Вясёлыя гісторыі нашых чытачоў

«Убачыць Парыж i памерцi!»

Так многiя i казалi, i кажуць. А я не разумела: ну навошта памiраць? Трэба з'ездзiць, паглядзець на яго, можа, нават трошкi пажыць, а потым вярнуцца ў сваю Беларусь...

Аднойчы я так бы i зрабiла. Але па парадку.

Некалi ў 60-х гадах мiнулага стагоддзя, скончыўшы iнстытут, я прыехала на работу ў мястэчка Варапаева. Атрымала так званыя пад'ёмныя, пазнаёмiлася з калегамi i ў канцы жнiўня выпадкова пачула, як адна з настаўнiц угаворвала другую з'ездзiць з ёй у Парыж. Падумала яшчэ: «Вось табе i маеш: адсюль, з Заходняй Беларусi, гэта, выходзiць, можна?! I што — без праблем? Без вiзы?!»

— Калi вы едзеце? — яшчэ не верачы ў гэта шчасце, спытала я.

— Паслязаўтра, — пачула ў адказ.

— А можна i мне з вамi?

— Ды калi ласка! — згадзiлася Хрысцiна Сiгiзмундаўна...

У хаце, дзе здымала пакойчык, я пералiчыла ўсе свае «зберажэннi». Вырашыла: калi паедзем паслязаўтра, а да першага верасня трэба ўправiцца, то грошай павiнна хапiць. (Пра вiзу не казалi нi слова, значыць, яна сапраўды не патрэбна.) Тады пытаннi: у што прыбрацца, на колькi дзён адпрасiцца ў дырэктара? Як там будзе з мовай (уся надзея на Хрысцiну Сiгiзмундаўну, бо я вучыла нямецкую...)? А як з дарогай? Спачатку ж трэба дабрацца да Пастаў, потым да Мiнска i адтуль ужо самалётам? Цi як?

З гэтымi пытаннямi я лягла спаць. Але ж якi там сон, калi наперадзе такая вандроўка i калi хутка на свае вочы ўбачыш Парыж — Эйфелеву вежу, Елiсейскiя палi!..

Заснула хiба пад ранiцу. I прыснiлася мне, што я ўжо там, прыехала, што трапiла на нейкi баль, што сам Эмiль Заля запрасiў мяне на вальс «Абарваныя струны» i, танцуючы, увесь час наступае на ногi.

Прачнулася ад мяўкання ката, якi i сапраўды пад нейкую «музыку» таптаўся па маiх каленях.

...У школе, сустрэўшы Хрысцiну Сiгiзмундаўну, я адразу ж спытала, цi адпрасiлася яна ў дырэктара.

— А навошта? — здзiвiлася каляжанка.

— Каб з'ездзiць у Парыж...

— Дык заўтра ж нядзеля, выхадны.

— Але ж за iм будзе панядзелак? — нясмела заўважыла я.

— У панядзелак магазiн закрыты!

— А ён, што, там — адзiн?

— Канешне...

Толькi тут да мяне стала даходзiць, што з Парыжам нешта не так.

— А на чым мы паедзем? — спытала для праверкi.

— На цягнiку. Тры станцыi...

Вечарам гаспадыня сказала мне, што Парыж — гэта вёсачка, i што назву ёй даў сам Напалеон. Ён, маўляў, начаваў там, а ранiцай агледзеў наваколле i сказаў: «Якая прыгажосць! Тут сапраўдны Парыж!»

...Яго, беларускi, цяпер адкрылi многiя турысты: убачылi i тамтэйшую Эйфелеву вежу, i палi — мо не горшыя за Елiсейскiя.

А хто не паспеў яшчэ з'ездзiць туды, настойлiва раю: гэта i блiжэй, i танней, а па сённяшнiм часе дык яшчэ i бяспечней.

Зоя Наваенка,

г. п. Падсвiлле, Глыбоцкi раён.

Жонка — назоўнiк канкрэтны, але... абстрактны

Без малога дзесяць гадоў таму, пасля другога дэкрэтнага водпуску, я прыйшла працаваць настаўнiцай беларускай мовы i лiтаратуры ў сваю ж, можна сказаць, родную школу. Спадабалася! А найболей — дык пяты клас. Дзецi ў iм вучылiся так сабе, некаторыя — нават слаба. Але ўсе яны былi такiя блiзкiя, такiя свае, вясковыя, шчырыя. З iмi адбывалася столькi вясёлага...

Ну вось, напрыклад, праходзiм разрады назоўнiкаў: агульныя, уласныя, зборныя, рэчыўныя.

— «Мёд» — гэта якi разрад? — спытала потым, каб праверыць веды.

— Уласны, — адказвае самы смелы вучань.

— Чаму?

— Дык ён жа ў нас свой, не куплёны...

Дзяўчаты з класа потым доўга прасiлi Валiка (так звалi хлопчыка) прынесцi ўласнага мёду...

Праз некалькi ўрокаў новая тэма: «Канкрэтныя i абстрактныя назоўнiкi». Зноў жа, каб дзецi лепш запомнiлi, я кажу iм, што многiя з першых (канкрэтных назоўнiкаў) можна памацаць i ўбачыць, а вось другiя ўжо не.

— Зразумелi? —- пытаюся.

Згодна маўчаць.

— Тады прывядзiце прыклады.

— Назоўнiк «жонка», — пачаў адзiн з вучняў, — канкрэтны, бо яе можна памацаць. Але ён i абстрактны...

— Гэта чаму? — здзiвiлася я.

— Таму што жонкi ў мяне няма.

...Iншы хлопчык, ужо праз гады, дзевяцiкласнiкам, стаў чытаць на памяць вядомае:

«Мой родны кут,

як ты мне мiлы!

Забыць цябе

не маю сiлы...»

А вось што далей — забыўся, стаў у кнiгу падглядваць. «Непарадак», — «сiгналiць» мне дзяўчынка з першай парты.

— Я бачу, — кажу ёй.

А вучань падумаў, што гэта падказка — яму. I давай паўтараць:

«Забыць цябе

не маю сiлы.

Я бачу...»

Клас лёг ад рогату!

...Калi тыя мае «пяцiкласнiкi» ўжо заканчвалi школу, на ўрок беларускай мовы прыйшла завуч. Мы разглядалi тэму «Зваротак» на прыкладзе народных замоў.

— А цiкава, цi ёсць замовы для здачы экзаменаў? — спытала адна з дзяўчынак.

Я адказала, што, напэўна ж, ёсць. А калi не ведаеш, то можна прыдумаць свае — з любымi словамi, галоўнае — шчырымi.

Таццяна Марцэвiч,

в. Ёдкi, Лiдскi раён.

Рубрыку вядзе Валянцiна Доўнар.

Ад яе ж чарговае i шчырае: «Пiшыце» (абавязкова з кантактамi для зваротнай сувязi), бо ўсе «вясёлыя i праўдзiвыя гiсторыi з жыцця чытачоў» на старонках «Звязды» не проста друкуюцца — яны ўдзельнiчаюць у конкурсе на найлепшую. Вынiкi яго будуць падведзены на пачатку наступнага года. Журы — i вялiкае чытацкае пад старшынствам спадарынi Соф'i Кусянковай з Рагачоўшчыны, i маленькае рэдакцыйнае на чале з першым намеснiкам галоўнага рэдактара спадарыняй Наталляй Карпенкай — працуе. Пераможцаў чакаюць прызы.