Курыныя яйкі могуць пацягнуць істотныя праблемы для здароўя, калі, напрыклад, іх няправільна захоўваюць. Можа дайсці да шпіталізацыі. Як не стаць ахвярай небяспечных бактэрый, якія могуць жыць на шкарлупіне і пад ёй? Чаму еўрапейскія ўрачы забараняюць мыць яйкі? І чаму ў адных магазінах яны захоўваюцца ў халадзільніках, а ў іншых — на звычайных цёплых стэлажах?
Як правіла, самыя вялікія яйкі на прылаўках прадаюцца са штампам «СО». Літара «С» азначае «Сталовыя», а літара «О» — «Адборныя». Іх нясуць дарослыя куры. Больш дробныя яйкі ад маладзейшых нясушак раздзяляюць на тры катэгорыі: С1 — 55-64,9 грама, С2 — 45-54,9 грама, С3 — 35-44,9 грама. Што датычыцца карысці, то ва ўсіх гэтых яек яна аднолькавая.Не мае значэння і колер шкарлупіны. Насычанасць колеру жаўтка — таксама неадназначны паказчык карыснасці.
Што сапраўды важна — гэта дата вырабу яек. Найлепшыя яйкі — тыя, якім менш сямі дзён: яны лічацца дыетычнымі. А далей бялок становіцца ўсё больш вадкі з-за разбурэння авамуцыну — пратэіну, які надае пругкасць. А ў жаўтку распадаюцца тлушчы і карысныя вітаміны, асабліва калі захоўваць яйкі няправільна.
У магазінах яйкі ляжаць часам у халадзільніку, а часам проста на паліцах. Як жа правільна іх захоўваць?
Блытаніна ўзнікла таму, што эксперты з ЗША і Еўрасаюза не змаглі прыйсці да адзінага меркавання. У амерыканскія бальніцы штогод паступае мільён чалавек з сальманелёзам. Таму ўсе фермы абавязаны мыць яйкі і апрацоўваць іх дыяксідам хлору, а магазіны і грамадзяне павінны трымаць іх у халадзільніку пры тэмпературы не вышэй за +4 градусы, каб сальманелы, якія трапілі пад шкарлупіну, у холадзе не размнажаліся. Калі іх мала, гэта не страшна — імунітэт справіцца.
А ў Еўропе іншы падыход. Лічыцца, што падчас мыцця змываецца асаблівая надшкарлупінная абалонка — кутыкула, якая перашкаджае пападанню ў яйка хваробатворных бактэрый, у тым ліку і сальманелы. На Захадзе кур вакцынуюць, таму не патрабуецца захоўванне яек пры нізкіх тэмпературах.
У нас дапускаецца захоўванне яек без халадзільніка, але не даўжэй за 25 дзён. А ў холадзе іх можна трымаць аж тры месяцы. Праўда, у дзверцы халадзільніка яны столькі не пражывуць — ім лепш у глыбіні на паліцы, дзе тэмпература стабільная.
Ці мыць перад гатаваннем?
Дзесьці настойваюць на старанным мыцці пад праточнай вадой, каб змыць сальманелы. У Еўропе, Аўстраліі і ЗША просяць гэтага не рабіць ні з яйкамі, ні з тушкамі курэй. Бо сальманелу не бяруць ні мыйныя сродкі, ні глыбокая замарозка — толькі высокія тэмпературы. Вадой нічога асабліва не змыеш, толькі распырскаеш бактэрыі па ўсёй кухні — і на чысты посуд, і на іншыя прадукты, і на адзенне. Таму перад гатаваннем яйкі лепш проста акуратна разбіць,а потым памыць рукі, нож і ўсё, да чаго датыкалася шкарлупіна.
Ці трэба цалкам праварваць ці прасмажваць, каб не рызыкаваць?
Каб гарантавана абясшкодзіць яечню, смажыць яе варта 10 хвілін, прычым з двух бакоў. Але наўрад ці хто стане так рабіць. У той жа час даследаванні паказваюць, што ад доўгага гатавання яйкі трацяць свае карысныя ўласцівасці і вітаміны. Таму дыетолагі не супраць яек усмятку.
Алена КРАВЕЦ
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
Васілеўскія такія: на Зямлі і ў космасе ліхія!
