі, бо прыгод такіх з ім была процьма. А потым — не паверыце — засумавалі, бо Васіль Макаравіч Шукшын меў такі рацыю: у чалавечым «разнатраўі» дзівакі зусім не лішнія. З імі цікавей.
Іван Гаральчук, г. Мінск.
У інтэрнэце чытаў, што ў нашай рацэ Дрысе знайшлі старажытнага ідала, які на паверку аказаўся...
Зрэшты, пра гэта чытачам любімай звяздоўскай рубрыкі мне хацелася б расказаць не прозай. Такім чынам
У адной з мясцовых вёсак
Дзед Вінцук рабіў унёсак
У тутэйшы сельскі быт:
Каб палепшыць дабрабыт,
Майстраваў ён, як вядзецца,
Усё, што толькі давядзецца
То драбіны, то начоўкі,
Скажуць — ручку для нажоўкі
Ці акенца, каб відней...
Ці карыта для свіней.
Майстар просты быў, вясковы,
Толькі ўразлівы на словы.
Да таго ж меў добры «стаж»...
Вось і кінуўся ў кураж:
— Тапарышча для сякеры?!
Ды рукам сваім я веру.
Нават ідала зраблю!
Стаўка?
З носа па рублю!..
Калі «рушыў» у заклад,
То ні кроку ўжо назад.
Значыць, ціхенька, здаля
Маракуе ля камля:
Абкарыў... Стакроць памераў,
Цюкаў нештачка сякерай...
— Ці не з глузду з'ехаў дзед, —
Баба хрысціцца ад бед. —
Гаспадарку не спраўляе,
У пуні штосьці вырабляе
Ад світанку аж да ночы —
Уваліліся ўжо вочы...
Не было б другога ліха:
Праца ў майстра ішла паціху.
Стаў яго цурбан дубовы
Неяк дзіўна хмурыць бровы.
Доўгі нос да губ звісаць,
Вочы строга пазіраць...
Нават ручкі змог злажыць!
Дзед — мастак!
Каб мне так жыць!
Вось — нарэшце —
скончыў справу
(Хоць бяры і на выставу!):
Трубіць збор сябрам-суседзям,
Каб жа ўсякі мог агледзець
Можа, нават шапку зняць
Ды й заклад яму аддаць...
Глупства, пане дабрадзею,
Песціць марныя надзеі:
Людзі грошай шкадавалі,
Таму дружненька прызналі:
— Можа, ідал трохі й гожы,
Але ж гэта толькі можа...
Дзед рашучыя меў рысы:
На спіну й... на бераг Дрысы.
Там —
статуі ўсё адно —
Галавой яе — аб дно!
...Колькі часу там ляжала,
На сягоння звестак мала.
Толькі дайверы аднойчы
Акруглілі ў масках вочы:
Гістарычная знаходка
Кружыць розумы салодка!
Сталі думаць-вырашаць —
Як жа ідала падняць?
Навукоўцаў запрасілі,
Каб жа вартасць ацанілі...
Тыя з лупай ды пінцэтам,
Справу робячы з імпэтам
Выдаюць вердыкт суровы:
Гэты ідал — яшчэ «новы!» —
Гадоў сорак і не болей
Праляжаў ён у «няволі».
ххх
...Паглядзіш у інтэрнэце, —
Многа цудаў ёсць на свеце!
Я ж за вухам чухаю:
Гэты быў не ў Бухаве?
Аляксандр Матошка, Расонскі раён.
Заўвага аўтара: Бухава — невялікая вёска на беразе Дрысы.
Анекдот у тэму ад вядучай рубрыкі Валянціны Доўнар: вучоныя-археолагі знайшлі шлем Аляксандра Македонскага. А праз дзесяць метраў — знайшлі яго матацыкл.
Пішыце! Свет захаваўся таму, што смяяўся. І думаў.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».