«Муж званіў з камандзіроўкі, Што купіў сабе абноўкі...»

Што было — было. Адзін гаспадар вельмі доўга планаваў, збіраўся, рыхтаваўся да рамонту ў кватэры. Але ж вось, нарэшце, купіў матэрыялы, на сярэдзіну пакоя сцягаў мэблю, усё панакрываў, а сам — з бляшанкай фарбы — залез на драбінку і столь фарбуе. Ды так жа акуратна, старанна... Жонка — не налюбуецца! Кажа: «Бачыш, сынок, які наш татка малайчына! Вучыся! Калі падрасцеш, дапамагаць яму будзеш!» — «А ён, што, сам да таго часу не ўправіцца?» — з насцярогай пытае малы.

Трэба разумець, нават ён здагадваецца, за якую складаную справу ўзяўся ягоны бацечка!

---

Што да чытачоў «Звязды», то яны гэтым разам строілі здагадкі пра «цётачку». Можна яшчэ раз глянуць на яе — гаротніцу — ды згадзіцца са спадаром Гаўрышам з Чавусаў: хто рамонтам не займаўся, той гора не ведаў. Вось і гэта бландзінка, маўляў, распачала яго, улезла ў нерат, а што далей...

Вершаваным радком гэта апісана так:

Не мела дзеўка клопату,

Прадаўшы парася,

Ў малярства (ды без вопыту)

Заглыбілася ўся...

Сядзіць цяпер — гаруе:

— Ну дзе ж былі мазгі?!

І сцен не дафарбую,

І як аддаць даўгі?!

Праблемы? Так. І каб толькі гэтыя, а то ж, паводле спадара Гаўрыша,

Пачала рамонт кватэры, —

Мігам зніклі кавалеры...

Ты ж —

як хочаш:

клей шпалеры,

Столь бялі

і вешай дзверы,

Мяняй плітку, унітаз...

Ці хаця б —

не засмучайся:

У аб'явы ўчытайся:

Можа, прыйдзе...

муж на час?

Ёсць, ёсць такая паслуга! І прапаноў — шмат: дастаткова пазваніць, і мігам знойдуцца, прыйдуць дабравольцы: люстры, карнізы, карціны павесяць, краны паправяць, мэблю збяруць... Часам (за вашы грошы) нават з'ездзяць на лецішча: ускапаюць грады, скосяць газоны, паправяць платы...

Ну і з рамонтам, відаць, дапамогуць. Галоўнае — не памыліцца, не замахнуцца на нешта іншае, а то...

Праўдзівая, трэба разумець, гісторыя: адзін стары халасцяк у газеце абвестку ўбачыў — «Жонка на час» і...

Проса сніцца галоднай курыцы — усё зразумеў па-свойму: набраўся смеласці, пазваніў. «Для якіх патрэб выклікаеце?» — папыталіся ў яго з таго канца проваду (і голас такі ж прыемны, малады...). «Хачу парадак у сябе навесці, — не разгубіся халасцяк. — Пажадана ўвечары». Яму ў адказ — парадак дык парадак, вечарам дык вечарам. Дамовіліся, калі канкрэтна... Ён торт купіў, кветкі, шампанскае — усё, карацей, як належыць, як у кніжках чытаў, як у серыялах бачыў...

У прызначаны час — званок у дзверы. Ён, узрушаны, адчыняе. А там — сімпатычная бабулька з вядром і швабрай. Кажа: «Ну, дзе тут што прыбіраць?»

Прыйшлося паказаць і пачак цыгарэт на балконе скурыць, пакуль «госця» гаспадарыла. Глянуў потым, што атрымалася, — не пазнаў бярлогу!... А таму не проста заплаціў, а яшчэ і прэмію той «жонцы» выпісаў — у выглядзе торта.

Бабуля ўдзячная была. Сказала на адыход: «Жонку табе трэба, сынок».

Ну, «сынкам» (то-бок мужчынам) з гэтым, кажуць, прасцей: яны жэняцца, калі захочуць, а вось «дачушкам» — горш, бо замуж ідуць, калі клічуць-бяруць. А значыць,

Здымак —

тэст для жаніхоў.

Бізнес-лэдзі?

Ёсць «улоў»!

А рабочая апратка

І — на жаль —

Не ўсё так гладка.

Лічыць спадарыня Іна Алісевіч з Уздзеншчыны. І, відаць, мае рацыю: адна бландзінка — няма ахвотных падсесці...

Чаму так адбываецца, ведае спадар Мікалай Старых з Гомеля: «У сярэдзіне мінулага стагоддзя пра Яго Вялікасць рабочы клас (я без іроніі, зазначае аўтар) паказвалі шмат добрых фільмаў: «Вышыня», «Вялікі перапынак», «Вясна на Зарэчнай вуліцы»... На слыху былі песні «А мы монтажники-высотники», «Уральская рябинушка»
(«...Справа кудри токаря, слева — кузнеца...»), нават Мікалай Слічэнка спяваў пра маляра... А цяпер, апроч «шофёра-дальнобойщика», і прыгадаць няма чаго. Можа, таму і па́дае прэстыж рабочых прафесій, можа, таму і...

Маляра, красуню Леру,

Пакідаюць кавалеры.

Канстанцін пайшоў

да Танькі,

Бо яна працуе ў банку.

Павел —

у дакторкі Томы

(Тая носіць

спірт дадому).

Не злажылася

й з Антосем, —

Паху фарбы

не выносіць.

Гора ў дзеўкі! Няёмка ёй, што мае такую прафесію, схавала, бач, твар. Хоць сама ж ва ўсім вінавата, як лічыць спадар Мікола Кісель з Мінска:

На танцулькі бегла

Заміж навучання

І на сэрца легла

Ранняе каханне.

Зараз — клей,

шпаклёўка,

Як празнае маці...

Мілая галоўка,

Дай цябе абняці!

Бо шкада. Яшчэ і таму...

Кароткі, але ж досыць дакладны подпіс ад спадарыні Валянціны Гудачковай з Жыткавічаў:

Атруцілі дзеўку

Фарбай ды пабелкай.

А маглі і не толькі...

Праўдзівая гісторыя ад спадарыні Любові Чыгрынавай з Мінска:

Працавала аж да поту,

Парабіла ўсю работу,

Часам —

цераз «не магу»...

Ды заказчык

быў нягожы,

Усё крывіўся:

непрыгожа...

А ўрэшце —

абдурыў:

Як найменей заплаціў!

Ну, ці не падлюка?!

«Гэты конкурсны здымак, — ужо прозай дадае шаноўная аўтарка, — нагадаў мне адну сямейную пару. Немаведама якім чынам, але ў смутныя часы яна ўзбілася на грошы, стала будаваць сабе дом. І гаспадар у гэтых работах хоць трохі ды разбіраўся, а вось жонка яго і сама не ведала, чаго хоча: каб найлепей! Каб «як ні ў кога!» Сцены, хвалілася, аж шэсць разоў фарбавалі!»

Адкуль:

Распышэлі

Тома

з Грышам:

Мы сягоння

нуварышы,

Трэба нам

такі палац,

Што не мела

нават знаць...

І муштруюць

рабацяг:

Тут не гэтак,

там не так.

Заганялі —

да знямогі:

Не дай божа

свінням рогі!

Бо іх, «рагатых», як той казаў, хлебам не кармі, — дай «крыві папіць», дай некага падмануць, зняважыць...

Расказвалі, адзін вось такі пад канец рабочага дня на аб'екце з'явіўся. Бачыць: на гадзінніку яшчэ 20 хвілін працаваць, а маляры ўжо рыштунак збіраюць. «Як так?.. Чаму рана?!» — крычыць на ўсю глотку. «Дык трэба інструмент памыць, — адказвае нехта, — падлогу падмесці, смецце выкінуць...» — «І на гэта — 20 хвілін?! Я за мінуту дамоў збіраюся!» Маляры ў адказ: «Што вам збіраць? Рот закрыў ды пайшоў».

А раніцай — трэба разумець — адкрыў... І пытанне (на думку спадара Мікалая Касмачэўскага з Наваполацка) тут толькі ў адным: своечасова, ці не, бо

Калі майстар

затрымаўся,

Люд рабочы...

адаспаўся:

Тут, дарэчы, як нідзе:

Спіць маляр,

а «служба» йдзе.

Кажаце, для сну не камфортнае месца? Ды як паглядзець?

Напрацуецца жанчынка,

Дык і лаўка, як пярынка:

Села трошкі адпачыць,

А тым часам —

ужо й спіць,

Можа, нават сон нейкі ўбачыць... І спадарыня Гудачкова здагадваецца, які:

Прысніцца ёй

не рокат касмадрома,

А... счахлая трава —

(і сёння зноў?!).

У зелень

яе красіць ім па новай,

Бо едуць

правяральшчыкі

з «вярхоў».

Ну, што рабіць — традыцыя: не факт, што з найсвятлейшага князя Пацёмкіна яна пачалася, і вельмі мала надзей, што пры жыцці нашым скончыцца... Як, на жаль, і вось гэта (з «падачы» спадара Касмачэўскага):

Муж званіў

з камандзіроўкі,

Што купіў сабе абноўкі...

Ёй жа

трэба столь бяліць,

А галовачка —

баліць:

Для каго

ён там прыбраўся?

Мо, крый божа,

закахаўся?

Што ён есць?

Дзе ляжа спаць?

Як дадому прычакаць?!

І не кажы, кума! Бо вельмі шмат хто без слоў усё зразумее: вунь колькі нашых мужчын (ды і жанчын) у розныя камандзіроўкі ездзяць. Нехта — на дзень ці на тыдзень, а некага — па паўгода дома няма. Як тут не хвалявацца? (Адна бландзінка другой: «Ты ўяўляеш, я нядаўна дазналася, што ў майго мужа палюбоўніца ёсць, што ён мне здраджвае... Як ты думаеш, яму пра гэта сказаць?» Другая ў адказ: «А навошта?
Я думаю, ён і сам гэта ведае».)

А веды і сапраўды — сіла. Сваімі, трохі сумнымі, пра лёс нашай дзяўчыны — з ахвотай падзяліўся спадар Валерый Гаўрыш:

Як вавёрка ў дзікім коле

Усё па крузе...

Болей, болей:

Там катэдж

пафарбаваць

Там фазэнду

тынкаваць...

І ў сям'і на пабягушках,

Нібы тая Папялушка...

Застаюцца недзе

ў марах

Нарач, Браслаў

ці Канары.

Дык мо і сапраўды варта запаволіць свой бег, а то і зусім (парада спадарыні Гудачковай)... спыніцца?

Фарбы

скончыліся...

Гальцы

Пасядзець бы

дзе на лаўцы:

Краявіды,

без запросін,

Размалюе

фея восень.

Яна, згадзіцеся, гэта можа... і робіць! Прычым так... Ні адзін маляр не дакажа, хоць (на думку сужэнцаў Астроўскіх з Мінска) многія і стараюцца:

Маляроў

у нас шануюць,

Справы іх —

навідавоку:

Папрацуюць, пафарбуюць, —

Прыгажосць!..

Відаць здалёку!

З таго ж канверта (і па-за-межамі конкурсу, бо гэта хутчэй думкі з нагоды, а не подпіс да здымка) балючае:

Беларуссю

ганарымся —

Прыгажосцю, чысцінёй...

А спытайцеся

ў Марысі, —

Яна скажа:

«Бог ты мой!

Падмятаю,

смецця — кучы

Пасля ночы

скрозь ляжаць...

Як прымусіць?

Хто навучыць

За сабою прыбіраць?

Колькі ж

трэба пакаленняў?

І якіх кіраўнікоў,

Каб ачнулася сумленне,

Каб змяніць,

як кажуць, кроў?..»

Складаныя пытанні, і пра адказы на іх мы падумаем заўтра. Сёння ж — «кропачка», ад сужэнцаў Астроўскіх:

Што маляр

на лаўцы робіць,

Знаць, вядома ж,

не зашкодзіць....

А вось вёдры,

што мы бачым,

Вельмі зручныя на дачы.

Хто б спрачаўся, — мы не будзем: завершаны там чарговы сельскагаспадарчы сезон, сабраны ўраджай, падведзены вынікі.

Фота Анатоля Клешчука.

Вось і мы пра іх. Такім чынам, паводле меркаванняў вялікага чытацкага журы, найлепшыя радкі да мінулага здымка (на ім — гл. нумар «Звязды» за 21 жніўня — быў малады чалавек у трусах і процівагазе), склалі спадары Іван Сіманёнак з Паставаў, Валерый Гаўрыш з Чавусаў, Віктар Сабалеўскі з Узды, Мікола Кісель і сужэнцы Астроўскія з Мінска, спадарыня Галіна Пятроўская са Смаргоншчыны, Валянціна Гудачкова з Жыткавічаў і Любоў Чыгрынава... Яе крылатае:

Не пабіла грады

градам,

Не пужаў

нажом бандыт...

Ясь застаўся

з голым задам

Праз даляравы крэдыт

набрала максімальную колькасць балаў. А значыць, маленькаму рэдакцыйнаму журы нічога не заставалася, як пагадзіцца і прыз у выглядзе падпіскі на дарагую сэрцам газету на першы квартал наступнага 2020 года пакінуць у Мінску.

...Хочаце, каб «Звязда» пяць разоў на тыдзень прыходзіла і да вас? Тады варыянтаў два: альбо афармляйце падпіску (можна — на месяц, на два...), альбо ўважліва глядзіце на новы конкурсны здымак, складайце подпісы — кароткія (не больш за восем радкоў), трапныя, дасціпныя — і дасылайце ў рэдакцыю. Шанц на перамогу мае кожны!

Валянціна ДОЎНАР