Прадпрыемствы ЖКГ займаюцца адловам беспрытульных жывёл. Але ці павінны яны гэта рабіць?

Летась у Мінскай вобласці адлавілі больш за пяць тысяч бадзяжных жывёл, толькі 203 з іх знайшлі свой дом. Толькі ўявіце сабе, як лічбы адлову павялічваюцца ў маштабах усёй краіны! І як яны маглі б паменшыцца, калі б кожная служба займалася сваёй справай...

Адсутнасць рэсурсаў

У Беларусі адлоў беспрытульных жывёл рэгулюецца пастановай Савета Міністраў — мясцовыя ўлады вызначаюць спецыялізаваныя арганізацыі, якія будуць займацца гэтым пытаннем у пэўным населеным пункце. У большасці выпадкаў сярод іх аказваюцца прадпрыемствы жыллёва-камунальнай гаспадаркі. Пры гэтым кожны выезд брыгады ажыццяўляецца за іх сродкі, а кампенсацыю з бюджэту яны атрымліваюць толькі праз некаторы час.

Напрыклад, большасць камунальнікаў Мінскай вобласці (17 з 22 раёнаў. — «Зв.») адлоўліваюць жывёл самастойна, але некаторыя з іх дэлегуюць гэтыя абавязкі сталічнаму КВУП «Фаўна горада». Якое, дарэчы, таксама ўваходзіць у сістэму ЖКГ. Некаторыя арганізацыі ўтрымліваюць жывёл у сямі спецыялізаваных пунктах, якія дзейнічаюць на Міншчыне, а хтосьці адпраўляе іх у Мінск.

На Гомельшчыне працуюць прыкладна па тым жа прынцыпе, у Віцебскай вобласці ёсць 11 пунктаў часовага ўтрымання жывёл, іх адловам таксама займаюцца брыгады, якія стварылі прадпрыемствы ЖКГ. У 2019 годзе спецыялісты правялі 1602 рэйды і адлавілі больш за дзве тысячы беспрытульных жывёл.

У Брэсцкім абласным упраўленні ЖКГ асабліва адзначылі той факт, што гаспадары часта адпускаюць сваіх любімых гадаванцаў на самастойны выгул, а рабіць гэтага зусім не варта. Справа тут не толькі ў адлове, у які могуць трапіць і жывёлы з ашыйнікам, — катоў і сабак збіваюць машыны, іх могуць атруціць ці забіць. У мінулым годзе камунальнікі Брэстчыны адлавілі амаль сем тысяч беспрытульных жывёл. Часова іх утрымліваюць у спецыяльных пунктах Брэста, Пінска, Кобрына, Драгічына, Жабінкі і Століна, а хутка такія ж з'явяцца ў Баранавічах ды Івацэвічах.

— Усё гэта робіцца, каб папярэдзіць тое ж шаленства ці другія інфекцыйныя захворванні, — тлумачыць намеснік генеральнага дырэктара Брэсцкага абласнога ўпраўлення ЖКГ Андрэй Гашаў. — Спецыялісты выкарыстоўваюць пэўныя прэпараты і сродкі, якія не траўміруюць жывёлу.

У Магілёўскай вобласці адловам беспрытульных жывёл займаюцца толькі дзве службы — спецаўтапрадпрыемствы Магілёва і Бабруйска, якія таксама ўваходзяць у сістэму ЖКГ. Пры неабходнасці камунальнікі з раённых цэнтраў Магілёўшчыны адпраўляюць заяўкі службам і заключаюць дагавор толькі на адзін выезд спецыялізаванай брыгады.

— Гэта зручней — прадпрыемствы ЖКГ страчвалі б больш сродкаў, калі б займаліся адловам жывёл самастойна. І трэба разумець, што гэта не асноўны напрамак дзейнасці нашых арганізацый, ніхто не задумваецца, што, каб утрымліваць тых жа сабак ці катоў, карміць іх, патрэбны вялікія грошы, — лічыць генеральны дырэктар ЖКГ Магілёўскай вобласці Андрэй Разгонаў.

Такой жа думкі прытрымліваюцца і на Гродзеншчыне — прадпрыемствы жыллёва-камунальнай гаспадаркі сёння з'яўляюцца падраднымі арганізацыямі і павінны займацца сваімі непасрэднымі абавязкамі — аказаннем паслуг і абслугоўваннем дамоў.

— Адразу хочацца сказаць, што галоўнае тут, як самі людзі ставяцца да жывёл — яны выпускаюць на самастойны выгул сабак, не стэрылізаваных катоў, а ўсё ж павінна пачынацца з выхавання. Вельмі добра, што валанцёры звяртаюць увагу на праблему, але, як правіла, робіцца гэта толькі на словах, і ў выніку вінаватымі аказваюцца арганізацыі ЖКГ, якія ў прынцыпе гэтым не павінны займацца, — адзначае дырэктар Шчучынскага ЖКГ Андрэй Шкіндзераў. — Што датычыцца адлову, то ў нас створана брыгада з двух спецыялістаў. Канешне, ёсць месца, дзе мы часова трымаем жывёл, але з сабакамі існуе пэўная праблема, хаця за апошнія два гады сітуацыя не такая катастрафічная, як была раней. Калі нам сёння з бюджэту не заўсёды выдзяляюць грошы на рамонт тых жа дзіцячых пляцовак, то адкуль ім узяцца на адлоў і ўтрыманне жывёл?

Даўно вядомы сакрэт

Сітуацыя ў раённых цэнтрах Беларусі складваецца прыкладна аднолькавая — адловам беспрытульных жывёл займаюцца спецыялісты прадпрыемстваў ЖКГ, і ў большасці выпадкаў ім проста не хапае сродкаў і рэсурсаў на тое, каб займацца гэтым пытаннем самастойна, ствараць неабходныя ўмовы для ўтрымання жывёл. Што тут казаць, калі далёка не ў кожным раёне мясцовыя ўлады выдзяляюць прадпрыемствам ЖКГ дастатковыя сродкі на рашэнне глабальных праблем у іх сферы (звязаных з вадой, цяплом ці каналізацыяй —«Зв.»). Вядома, можна стварыць прыгожую карцінку з фантанаў, кветак і ачышчаных вуліц, прычым як ад смецця, так і ад беспрытульных жывёл. За гэтай жа карцінкай ніхто не ўбачыць умоў, у якія могуць трапіць кошкі ды сабакі — жывыя істоты, якія могуць адчуваць страх і боль...

І тут не трэба дзівіцца, што ў той жа Мінскай вобласці ці на Магілёўшчыне звяртаюцца па дапамогу ў абласныя цэнтры — такім чынам камунальнікі толькі спрабуюць эканоміць грошы, якіх і так няшмат. І калі ўжо ўдавацца ў дэталі, то справа тут нават не ў сродках, а ў тым, што павінны быць дакладны раздзел абавязкаў між рознымі структурамі. Чаму ж беспрытульныя жывёлы сталі праблемай менавіта прадпрыемстваў ЖКГ? А не тых жа паляўнічых ці ветэрынарных службаў? Чаму гэта стала праблемай арганізацый, якія павінны займацца кіраўніцтвам агульнай маёмасці ўласнікаў і аказаннем паслуг?

— У іншых краінах дзейнасць такіх кампаній, падобных да нашых прадпрыемстваў ЖКГ ці таварыстваў уласнікаў, ніяк не звязана з утрыманнем жывёл, гэтай справай займаюцца пэўныя службы, адзінае — у кожнай краіне можа па-рознаму быць арганізаваны працэс, — тлумачыць член праўлення Міжнароднай асацыяцыі менеджменту нерухомасці Генадзь Калёнаў. — Гэтыя кампаніі не толькі не займаюцца адловам, іх дзейнасць ніяк не суадносіцца з тым жа выгулам сабак ці парушэннямі з боку гаспадароў, якія датычацца ўтрымання хатніх жывёл. Яны ніякім чынам з гэтым не звязаны, так павінна быць і ў нас. Калі мы жадаем вырашыць праблему, то кожны павінен займацца сваёй справай, вось і ўвесь сакрэт.

Так, вельмі проста вінаваціць і нават навешваць ярлык жывадзёраў на прадпрыемствы ЖКГ. Але давайце шчыра: у нас няма ні спецыялізаваных службаў, ні адказнасці для нядобрасумленных гаспадароў, нават няма і адладжанага механізму па аплаце падаткаў за ўтрыманне хатніх жывёл... Але ж і гэта не самае галоўнае. Чаму мы самі паводзім сябе так безадказна, калі адпускаем кошак ці сабак на самастойны выгул, чаму не задумваемся пра неабходную стэрылізацыю і ўвогуле пра лёс меншых братоў? Толькі ўявіце, як маглі паменшыцца лічбы, агучаныя ў самым пачатку, калі б кожны з нас разумеў адну простую праўду — мы ў адказе за тых, каго прыручылі.

Валерыя КІСЛАЯ