Вы тут

Як прыкуты да інваліднай каляскі чалавек ставіць рэкорды ў інваспорце


Яму 58, ён жыве ў Мінску, займаецца рэабілітацыяй людзей з інваліднасцю, выкладае ва Універсітэце фізічнай культуры, аб'ездзіў мноства краін, з'яўляецца ганаровым грамадзянінам горада Пенсакола, штат Фларыда, ЗША. І пры гэтым наш герой ужо 35 гадоў як перамяшчаецца ў інваліднай калясцы. І калі, прачытаўшы гэты артыкул, нехта і далей будзе ныць, што нічога не можа, таму што лёс абышоўся з ім занадта жорстка і абставіны былі няўмольныя, — значыць, гэты чалавек проста не ўмее чытаць.

Перад вамі — аповед пра моцнага і мудрага мужчыну, які, як гавораць амерыканцы, зрабіў сябе сам.


Удар, які змяніў усё жыццё

— Я адслужыў у войску, паступіў у Беларускі політэхнічны інстытут, — апавядае Барыс Бачкоўскі. — У 1984 годзе я, студэнт 3-га курса, паехаў па камсамольскай пуцёўцы ў Цюмень — зарабіць грошай. Усе мае сваякі загінулі ў вайну, бацька вырас у дзіцячым доме, таму мы жылі вельмі небагата...

Але зарабіць Барысу не ўдалося. У адзін з вечароў ён, абараняючы дзяўчыну ад бандыта, атрымаў нажавое раненне. Наступствы аказаліся катастрафічнымі: з-за таго, што пацярпеў пазваночнік, хлопца паралізавала.

Было яму тады 23 гады.

— Сябры мяне спачатку наведвалі, падтрымлівалі, — успамінае Барыс Ісакавіч. — Але паступова яны з'яўляліся ўсё радзей і радзей, пакуль са мной не застаўся ўсяго адзін сябар, які быў у мяне з вайсковых часоў. Мы і да гэтага часу сябруем. Потым, дарэчы, тыя сябры — хто праз 20, а хто і праз 30 гадоў — зноў сталі наведвацца: ім было цікава, што са мной стала.

Адзін з іх нават паспеў стаць мільянерам... Але, вядома, мы ўжо не можам называцца сябрамі. У мяне да іх, дарэчы, ніякіх прэтэнзій, я ні на каго не злуюся. У іх сваё жыццё, і ніхто нікому нічога не павінен. І дзяржава нам нічога не павінна. Хоць многія калясачнікі лічаць, што дзяржава павінна іх утрымліваць. Але я думаю, што кожнаму трэба самому на сябе зарабляць, — або жыві на пенсію і не скуголь. Калі нехта стаіць з працягнутай рукой — значыць, яго да гэтага давяло жыццё. Я і гэтых людзей не асуджаю. Як не асуджаю тых, хто налажыў на сябе рукі. У мяне былі знаёмыя, якія прадалі тут кватэру і з'ехалі ў Галандыю на эўтаназію. Я не асуджаю іх рашэнне. Гэта мае правілы жыцця: нікога не асуджаць, і ніхто нікому нічога не павінен.

Па адукацыі наш герой, дарэчы, псіхолаг (скончыў Міжнародны гуманітарны эканамічны інстытут). «Я параўноўваў потым, калі вучыўся, тэорыю з практыкай: тыя пяць стадый прыняцця гора, як мы вучылі, — адмаўленне, гнеў, кампраміс, дэпрэсія і прыняцце — я ўсе іх калісьці прайшоў, — кажа ён. — Спачатку не мог да канца паверыць у тое, што здарылася. Усё здавалася, вось прачнешся наступнай раніцай — устанеш і пойдзеш. Потым пачынаеш думаць: чаму гэта здарылася са мной? Пасля: хто вінаваты? І толькі далей: што рабіць? У мяне было шмат знаёмых, якія прымалі рашэнне сысці з жыцця. У мяне таксама часам з'яўляліся такія думкі, але я прыняў рашэнне жыць».

Пабываў у Еўропе, Азіі, ЗША...

«Мяне выпісалі з бальніцы, прывезлі ляжачага ў Мінск, — апавядае Барыс Бачкоўскі. — Бацькі жылі ў кватэры на сёмым паверсе, ліфт хадзіў з другога паверха... Дактары мне сказалі, што я ніколі не змагу хадзіць. Мяне гэта ўскалыхнула — і я стаў узмоцнена займацца фізкультурай, каб рэабілітавацца. Ужо праз тры гады скончыў курсы кіравання і вадзіў машыну — «Запарожац», які тады інвалід мог купіць за паўцаны.

А ў 1988 годзе я пачаў займацца інваспортам. Ужо ў 1992 годзе стаў чэмпіёнам СНД па настольным тэнісе. У 1996-м захапіўся спартыўнымі танцамі. Маёй партнёркай была Вольга Цяцёркіна — студэнтка Універсітэта культуры па спецыяльнасці «харэаграфія», якая да таго часу была трохразовай чэмпіёнкай краіны па спартыўных танцах. Нас пазнаёміў кіраўнік Беларускага фонду дапамогі спартсменам-інвалідам Валерый Каламіец. А праз тры гады мы сталі чэмпіёнамі свету па спартыўных танцах».

Пяць гадоў доўжыўся іх танцавальны марафон. За гэты час яны станавіліся чэмпіёнамі Беларусі, прызёрамі Кубка свету ў Амстэр-даме, фіналістамі адкрытых чэмпіянатаў Германіі, Галандыі, Швецыі, Нарвегіі. Трыумфальным было іх выступленне ў японскім горадзе Макухары на чэмпіянаце свету па спартыўных танцах на інвалідных калясках...

Так што дзякуючы інваспорту наш герой пабываў у многіх краінах. Акрамя Еўропы, Азіі, два разы быў у ЗША, прычым другі раз па запрашэнні амерыканцаў ездзіў чытаць курс лекцый.

— Я ганаровы грамадзянін горада Пенсакола, штат Фларыда, ЗША, — усміхаецца Барыс Ісакавіч. — Нядаўна адзін мой таварыш трапіў туды, быў у мэрыі і сказаў, што там вісіць мой партрэт. Мяне нават запрашалі туды на ПМЖ як ганаровага грамадзяніна. Але я адмовіўся. І ў Ізраіль была магчымасць з'ехаць жыць... Там бы, вядома, было прасцей у матэрыяльным плане. Але тут я ўжо рэалізаваўся, а ў іншай краіне з гэтым было б нашмат складаней.

Ды і дзе б я ні быў, я заўсёды хачу дадому. Ведаеце, у вайну тут загінулі практычна ўсе мае сваякі, у гета. Я з беларускіх яўрэяў, мае продкі жылі тут пачынаючы з ХІV стагоддзя. Нешта ж тут іх трымала, што яны нікуды не з'ехалі. І вось мяне гэта нешта тут трымае, напэўна...

Барыс Бачкоўскі прызнаецца, што ўсюды, дзе ён браў удзел у спаборніцтвах і дзе былі немцы, — ён выбіраў іх сваімі сапернікамі і змагаўся з імі. «Я разумею, што яны такія ж інваліды, у мяне няма на іх крыўды, але проста таму, што немцы (усміхаецца). Гістарычная памяць ува мне вельмі моцная прысутнічае»...

Пазнаёміўся з будучай жонкай таксама дзякуючы спорту

З 1996 года наш герой працаваў у Беларускім фондзе дапамогі спартсменам-інвалідам. Цяпер ён — старшы інструктар-метадыст у сацыяльнай установе «Інвацэнтр» ГА «Беларускае таварыства інвалідаў» і выкладае ва Універсітэце фізічнай культуры на кафедры ЛФК.

Адукацыя псіхолага, дарэчы, яму вельмі дапамагла. «Займацца рэабілітацыяй людзей з інваліднасцю бывае няпроста, — кажа ён. — Калі трэніраваць здаровых людзей, і тое бывае маса нюансаў у калектыве, здараюцца канфлікты. А людзі з інваліднасцю вельмі ўразлівыя. Яны могуць быць залежныя ад надвор'я, ад таго, як, у якім стане раніцай усталі. Нават ад таго, як на іх паглядзелі... А потым, калі з'яўляюцца вынікі, пачынаюцца поспехі, — у іх таксама можа здарыцца зорная хвароба, як і ў здаровых. Гэта тыя ж самыя людзі, толькі ў іх ёсць інваліднасць, а мазгі тыя ж самыя. У любога чалавека, калі ў яго з'яўляюцца нейкія дасягненні і ён бачыць, што ім ганарацца, ідзе ўверх самаацэнка».

***

І ў асабістым плане ў яго ўсё добра. Барыс Ісакавіч жанаты, нядаўна яны з жонкай адзначылі 30 гадоў сумесна праведзенага жыцця. Пазнаёміліся таксама дзякуючы спорту. Жанна трапіла ў 16 гадоў у аўтакатастрофу і з таго часу перамяшчаецца на калясцы. І, дарэчы, яны — першая ў Беларусі сямейная пара, якая жыве зусім незалежна, без старонняй дапамогі, хоць абое — на інвалідных калясках. Сёння яна — чэмпіёнка краіны па лёгкай атлетыцы і настольным тэнісе сярод інвалідаў, паспяхова выступала ў хуткаснай яздзе на калясках. З адзнакай калісьці скончыла філалагічны факультэт БДУ. Так што яны абое — вельмі моцныя асобы.

Святлана БУСЬКО

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».