Вясёлыя гісторыі чытачоў

Не еўшы ляжаш...

Той калгас з гучным імем Чкалава быў заўжды ў ліку першых — на жаль, ад «хваста», бо землі там неўрадлівыя — пясок ды падзол, балоты непралазныя, а сенажаць і ўвогуле ў пойме Прыпяці за дзесяць вёрст: у касавіцу людзі мусілі ездзіць туды з начлегам, на некалькі дзён. Спачатку нарыхтоўвалі сена для калгаснага статка і толькі потым (пад канец жніўня, а то і ў верасні) касілі атаву для сваіх Зорак ды Мілак...

Тыя тры дзялкі — калгаснікаў Змітрака і Максіма ды настаўніка гісторыі Аляксандра Іванавіча — былі побач. Мужчыны дружна, гуртам працавалі, гуртам начавалі — вядома ж, павячэраўшы...

Той раз ежы было як кот наплакаў: у Максіма акраец хлеба ды кавалачак сала, у Змітрака з гісторыкам — сем яек на дваіх... Хоць-нехаць ім давялося пайсці ў найбліжэйшую вёску — пазычыць у родзіча так званай блытанкі, каб налавіць рыбы...

Трэба сказаць, што яе ў гэту сетку трапляла шмат, не толькі вялікай, але і малой... Таму, баючыся рыбнагляду, Змітрок з гісторыкам доўга шукалі зацішнае месца — «хавалі» блытанку ад чужых вачэй...

Калі вярнуліся да месца начлегу, Максім ужо прыстараўся сухога ламачча, расклаў вясёлае вогнішча, набраў у кацялок вады, каб зварыць яйкі. А пакуль мужчыны курылі ды вялі няспешную гамонку.

...Рэч у тым, што гісторык быў паляўнічы і аднойчы яму вельмі пашчасціла — ён забіў ваўка. Гісторыю пра гэта ведала ўся акруга, але Іванавіч усё роўна яе расказваў. І Цэзара тады купіў — паляўнічага сабаку, хоць жонка ў гэта і не верыла. Казала: «Яшчэ адзін дармаед! Дварняк — чысцейшай вады! Цюлька!..»

Дзецям гісторыка новая мянушка для сабачкі спадабалася больш, а дармаеду ўсё роўна было, як клічуць, — абы частавалі... Праўда, з узростам у ім прачнуліся нейкія гены: у той надвячорак у пошуках ежы ён, напрыклад, абшнарыў усё і, нічога, на жаль, не знайшоўшы, таксама сядзеў ля вогнішча — разам з касцамі чакаў вячэры.

Такім чынам, да яе што-нішто ўжо варылася; гісторык апавядаў гісторыю пра ваўка, а Максіму нецікава было, таму ён моўчкі палез у курэнь — хацеў перад вячэрай трохі паляжаць: яйкі ж не хутка зварацца? А юшка — і пагатоў, бо яшчэ ж і рыба ў рацэ.

Змітрок з гісторыкам пайшлі паглядзець, як яна там. Клікалі з сабой і сабаку, але ён чамусьці не пайшоў, чым засмуціў... А вось блытанка — тая наадварот — парадавала, бо ў ёй срэбнай луской паблісквала рыба. І раптам...

— Пах! Пах-пах! — данеслася да рыбакоў.

— Рыбнагляд? — спалохаліся яны.

— Сетку ў ваду! — скамандаваў Іванавіч, і мужчыны, адбегшыся ад берага, палеглі на зямлю.

— Куля ж дурніца, — з веданнем справы казаў гісторык, — яна ж не глядзіць, куды паляціць.

...Калі стральба такі сціхла, касцы вярнуліся на бераг, але блытанкі там ужо не было: сплыла — разам з рыбай. Мужчыны — галодныя і злыя — папляліся да вогнішча, вакол якога не ў лепшым настроі мітусіўся Максім:

— Па рыбу пайшлі! — «мацюкамі мацюкаўся» ён. — А яйкі вам што — ужо лішнія? Ці не ежа?! Іх трэба на сабаку пакінуць?.. Усе пастралялі! Усе разляцеліся!.. Няма чаго есці!.. Што — і рыбы няма?!

— Блытанкі таксама, — уздыхнуў Змітрок.

— Давайце тады хоць сала з'ямо, — прапанаваў гісторык і тут жа ўбачыў, як Цэзар падціснуў хвост і вінавата сігануў у кусты. Было з чаго: кайстра, у якой ляжаў апошні прыпас, валялася непадалёк і была абсалютна пустой.

Таму для сабакі ноч, вядома ж, не здоўжылася, а вось для мужчын...

Праўду кажуць: не еўшы ляжаш, не спаўшы ўстанеш.

Ніна Кандрашонак, г. Петрыкаў

Конік? Добра, а тэхніка ўсё-такі лепш

Восень... Людзі шчыруюць на сваіх палетках, збіраюць апошні ўраджай. Якраз пра яго і мая гісторыя.

Было гэта ў тыя часы, калі пад бульбу выдзяляліся адмысловыя надзелы. У нас, напрыклад, калгаснікам давалі па 45 сотак зямлі, работнікам лясгаса — па 25, а настаўнікам — па 15. Такія былі «законы».

Дык вось у тую вясну два швагры (адзін з іх — мой сябар Міша) атрымалі па такой «палосцы» ды сталі думаць, як на іх бульбу садзіць. Пад каня — як заўсёды? Але ж узяць яго можна толькі тады, калі скончыцца пасяўная ў калгасе... Дык, можа, не чакаць?

Міша, помню, пайшоў да брыгадзіра, папрасіў саджалкі і яму не адмовілі (праўда, папрасілі, каб тры дні адпрацаваў)... Жонка з гэтым згадзілася, а вось цешча — тая сапраўдны лямант узняла: ты што, маўляў, з глузду з'ехаў? Пад каня шырыня паміж градкамі 30 сантыметраў, а пад трактар — 70... Ды так жа палова зямлі прагуляе...

Міша, аднак, прыняў рашэнне і нікога болей не слухаў — пасадзіў бульбу саджалкай.

А вось другі зяць той самай цешчы зрабіў, як яна сказала: пасадзіў пад каня. Надзелы гэтых шваграў былі паблізу, таму дзён праз колькі на Мішавай паласе зазелянелі ўсходы, а ў Івана яны толькі паказаліся. Ды і потым Міша даглядаў свае пасадкі з дапамогай тэхнікі, а Іван — з канём ды з матычкай.

І вось прыйшла восень — пара выкопваць бульбу. Іван разам з жонкай і цешчай упіраўся дзён з пяць, Міша справіўся за дзень.

— Усю бульбачку ў зямлі пакінуў, — сварылася цешча.

І зяць не вытрымаў: папрасіў трактарыста «прайсціся» капалкай — і па сваім надзеле, і па Іванавым. На яго полі дзе-нідзе маленькія бульбінкі, а ў Івана — не абабрацца, як той казаў.

— Пазбіраеце? — спытаў Міша ў цешчы.

— А як жа, — згадзілася тая і вечарам прызналася, — у Івана сабрала цэлы мяшок, а ў цябе — і вядра няма: усё... у зямлі засталося!

...Карацей, Міша сваёй цешчы нічога не давёў, але ж бульбу стаў садзіць толькі з дапамогай тэхнікі.

Цяпер, згадзіцеся, гэта ўжо звыклая справа, а некалі ж давялося ваяваць.

Хоць сабе і з цешчай.

В. М. Пяшэвіч, в. Юркевічы, Жыткавіцкі раён

«А галоўнае — гэта швабра...»

Мая гісторыя — пра маю блізкую прыяцельку, пра Веру, якая гадоў з 20 вучыла дзяцей роднай мове. Прычым размаўляла на ёй не толькі на ўроках: Верыну беларускую — чыстую, прыгожую — людзі з асалодай слухалі (і, дзякаваць богу, слухаюць!) у крамах, на рынках, у грамадскім транспарце, а ўжо ў школе, на бацькоўскіх сходах...

Праўда вось, гэта было даўно, да таго, як медыкі «прапісалі» ёй іншую работу — куды спакайнейшую. Вера доўга шукала яе і такі знайшла: адзін з былых вучняў прапанаваў «пасаду» вахцёра. Грошай, праўда абяцаў няшмат, што настаўніцу, вядома, засмуціла, але з іншага боку, былі так званы сацпакет і зручны графік. Да таго ж фірма — за нейкі кіламетр ад дому. Так што новай вахцёрцы — замест зарадкі — пехатою можна туды, пехатою назад...

Карацей, Вера згадзілася: хутка пазнаёмілася з людзьмі, развяла вазоны, час ад часу стала дапамагаць пажылой прыбіральшчыцы: з мяне ж, маўляў, карона не зваліцца...

Мусіць, таму аднойчы да яе падышла заклапочаная кадравічка, нясмела сказала, што на прадпрыемстве, дзе іх фірма здымае памяшканні, захварэла прыбіральшчыца, падмяніць няма каму. І так кабінеты не кінеш, бо там — начальства... «Дык, можа б, вы, Верачка Сямёнаўна...»

— Мне ж заплацяць? — спытала тая.

— Само сабою!.. Калі вы не супраць, вам зараз пакажуць «участак», скажуць, дзе інструмент, і назаўтра...

Назаўтра Вера Сямёнаўна прыйшла на работу загадзя. Па-настаўніцку добрасумленна прыбрала ў кабінеце дырэктара, яго намеснікаў, галоўнага інжынера. І далей — па парадку: у дыспетчараў, забеспячэнцаў... Замарылася, але ж заставаўся толькі пусты калідор — яна дамывала апошнія метры.

А тым часам і людзі пайшлі... Першымі — два мужчынкі.

— Прабачце, — на ўваходзе запыніла іх Сямёнаўна, — я тут першы дзень, таму крышку не разлічыла — не справілася. Дык вы ўжо, калі ласка, пастойце, пакуль падлога высахне, а то зараз натопчаце і ўся мая работа кату пад хвост... Вам, дарэчы, у які кабінет? Чым займаецеся?

— Забеспячэннем, — усміхнуўся ёй старэйшы з мужчын.

— О-о, дык гэта ж тое, што трэба! — узрадавалася прыбіральшчыца. — У мяне да вас парачка заўваг. Толькі без крыўдаў... Можна?

— Давайце, — згадзіліся мужчыны (той старэйшы, Вера заўважыла, у досыць дарагіх акулярах, але ж што дзіця — з нейкім ранцам за спінай... І другі, як той казаў, таксама «не арол»)...

— Значыць, першае, — стала пералічваць Сямёнаўна, — у вашай прыбіральшчыцы не працуе пыласос, другое — што ў яе за пальчаткі? На адну прыборку не хапае... У вас жа саліднае прадпрыемства. На чым эканоміце?

— Чуеш, што народ кажа? — пачырванеўшы, спытаў «акулярык» у свайго спадарожніка. — Запомніш? Ці трэба запісаць?

— Запомню.

— ...Але ж гэта яшчэ не ўсё! — заахвочаная ўвагай, працягвала Вера Сямёнаўна. — Я ж пра галоўнае вам не сказала!

— Ну-ну...

— ...Бо галоўнае — гэта швабра. У маёй бабулі, далібог жа, лепшая была... Зручнейшая! Дзед ёй сам рабіў — у мінулым стагоддзі. А каб у гэтым... Ды што я расказваю... Я ж вам зараз пакажу, — толькі анучу зніму...

— Не трэба, — рашуча спыніў яе акулярык.

— Не-не... — адхрысціўся і другі з мужчын. — Мы і так усё зразумелі.

— А вось гэта я заўтра праверу, — дазволіўшы нарэшце прайсці, паабяцала былая настаўніца і стала збіраць рыштунак — анучкі, швабру, вядро...

Паглядзела яшчэ ўслед мужчынам. Адзін з іх — той самы «акулярык», «з ранцам» адмыкаў дзверы ў кабінет... генеральнага дырэктара, другі — галоўнага інжынера.

Так што назаўтра Вера пайшла на работу з першымі пеўнямі: каб ужо дакладна ўправіцца і каб потым, крый бог, ні з кім не спаткацца.

Хоць, шчыра кажучы, яно і хацелася, бо першае, што ўбачыла ў «сваёй» падсобцы, быў новы пыласос, цэлы арсенал нейкай хіміі і анучак, два стосы пальчатак, а «самае галоўнае» — ну вядома ж — некалькі швабраў.

Трэба разумець, на выбар?

Л. Русецкая, г. Заслаўе

Рубрыку вядзе Валянціна ДОЎНАР