Глыбей спазнаем адзін аднаго

Як вядома, у лістападзе 1949 года ў Індыі была прынята Канстытуцыя, якая ўступіла ў сілу 26 студзеня 1950 года. Гэтая лёсавызначальная для краіны дата звязана з атрыманнем незалежнасці ад Вялікабрытаніі. У святочны дзень жыхары Індыі ўдзельнічаюць у працэсіях і культурных мерапрыемствах. Галоўныя ўрачыстасці, у тым ліку ваенны парад, прайшлі і на гэты раз у сталіцы дзяржавы — Нью-Дэлі.

А што ж у нас?

Напярэдадні свята, 24 студзеня Амбасада Індыі ў Беларусі зладзіла ўрачысты прыём у гонар Дня рэспублікі ў адным з прэстыжных гатэляў Мінска — Double Tree by Hіlton. Па запрашэнні Яе Вялікасці, Надзвычайнага і Паўнамоцнага Амбасадара Індыі ў Беларусі Сангіты Бахадур у святкаванні прынялі ўдзел амбасадары розных краін, прадстаўнікі шэрагу міністэрстваў і ведамстваў, міжнародных і грамадскіх арганізацый, якія ўзаемадзейнічаюць з Амбасадай Індыі ў Беларусі, СМІ. Былі і тыя грамадзяне Індыі з сем’ямі, якія па розных прычынах жывуць у нашай краіне. А яшчэ і студэнты, і бізнесмены, і ўрачы. І, вядома ж, сябры Індыі, якіх у Беларусі нямала.

Святочную атмасферу стварала індыйская музыка, а таксама ледзь улоўныя водары гэтай экзатычнай краіны. Каларыту дадавала і мяккая дывановая дарожка, што вяла з вестыбюля ў залу, устаўленая з бакоў свечкамі, якія зіхацелі ў празрыстых падсвечніках. І выстава яркіх карцін студэнта Віцебскага медуніверсітэта Бхаці Сушана прыцягвала нашу ўвагу. Іх можна было разглядаць ў працэсе павольнага падыходу да залы. Кожнага госця, што завітаў на ўрачыстасць на ўваходзе па пратаколе сустракала спадарыня Амбасадар. І кожны мог выказаць ёй сваю пашану і радасць ад сустрэчы. Мы павіталіся са спадарыняй Амбасадарам як добрыя знаёмыя, выказваючы сардэчную ўдзячнасць за супрацоўніцтва з нашымі выданнямі. Прайшлі ў залу, у якой панавала ажыўленне, і дзе можна было, стоячы, размясціцца за высокімі столікамі, ці за нізкімі — на невялікіх зручных канапах.

Вечар пачаўся з прывітальнай прамовы спадарыні Амбасадара. Падчас яе выступлення на электронных экранах можна было на рускай мове чытаць тэкст, які гучаў на англійскай мове. А намеснік Міністра замежных спраў Андрэй Дапкюнас гаварыў на беларускай мове. За сінхронным перакладам яго тэкста на англійскую мову можна было таксама сачыць па экранах.

Пасля прамоў спадарыня Амбасадар запрасіла гасцей частавацца стравамі індыйскай кухні, з карысцю правесці час, калі будзе ісці культурная праграма. Мы пабачылі індыйскія танцы ў выкананнні розных мінскіх калектываў, з задавальненнем пілі індыйскі чай масала, а таксама гутарылі з будучымі героямі нашых публікацый.

З выступлення Надзвычайнага і Паўнамоцнага Амбасадара Індыі ў Беларусі спадарыні Сангіты Бахадур

Дзякуй усім за тое, што вы з намі!

З велізарным задавальненнем і цеплынёй я вітаю вас сёння тут, каб адсвяткаваць разам гэты важны дзень, калі індыйская канстытуцыя, падораная сабе народам Індыі, была афіцыйна прынятая 70 гадоў таму 26 студзеня ў 1950 годзе. Канстытуцыйнаму камітэту спатрэбілася 2 гады пасля атрымання Індыяй незалежнасці 15 жніўня 1947 года, каб стварыць самую доўгую і падрабязную канстытуцыю ў свеце, якая ператварыла Індыю ў Рэспубліку. Прычына, па якой дата 26 студзеня была абраная Днём Рэспублікі — у тым, што менавіта ў гэты дзень у 1929 годзе Індыйскі нацыянальны кангрэс абвясціў незалежнасць Індыі (Пурна Сварадж), адпрэчваючы статус калоніі, прапанаваны брытанскім праўленнем. Гэта ўяўлялася найлепшым спосабам для пакаленняў прыгадаць і ведаць момант нацыянальнага абуджэння і гонару.

Сіла і ўстойлівасць Індыйскай Рэспублікі ў значнай ступені абумоўлены высокім узроўнем Канстытуцыі. Доктар Бхімраа Рамджы Амбедкар — кіраўнік канстытуцыйнага камітэта — дакладна сказаў, цытую: «Я адчуваю, што канстытуцыя працуе, калі яна гнуткая і дастаткова моцная, каб утрымаць краіну разам у мірны і ваенны час». Гэта аб’яднальны дух Канстытуцыі стварыў нацыю на такой тэрыторыі з выключна разнастайнай краіны як Індыя, са сваімі шматлікімі этнічнымі групамі, мовамі, пісьменнасцю, рэлігіямі, філасофіяй, традыцыямі, гісторыяй, геаграфіяй, архітэктурай і культурным самавыяўленнем. Тое, што ў мінулым годзе індыйскі народ выйшаў у беспрэцэдэнтнай колькасці — самая высокая ў гісторыі яўка выбаршчыкаў па ўсім свеце, не толькі ў Індыі — каб абраць Прэм’ер-міністра Нарэдру Модзі на другі тэрмін пераважнай большасцю, было валявым, калектыўным і мэтанакіраваным жаданнем нацыі, якая адраджаецца. Новы ўрад апраўдаў давер шляхам прыняцця жыццёва важных рашэнняў за апошні год, каб яшчэ больш умацаваць тое, што Джавахарлал Неру, першы Прэм’ер-міністр Індыі, пазначыў як унікальную якасць краіны — адзінства ў разнастайнасці.

«Ты прайшла доўгі шлях, дзетка!»

Далей у сваім выступленні спадарыня Амбасадар прывяла яскравыя сведчанні сенняшніх пераўтварэнняў у жыцціі Індыі

• Змяніўся энергетычны ландшафт Індыі, і цяпер там 100‑працэнтная электрыфікацыя.
• 1,4 трыльёна долараў інвестыцый накіраваны на інфраструктуру, дарогі; сеткі чыгуначных шляхоў зносін і метро пашыраюцца ў беспрэцэдэнтных маштабах, паляпшаючы камунікацыйныя магчымасці.
• У свеце адбываецца эканамічны спад, а тэмпы росту ў Індыі перавысілі 6%, што амаль удвая перавышае сярэдні сусветнай паказчык у мінулым годзе. У канцы 2019 года індыйская эканоміка перасягнула адзнаку ў 3 трыльёны долараў ЗША і за адзін год пераскочыла на 14 месцаў і заняла 63‑е месца ў спісе 190 краін Сусветнага банка па лёгкасці вядзення бізнесу.

• Паспяховае завяршэнне ўдала названага праекта Шакці — Сіла — намаганнямі Індыйскай арганізацыі па даследаванні касмічнай прасторы вылучыла Індыю ў элітную групу 4‑х краін, якія маюць супрацьспадарожнікавае ўзбраенне.
• Індыя стала 4‑й краінай у свеце, якая ўдала здзейсніла мяккую пасадку на Месяц і першай, якая высадзілася на паўднёвы полюс Месяца на касмічным караблі ўласнага праектавання Чандраяан‑2.
• Рэарганізацыя індыйскага штата Джаму і Кашмір на дзве паасобныя Саюзныя Тэрыторыі, праведзеная наўпрост Цэнтральным Урадам, не толькі значна знізіла пагрозу трансгранічнага тэрарызму. Яна таксама аднавіла жыхароў гэтага рэгіёну ў правах і далучыла іх да вынікаў развіцця краіны, чаго яны былі пазбаўленыя ў выніку часовага рэжыму «спецыяльных тэрыторый», уласцівага гэтаму штату ў 1949 годзе. Вяртанне да нармальнасці гэтых дзвюх Саюзных Тэрыторый за некалькі кароткіх тыдняў стала яшчэ адным пяром у капелюшы індыйскай Рэспублікі.
• Папраўка да Закона аб грамадзянстве ў снежні 2019 года адрадзіла індыйскую традыцыю прадастаўляць прытулак рэлігійным меншасцям, якія пераследуюцца ў сваіх краінах. Так мы паступілі з яўрэямі, якія шукалі прытулку ў Індыі да нараджэння Хрыста, сірыйскімі хрысціянамі, якія схаваліся ў Керале 2 тысячы гадоў таму, зорастрыйцамі, якія прыйшлі ў Гуджарат тысячу гадоў таму і афрыканскімі сідам, якія пайшлі за імі неўзабаве. Індыя цяпер прадаставіла абарону свайго грамадзянства пераследным індусам, сікхам, будыстам, фарсі, Джэйн і хрысціянам, які прыбылі ў Індыю да 2014 года.
• 2019 год быў таксама прадметам гонару Індыі ў галіне спорту. Індыйскія спартсмены прывезлі ў Індыю мноства медалёў і кубкаў з міжнародных спаборніцтваў. Перамагла наша заяўка на правядзенне Кубка FІFA U-17 — Міжнароднага кубка па жаночым футболе.
• Ружовы горад Джайпур быў абвешчаны ЮНЭСКА аб’ектам сусветнай спадчыны. Першы індыйскі звышхуткасны цягнік, сабраны па праграме «Рабі ў Індыі!», курсіруе паміж гарадамі Дэлі і Варанасі, здзейсніўшы транспартную рэвалюцыю для простых людзей.
• Да канца 2019 года 98% сельскага насельніцтва Індыі атрымала доступ да сучаснага санітарнага забеспячэння, у параўнанні з 34% у 2014 годзе.

Гэтыя дасягненні, зразумела, не гавораць пра тое, што Індыя пераадолела ўсе выклікі. Калі мы глядзім на сённяшнюю Індыю і параўнаем яе з той, якой яна была 73 гады таму, на розум прыходзіць фраза з рэкламнай кампаніі амерыканскай фірмы Філіп Морыс 1968 года: ты прайшла доўгі шлях, дзетка! Але трохі змяніўшы знакамітыя радкі Томаса Мора, нам яшчэ трэба выконваць абяцанае, і трэба будзе прайсці доўгі шлях, перш чым мы зможам адпачыць. Можна ўспомніць некаторыя з іх: адукацыю і працу самаму маладому — і самаму вялікаму — насельніцтву ў свеце, задавальненне запытаў хуткай урбанізацыі і змякчэнне яе ўплыву на навакольнае асяроддзе, арганізацыя сістэмы аховы здароўя, санітарных умоў і доступу да пітной вады для 1,3 мільярда чалавек, барацьба з забруджваннем навакольнага асяроддзя, пераадоленне дэфіцыту вады, беспрацоўе і гендэрная няроўнасць, павышэнне якасці дзяржаўнага кіравання. Мы працуем над гэтымі выклікамі, а нашы сябры па ўсім свеце нам дапамагаюць.

З радасцю — пра Беларусь!

Выбухны рост, які назіраецца ва ўсіх сектарах індыйскай эканомікі, прапануе вялікія магчымасці нашаму дарагому старому сябру — Беларусі, якую мы запрасілі, адной нямногіх, у мінулым годзе да ўдзелу ў будаўніцтве бюджэтнага жылля для гарадскога насельніцтва Індыі, якое хутка расце. Я з радасцю адзначаю, што беларускі бізнэс глядзіць на Індыю новым поглядам і даследуе новыя нетрадыцыйныя сектары, такія як харчовая і вытворчасць напояў, медыцынскае і хірургічнае абсталяванне, сельская гаспадарка і горнае абсталяванне, грамадскі транспарт і нават праектаванне аўтазаправачных станцый. Летась БелАЗ упершыню выйграў вялікі заказ на пастаўку вялікагрузнай тэхнікі ў Індыю. Адзін толькі кошт гэтай тэхнікі падыме лічбы нашага двухбаковага гандлю на зусім новы ўзровень. Мы чакаем паспяховага завяршэння перамоў аб пастаўках беларускіх электрааўтобусаў у індыйскія гарады, якія шукаюць экалагічную альтэрнатыву грамадскаму транспарту. Даспяваюць многія іншыя інвестыцыйныя прапановы. Мы спадзяемся, што яны прынясуць плён праз год ці два.

Першы індыйскі мастацкі фільм здымаўся ў Беларусі ў верасні-кастрычніку мінулага года сумесна з кінастудыяй «Беларусьфільм». Мы чакаем істотнага павелічэння патоку турыстаў з Індыі пасля выхаду фільма. Таксама абмяркоўваецца магчымасць прамога авіярэйса паміж Мінскам і Дэлі, што дазволіць павялічыць дзелавыя і асабістыя кантакты паміж дзвюма краінамі. Летась Індыя ўвяла электронныя візы для грамадзян Беларусі. Станоўчая дынаміка ад новаўвядзення ўжо праглядваецца. На палітычным фронце нашы дзяржавы добра ладзяць і падтрымліваюць адна адну. Мы чакаем далейшых крокаў для ўмацавання нашых двухбаковых сувязяў. Культурны і адукацыйны абмен стаў нормай і яшчэ больш збліжае нашых людзей. Фенаменальны поспех Міжнароднага дня ёгі і Дня Індыі ў Мінску ў мінулым годзе, а таксама ашаламляльны поспех беларускага калектыву, які гастраляваў у Індыі ў снежні, з’яўляюцца паказчыкамі ўзаемнага прыцягнення і цеплыні.

І пра асабістае

Я хацела б завяршыць прамову тым, што тычыцца мяне асабіста. Некаторым з вас вядома, што я страціла маці некалькі месяцаў таму. Апошнія тыдні жыцця яна правяла ў адной з мінскіх бальніц. Я хацела б скарыстацца магчымасцю і падзякаваць уладам Беларусі ўвогуле і Міністэрству замежных спраў у прыватнасці за дапамогу, падтрымку і добразычлівасць, аказаныя мне на кожным этапе. Гэта вельмі шмат значыла для мяне ў цяжкія часы майго жыцця. Я заўсёды буду памятаць пра тое з глыбокай удзячнасцю.

А цяпер, перш чым мы прыступім да забаўляльнай часткі нашага вечара, дазвольце мне падняць тост: за нашы дзве краіны ды іх развіццё, дабрабыт і мір; за цеплыню і моцнае сяброўства паміж Індыяй і Беларуссю і за стабільны рост нашых адносін; за здароўе, доўгія гады і поспех лідараў нашых дзяржаў і за паспяховы наступны год, і за ўсіх нашых сяброў, якія сёння з тут сабраліся.

Дзякуй усім за тое, што вы з намі!

Няхай жыве Індыя!

З выступлення Андрэя Дапкюнаса,

намесніка Міністра замежных спраў Беларусі

Да незалежнасці народы нашых краін ішлі кожны сваім складаным, цярністым шляхам. Але ў выніку мы прыйшлі да агульнага разумення вышэйшай каштоўнасці, якую ўяўляе з сябе рэальная дзяржаўная самастойнасць, як неабходная перадумова і моцны падмурак свабоднага і ўсебаковага развіцця грамадства.

Беларусь і Індыя маюць шмат агульнага ў сваіх поглядах на свет. Нашы дзяржавы паслядоўна падтрымліваюць ідэі неабходнасці ўмацавання міжнароднай і рэгіянальнай бяспекі, пабудовы даверу паміж дзяржавамі, развіцця добразычлівага дыялогу. Беларусь і Індыя паслядоўна адстойваюць прынцыпы суверэннай роўнасці дзяржаў і мірнага ўрэгулявання спрэчак. Беларускаму народу, аднаму з найбольш пацярпелых падчас Другой сусветнай вайны, блізкая філасофія ненасілля Махатмы Гандзі.

Але нас звязвае нават большае, чым можа здацца на першы погляд. Напрыклад, такое старажытнае індуісцкага свята як Дзіва — фестываль агнёў, які сімвалізуе перамогу святла над цемрай, дабра над злом — ужо крышачку стала і беларускім. Ад 2017 года Беларусь штогод ладзіць ў штаб-кватэры ААН у Нью-Ёрку мерапрыемства «Дзівалі. Сіла аднаго», прысвечанае ўшанаванню дыпламатаў і міжнародных дзеячаў, якія ўнеслі значны ўклад ва ўмацаванне міру на зямлі. Гэтыя людзі ўшаноўваюцца своеасаблівым «Оскарам» у галіне дыпламатыі. І тое, што галоўнымі арганізатарамі гэтага прыкметнага мерапрыемствы ў дыпламатычнай сталіцы свету, якое аб’ядноўвае дзясяткі дзяржаў вакол ідэй дабра, святла і ненасілля, з’яўляюцца менавіта Беларусь і Індыя — гэта я ўспрымаю як натуральны і сімвалічны знак нашай блізкасці і сапраўднага сяброўства.

За апошнія гады Беларусь і Індыя дамагліся сур’ёзных вынікаў ва ўмацаванні двухбаковых кантактаў. Адбыліся ўзаемныя візіты прэзідэнтаў Беларусі і Індыі. Спікер ніжняй палаты Парламента Індыі наведаў Беларусь.

У бліжэйшыя гады мы чакаем далейшага працягу добрай традыцыі актыўных міждзяржаўных кантактаў на вышэйшым і высокім узроўнях.

Мы з аптымізмам глядзім на нашы сумесныя пачынанні па ўмацаванні вытворчай і прамысловай кааперацыі, пашырэнні гандлю таварамі і паслугамі, чакаем добрых вынікаў ад маючага адбыцца пасяджэння міжурадавай камісіі па супрацоўніцтве ў галіне гандлю, эканомікі, навукі, тэхналогій і культуры.

У гэты ўрачысты дзень я хацеў бы пажадаць ураду і народу Індыі міру, дабрабыту і працвітання, а спадарыні Амбасадару Сангіце Бахадур — новых поспехаў у нашай агульнай справе па развіцці ўсебаковага беларуска-індыйскага супрацоўніцтва і ўмацаванні дружбы паміж народамі нашых краін.

З гутаркі з Бхаці Сушанам, студэнтам 2 курса факультэта падрыхтоўкі замежных грамадзян Віцебскага медыцынскага ўніверсітэта

Я нарадзіўся ў 1998 годзе ў індыйскім горадзе Харыдвар, які стаў для мяне крыніцай натхнення. Там і дзяцінства сваё правёў. Жывапісам і малюнкам захапіўся ў сем гадоў. Мае бацькі — тата Бхатт Абмінэш і мама Бхатт Кірам — з дзяцінства падтрымлівалі маё захапленне. Пасля мы пераехалі ў Індор, дзе я вучыўся ў сярэдняй школе, якую закончыў у 2017 годзе. У школе асвоіў жывапіс акрылавымі і акварэльнымі фарбамі. Дзякуючы настаўніку Гупта Кумар Ашоку вывучаў розныя індыйскія тэхнікі і стылі, жывапіс Патачытра, Мадхубані, стыль Варлей, мініяцюрны жывапіс. У 2014‑м я быў узнагароджаны дыпломамі за ўдзел у конкурсе выяўленчага мастацтва. Будучы школьнікам, захапляўся і тэатральным мастацтвам. Дарэчы, за лепшую мужчынскую ролю Шэйлака ў спектаклі паводле п’есы Шэкспіра «Венецыянскі купец» атрымаў узнагароду. У Віцебскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт на факультэт падрыхтоўкі замежных грамадзян па спецыяльнасці «лячэбная справа» паступіў у 2018 годзе.

Вучуся я добра, з задавальненнем вывучаю рускую мову. Ведаю 5 індыйскіх моваў: хіндзі, санскрыт, урду, бенгалі (бенгальская мова), панджабі. Цяпер працягваю займацца жывапісам, малюю ў нацыянальных традыцыйных стылях, вывучаю еўрапейскае рэалістычнае і абстрактнае мастацтва. Пішу краявіды, нацюрморты, партрэты. Тэмы маіх работ — філасофскія. У іх адлюстраваны традыцыі, веравызнанні роднай краіны.

Жывапіс дапамагае мне захаваць найбольш яркія імгненні жыцця. Я вельмі люблю прыроду маёй радзімы, таму ў мяне шмат пейзажаў. Яны былі прадстаўлены на выставе ў Віцебску. Я намаляваў і дом у маёй роднай вёсцы, і вадаспад, куды я люблю прыходзіць раніцай. Гэта дарагія і блізкія сэрцу месцы.

Творчасць для мяне — своеасаблівы адпачынак, бо дае мне сілы для вучобы. Таму ў мяне заўсёды знаходзіцца хвіліна для яе, для заняткаў музыкай і жывапісам.

Мне вельмі прыемна, што сёння я ў ліку гасцей на свяце маёй краіны. Таксама я шчаслівы, што тут, у Беларусі, так па-сяброўску, цёпла да нас ставяцца, цікавяцца нашымі традыцыямі, вераваннямі, культурай.

Падрыхтавалі Валянціна і Іван Ждановічы