Увосень расліны падкормліваюць фосфарна-калійнымі ўгнаеннямі, якія павышаюць марозаўстойлівасць і дапамагаюць супрацьстаяць хваробам. Азотныя ўгнаенні ў гэты перыяд выкарыстоўваць не рэкамендуецца, бо яны правакуюць рост маладых парасткаў, якія часта не паспяваюць выспець да халадоў і ў выніку падмярзаюць, разам з тым наносячы страты ўсёй расліне.
Якое б угнаенне вы ні выбралі для свайго саду і агарода, важна памятаць, што ўраджай не будзе ў радасць, калі прынясе шкоду замест карысці. І нават арганічная падкормка ў значных колькасцях можа спрыяць назапашванню нітратаў ва ўраджаі. Таму пры ўнясенні ў глебу любых восеньскіх угнаенняў важна звярацца з інструкцыяй або рэкамендацыямі вопытных спецыялістаў, а таксама ні ў якім разе не перавышаць дазіровак.
Адным з самых папулярных фосфарных угнаенняў з'яўляецца суперфасфат. На паліцах крамаў можна сустрэць звычайны (20 % фосфару) або двайны суперфасфат (49 % фосфару), які змяшчае менш баластных рэчываў. Для падкормкі ягадных кустоў можна выкарыстоўваць 1—2 ст. л. суперфасфату пад адзін куст. Угнаенне рассыпаюць па ўсёй плошчы прыствольнага круга і закопваюць на глыбіню 7—10 см.
З калійных угнаенняў восенню можна выкарыстоўваць як сернакіслы, так і хлорысты калій (15—20 г на 1 кв. м). Хлор, які змяшчаецца ў апошнім угнаенні, да пачатку новага вегетацыйнага перыяду ўжо паспее выпарыцца і не прынясе ягадным кустам ніякай шкоды.
Мінеральныя ўгнаенні можна спалучаць з арганічнымі. Напрыклад, пад дарослы куст агрэсту можна ўнесці 8—15 кг перагною і 40 г сульфату калію. Дасведчаныя садоўнікі часткова закопваюць перагной у глебу, а часткова выкарыстоўваюць як мульчу.
Пры падкормцы малін і парэчак 10—15 кг перагною сумяшчаюць з 60 г суперфасфату і 40 г калійнай солі пад кожны куст. Для найлепшага пранікнення ўгнаенняў, іх уносяць у баразёнкі глыбінёй 20 см, якія выкопваюць за 30 см ад куста.
Ягадныя кусты нядрэнна адклікаюцца на падкормку курыным памётам. Сухі памёт уносяць пад перакопку з разліку 0,8 кг на 1 кв. м, не дапускаючы кантакту ўгнаення з каранямі раслін. Некаторыя садоўнікі аддаюць перавагу паліву міжраддзяў растворам курынага памёту (1:15).
З арганічных угнаенняў, якія падыходзяць для падкормкі ягадных кустоў, можна таксама адзначыць драўняны попел, які асабліва падабаецца малінам. Аднак гэтае ўгнаенне непажадана выкарыстоўваць часцей, чым раз у тры-чатыры гады.
Яблыню і грушу таксама можна падкормліваць двайным суперфасфатам (30 г на 1 кв. м прыствольнага круга). Штогод у верасні рэкамендуецца выкарыстоўваць сернакіслы калій (30 г на 1 кв. м) або раствораны ў вадзе монафасфат калію (10—15 г на 10 л вады з разліку 10 л раствору на 1 кв. м).
Дасведчаныя агароднікі лічаць, што сліву, вішню і абрыкос можна падкормліваць двайным суперфасфатам і сернакіслым каліем у тых жа дазіроўках. Але пры гэтым, каб нармалізаваць кіслотнасць глебы, кожныя пяць гадоў пажадана ўносіць 300 г вапны на 1 кв. м.
З арганічных угнаенняў восенню пладовым дрэвам прыйдзецца даспадобы перагной. Дрэвы да 8 гадоў патрабуюць каля 30 кг перагною, больш дарослыя расліны — каля 50 кг гэтага арганічнага ўгнаення.
У якасці альтэрнатывы можна выкарыстоўваць перапрэлы (два-тры гады) гной. 4—5 кг угнаення ўносяць у прыствольныя кругі фруктовых дрэў пад перакопку.
Восеньская падкормка трускалак магчымая з верасня да кастрычніка. Расліны нядрэнна адклікаюцца на арганічныя ўгнаенні, у прыватнасці, на птушыны памёт, разведзены вадой 1:15—20 і настоены на працягу двух дзён. Гэтым растворам праліваюць баразёнкі паміж кусцікаў, асцярожна абыходзячы разетку лісця.
Таксама можна выкарыстоўваць каравяк, разведзены вадой 1:10, або гнаявую жыжку, разведзеную ў суадносінах 1:8 і пакінутую настойвацца на працягу двух дзён. Пад адзін куст можна выкарыстоўваць не больш за 1 л угнаення.
З мінеральных угнаенняў добрым варыянтам можа стаць сумесь нітрафоскі (2 ст. л.) і калійнай солі (20 г), разведзеная 10 л вады. Максімальна дапушчальная порцыя ўгнаення для аднаго куста — 1 л.
Калі вы сабраліся перасаджваць садовыя суніцы, то ў кожную лунку таксама можна дадаць каля 40 г нітрафоскі. Аднак трэба прасачыць, каб карані раслін не датыкаліся да ўгнаення, бо яны могуць атрымаць апёк.
Выдатным варыянтам восеньскага ўгнаення пры перасадцы трускалак можа стаць драўняны попел (1 шклянка на 1 кв. м).
Папулярнымі восеньскімі ўгнаеннямі для газона з'яўляюцца касцяная мука (дзве-тры шклянкі на 1 кв. м), а таксама суперфасфат (50—70 г на 1 кв. м).
Акрамя таго, каб зялёны газон цешыў вас налета, восенню можна развеяць над ім попел, які да таго ж з'яўляецца нядрэнным абсарбентам для шкодных рэчываў, здольных нанесці ўрон знешняму выгляду вашага лужка. Гэтую працэдуру можна паўтарыць вясной пасля сходу снегу.
Амаль тысяча дзвесце чалавек сабраліся, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
