Як жыве і чым дапамагае Дэпутат Улукаўскага сельсавета Людміла Мурашка

Дэпутат Улукаўскага сельскага савета Людміла Мурашка 35 гадоў жыве ў пасёлку Перамога Гомельскага раёна. Фармацэўт па спецыяльнасці, цяпер яна працуе загадчыцай аптэкі ў вайсковай часці 5525. Энергіі жанчыны хапае не толькі на работу, але і на сям'ю, прысядзібную гаспадарку, гастролі разам з самадзейным народным хорам і ідэі для разнастайных патрыятычных мерапрыемстваў.

Між тым адно ўражанне, атрыманае ў дзяцінстве, лічыць Людміла Людвігаўна, моцна паўплывала на яе і нават вызначыла лёс. Маленькай дзяўчынкай разам з матуляй і бацькам-вайскоўцам будучы дэпутат пераехала ў ваенны гарнізон савецкіх войскаў у ГДР.

— Я была тады зусім дзіцё, — успамінае жанчына. — Убачыла аднойчы старэнькую бабулю-немку, якая высаджвала і палівала кветкі на магіле нашых салдат, даглядала іх. Нас, школьнікаў, у Германіі вадзілі на гэтыя пахаванні. Быў свой пошукавы клуб, які я ўзначальвала. Прымалі ў камсамол і піянеры таксама на вайсковых пахаваннях. Гэта глыбока закранула сэрца. Я зразумела: увогуле пра дзяржаву судзяць па тым, у якім стане памятныя пахаванні.

Потым былі вяртанне на радзіму, вучоба, шлюб і пераезд у пасёлак Перамога пад Гомелем, дзе Мурашкі пабудавалі дом. Літаральна сотню крокаў ад яго размяшчаліся невялікі мемарыял і брацкая магіла воінаў, якія загінулі ў гэтых мясцінах, вызваляючы
Гомель восенню 1943-га.

— У пачатку 90-х гэтае святое месца было занядбанае. Я зразумела, сэрцам адчула тады выраз Хемінгуэя: «Не пытай, па кім звон, ён па табе...» Гэтыя героі, што загінулі, не чужыя, а мае...

Людміла Мурашка пачала ў адзіночку даглядаць брацкія могілкі. Выкарчоўвала хмызнякі і траву, саджала кветкі, збірала і занатоўвала звесткі пра загінулых: у пасёлку тады яшчэ заставаліся тыя, хто памятаў пра час пахавання герояў.

— Тутэйшыя людзі казалі, што пасля вызвалення самі хавалі на гэтым месцы нашых салдат. У некаторых былі медальёны, іх перадавалі ў ваенкамат. Некаторыя байцы так і засталіся без імёнаў. Над брацкай магілай паставілі памятны знак.

Жанчына вырашыла: трэба збіраць дакументальныя звесткі пра герояў. Так вызначылася 134 салдацкія імёны.

— Вось па спісе можна паглядзець: тут усе — ад Брэста да Уладзівастока. Сваякі іх павінны быць спакойныя, таму што гэта ўсе нашы, родныя.

Паступова Людміла Людвігаўна пачала прыцягваць да патрыятычнай справы добраахвотнікаў. Дабілася, каб быў усталяваны знак з інфармацыяй — хто тут пахаваны і ў якіх баях змагаўся. Потым з'явілася і таблічка, якая сведчыць: мемарыяльны комплекс мае статус гісторыка-культурнай каштоўнасці.

Людзі, што нарадзіліся ў пасёлку Перамога, назіралі, як «чужая», непасялковая клапоціцца пра ваенную памяць. Хутчэй за ўсё, гэта і стала адной з прычын, чаму падчас выбараў вяскоўцы абралі яе дэпутатам Улукаўскага сельсавета. Цяпер яе дэпутацкі стаж — 15 гадоў.

Людміла Мурашка сёння рыхтуе са школьнікамі і студэнтамі праграмы для мітынгаў, праводзіць разнастайныя ваенныя экскурсы па знамянальных бітвах Вялікай
Айчыннай.

— На свята прыязджаюць школьнікі з усяго сельсавета. Просіцца паўдзельнічаць у мерапрыемствах нават моладзь з вайсковай часці 5525. У гэтых традыцыях вырасла пакаленне майго сына і яго аднагодкаў. Цяпер ужо мае ўнукі дапамагаюць ладзіць патрыятычныя сустрэчы. Узімку, калі дзятва заходзіць у мой дом спяваць «шчодры вечар», малыя ўжо загадзя дамаўляюцца: «Бабуля Люда, запішыце нас, мы хочам выступаць з вамі на Дзень Перамогі».

Актыўная патрыятычная работа для Людмілы Мурашкі, яе сям'і, сяброў, знаёмых стала неад'емнай часткай жыцця. Вясковы дэпутат дапамагла тым, хто доўгія гады вышукваў загінулых сваякоў, сустрэцца з імі — няхай і пасля смерці.

— У Маскву на перадачу «Чакай мяне» падавала заяўку са спісамі салдат, чые сваякі невядомыя. Адказалі, што лепш шукаць нашчадкаў кожнага пахаванага ў брацкай магіле пайменна. А летась да мяне звярнулася сям'я з Гомельскага раёна. Яны ўсё жыццё шукалі свайго бацьку і не ведалі, што ён пахаваны тут. На 9 мая да нас з Варонежа прыехалі сын, унук, праўнук расійскага героя, які таксама загінуў, вызваляючы гомельскую зямлю. Сын франтавіка, які жыццё пражыў і шукаў месца пахавання бацькі, пасля мітынгу стаў на калені, набраў у хусцінку зямлю з курганка і доўга яе цалаваў. Дзясяткі людзей, жанчыны і мужчыны плакалі...

Наталля КАПРЫЛЕНКА