Вы тут

Вясёлыя гісторыі чытачоў


З горам, але без бяды?

Фота: shbarcelona.ru

У незабыўным 1944-м вайна пакацілася ў бок Германіі, а наша няпоўная сям'я — мама, брацік і я (тата — на фронце, сястрычка памерла ў бежанцах) — вярнуліся ў вызвалены Віцебск. Паверыць у гэта ўжо немагчыма, але ж вызваліцеляў па асобных звестках сустракала 108 чалавек — усё (!) насельніцтва горада. Віцебск ляжаў у руінах, наш дом — таксама. За вялікае шчасце было пасяліцца ў бараку: дзе жылі 11 сем'яў, і кожная з іх займала па адным пакойчыку плошчай у 14 метраў. На іх, як у тым анекдоце, і зала, і кухня, і спальня з вітальняй — праўда, без перагародак.

А за баракамі быў завод, які адразу ж пачалі адбудоўваць, і... вялізная яміна. Пад нешта, відаць, капалі катлаван. Зямля з яго, утварыўшы досыць высокі насып, ляжала побач і зімой пакрылася снегам, а вада — замерзла. Такім чынам зімою ў нас, дзяцей, з'явілася ці не найлепшае месца для забаў: сапраўдная коўзанка, з горкай. Да таго ж побач з імі была завадская агароджа, ля яе ўзвышаўся слуп з пражэктарам. Вечарам яго ўключалі і тым самым як бы дазвалялі нам, забыўшыся на пастаянны голад і холад, катацца да позняга вечара ці хоць сабе і да ночы — на дошках, на санках, нават на каньках.

У суседа Валодзькі яны былі, і ён каму-нікаму даваў...

Неяк паабяцаў быў мне. Але ж яго канькі трэ было вяровачкамі прывязваць да бурачак. А бурачкі ў нас з мамай адны...

Помню, ці не цэлую вечнасць чакала, пакуль яна вернецца з работы!

Калі прыйшла, на дварэ ўжо сцямнела, што мяне зусім не палохала.
Я ўскінула на плечы маміну ватоўку, закруціла яе хустку, прывязала канькі і на вуліцу.

На коўзанцы нікога з дзяцей не было. А я і рада, бо ніхто ж не ўбачыць, што крыва еду, што падаю на лёд, што ўстаю...

Але ж...

У жыцці (я потым не раз пераканалася!) так не бывае, каб ніхто нічога не бачыў — нехта абавязкова знойдзецца.

У той вечар, напрыклад, наш новы сусед дзядзька Сеня. Ён выйшаў з барака, высыпаў смецце і стаў глядзець у мой бок. Думаю: ну і няхай сабе! Дзе я і дзе ён — не пазнае. А калі і так, то што з таго: я, забыўшыся на ўсё, еду, падаю на лёд, падымаюся, зноўку еду — ужо хутчэй, смялей... Мне горача... Мне добра!

А тым часам — «спінай» бачу — ля смеццевых скрынак збіраюцца людзі — з нашага барака, з суседняга. Усе глядзяць на маё «фігурнае катанне», а потым, здаецца, пачынаюць ісці — па лёдзе, да мяне. Я таксама кірую насустрач, набліжаюся і бачу, як дзядзька Сеня (ён першым ішоў) у роспачы плюе на лёд:

— Цьфу ты! Гэта ж Зоя...

А ён — як потым дазналіся — думаў, што Соня, мама мая — не іначай як розум страціла: за баракам на каньках катаецца.

Убачыўшы натоўп, мама, дарэчы, таксама да яго прыйшла. Спытала ў некага, што зрабілася?

— Што-што, — сказалі ёй заднія, — бяда: жанчыне, кажуць, пахаванка прыйшла, а ў яе дзеці малыя. Дык яна, бач, з глузду з'ехала...

— Хто?.. Якая жанчына, — хацела высветліць мама, але пытанні яе заглушыў рогат. Наш сусед Сцяпан Чарнавус сваёй адзінай рукой (другую пакінуў на фронце) абняў матулю за плечы, сказаў:

— Няма бяды, Соня! Ідзі дадому, а то, крый бог, застудзішся, дык і будзе...

Вось так мы жылі — з горам, з бядою і ў той жа час, як быццам, без.

Зоя Наваенка, г. п. Падсвілле, Глыбоцкі раён


Пагрэўся...

Фота: proza.ru

Зіма ў той год была марознай і вельмі снежнай: з вёскі, помню, проста не выехаць... Толькі з часам дарогу пачысцілі, праўда, у адзін след, гэта значыць, утварылі ў гурбах глыбокі тунель — абы машыне якой праехаць.

Дык вось недзе ў Піліпаўку, у добры мароз, былі ў мяне справы ў мястэчку. Пакуль іх уладзіла, — апошні аўтобус сышоў. Трэба, значыць, пехатой ісці — шэсць ці сем кіламетраў... Што ж — гэта не ў навіну ды і дарога добра знаёмая... Адзінае — вечарэе ўжо, і лес наперадзе ледзь не да самай вёскі.

Іду, спяшаюся. Раптам бачу — наперадзе ў гэтым «тунелі» нешта чарнеецца. Падступаю бліжэй — чалавек і нават знаёмы — дзядзька Антось з суседняга хутара. Спіць, бедачына. П'яны..

— Вам нядобра? — пытаюся, ледзь раскатурхаўшы.

Той маўчыць, спрабуе ўстаць, але ж ногі зусім не слухаюць. Прыйшлося дапамагчы: падняліся мы з дарогі, ускараскаліся на снежны «перавал», спусціліся, трохі прасунуліся па сцежцы, што вяла да хутара. А далей я ўжо спытала ў дзядзькі:

— Знаеце, куды ісці?

Кажа:

— Знаю: дамоў.

Значыць, думаю, нідзе не дзенецца, неяк дапаўзе (брэх сабакі з хутара чуваць)... Развітваюся з ім, прастую назад на дарогу, як раптам з-за спіны крык: дзядзька Антось махае мне рукой, тупае следам...

Я насустрач, каб затрымаць, не даць яму «выпаўзці» на бальшак, а той яшчэ здалёк пытае:

— Дзе мая сумка?

— Ды нічога, — кажу, — пры вас не было.

— Як гэта не было? — абураецца дзядзька. — Была... З селядцамі...

Яшчэ раз кажу, што не. Ён — верыць ці не верыць, але ж змаўкае. Можа, таму што ў руках у мяне маленькая дамская сумачка, у якую селядца ну ніяк не пакладзеш, а можа, пазнае, хто я, бо з татам яны добра знаёмыя...

Так што ўздыхнуў п'яны, павярнуўся і папоўз дахаты, да жонкі на разбор.

І я пайшла, праўда, з іншым настроем: то прыемна было (як-ніяк дапамагла чалавеку, бо ці мала што — цямком, на вузкай дарозе...), то раптам прыкра. Ну сапраўды, дзе ж яго сумка? Няўжо і праўда была ды нехта ўзяў?

...Пытанні гэтыя непакоілі, можа, з тыдзень, пакуль зноў не паехала ў мястэчка. І там ужо — больш не марудзіла, паспела на аўтобус. Заходжу ў салон і бачу — на пярэднім сядзенні дзядзька Антось размясціўся. Усміхаецца мне, вітаецца і з радасцю паведамляе, што знайшліся яго селядцы!

— Гэта ж я тады, — кажа, — аўтобуса чакаў і змёрз як сабака. Да знаёмых зайшоў, трохі пагрэўся і ходу, а сумка ў іх засталася.

Добрыя, значыць, у дзядзькі знаёмцы, калі ён, як кажа, толькі крыху пагрэўся і потым нават на снезе не мёрз, а калі б даўжэй пасядзеў...

Гэта я да таго, што зіма не за гарамі. І хай цяпер яны не такія марозныя ды снежныя, сагравацца ўсё роўна лепш з розумам.

Леанарда Аляшкевіч, г. Смаргонь


Злавіла баба злодзея

Фота: portal12.bg

Першыя саўгасы былі ў нас досыць вялікімі. Ад цэнтральнай сядзібы да нейкай вёскі, здаралася, кіламетраў з пятнаццаць — дырэктар нячаста наязджаў... Брыгадзір там быў і цар, і бог, і воінскі начальнік. Ад яго залежала, каму калі на якія работы пайсці, дзе бульбы пасадзіць, як сена ўкасіць карове і г. д.

Той вёсцы (адрас па зразумелых прычынах паведамляць не буду) на брыгадзіра пашчасціла. Валодзя быў чалавекам справядлівым і памяркоўным. Да таго ж — былы партызан і гаспадар, якіх пашукаць: дыхтоўную хату сабе паставіў, трое дзяцей гадаваў, сталярнічаў, людзей разумеў...

А вось пра ягоную жонку такога не скажаш. Яго Манюся хіба начальству ўмела дагадзіць (ведала дарожку і ў кантору, і ў сельсавет), а вось вяскоўцаў не паважала — дзёрзкай была, ганарыстай... Дома камандавала мужам ды дзецьмі, а хацела, каб і брыгадай яшчэ.

Вось людзі і стараніліся яе, лішняе слова баяліся сказаць — абыходзілі тое ліха ў надзеі, што будзе ціха, а яно ўзяло ды грымнула, прычым так нечакана...

Ідзе, значыць, чарговая пасяўная кампанія. Мужчыны падводамі возяць насенне. З тым «караванам» і сам брыгадзір. З загадчыкам склада паціху дамовіўся — ускінуў на воз два мяшэчкі непратраўленай пшаніцы для сваіх курэй. Потым у ельніку непадалёк ад вёскі іх згрузіў — прыхаваў, каб вечарам забраць.

А яго Манюся ў той самы дзень з жанкамі бульбу перабірала. У абед пабегла дадому, каб перакусіць ды агледзецца. І трэба ж — па дарозе захацелася, беднай, са сцежкі збочыць — заскочыць у лясок. Прысела за ельнічкам, а там два мяшкі прыхаваныя. Ёй адразу ж — цюк у галаву: «Нехта ўкраў! Трэба начальству сказаць».

І пабегла кабета не дамоў, а на пошту, дзе ў яе найлепшая сяброўка была (такая ж, дарэчы, утрапёная ды нахабная).

Мабільнікаў яны, вядома ж, не мелі. Тады звычайных тэлефонаў мала было, але ж як на дурное, дык свабодная «лінія» заўсёды знойдзецца. Жанчыны хутка дазваніліся ў кантору. І ўжо адтуль закруцілася: дырэктар выклікаў участковага, той арганізаваў засаду...

І «злодзей» доўга чакаць не прымусіў: як толькі сшарэла, прыехаў брыгадзір па тую злашчасную пшаніцу. Яго за руку злавілі, на гарачым, як той казаў.

І судзілі хутка (гадамі ў СІЗа тады ніхто не сядзеў)... У выніку загрымеў бедачына ў месца вельмі далёкае — у Сібір, лес валіць. А ты, баба, жыві чатыры гады, адна круціся, выхоўвай дзяцей...

Праўда, яе людзі не шкадавалі, хоць і ўзгадвалі досыць часта. Казалі: «Перш чым нешта зрабіць, спачатку з мужам парайся, а то будзе, як Манюсі».

Любоў Чыгрынава, г. Мінск

Рубрыку вядзе Валянціна Доўнар

Ад яе ж. Шчыры дзякуй усім чытачам за добрыя словы на адрас газеты і рубрыкі, якую (паводле пісьмаў) «з задавальненнем чытаем» і ў якую «даўно збіраліся напісаць»...

То не трэба доўга збірацца, трэба — пісаць! І, вядома ж, выпісваць — адзіную (са штодзённых) беларускамоўную газету «Звязда», якая больш за сто гадоў з вамі, вашымі бацькамі і дзядамі.

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Актрыса НАДТ імя М. Горкага — пра шлях да сцэны і натхненне.

Грамадства

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

Тата і мама — два самыя важныя чалавекі ў жыцці кожнага дзіцяці.