Сваю спартыўную кар’еру Ірына пачынала ў лёгкай атлетыцы, але ў 16 гадоў з-за траўмы ёй давялося спыніцца. Пасля паўзы дзяўчына вярнулася не на стадыён, дзе практыкавала бег на доўгія дыстанцыі, а ў залу барацьбы. Там яна вельмі хутка стала паказваць вынікі і ўжо праз год выйграла чэмпіянат краіны. Потым стала чэмпіёнкай Еўропы і ІІ Еўрапейскіх гульняў, а сёлета першая з беларусак па вольнай барацьбе заваявала ліцэнзію на Алімпійскія гульні ў Токіа. Пра тое, як прыйшлося аднаўляцца пасля аперацыі на хрыбетніку, спраўляцца з псіхалагічнымі праблемамі пасля паражэнняў і ўпэўнена глядзець у будучыню, Ірына Курачкіна распавяла ў сваім інтэрв’ю.
— Ірына, падзяліцеся, як праходзяць Вашы трэніроўкі ва ўмовах пандэміі.
— Зараз я знаходжуся ў Бабруйску, мой трэнер Артур Яўгеньевіч Зайцаў імкнецца ствараць камфортныя ўмовы для нашых трэніровак: выязджаем за горад, спрабуем рабіць усю працу, якая не тычыцца дывана, два з паловай тыдні трэніраваліся ў лесе. Пакуль што стараемся пазбягаць закрытых залаў, усё ж такі там трэніруецца шмат людзей, дзеткі, якія прыязджаюць з розных куткоў вобласці. Трэнер палічыў, што так будзе бяспечней.
— Пандэмія ўнесла моцныя карэктывы ў графік спаборніцтваў?
— Так, цяпер павінны былі праходзіць розныя турніры да Алімпійскіх гульняў, у тым ліку і адборачныя старты, дзе астатнія дзяўчаты з нашай каманды маглі б заваяваць пуцёўкі ў Токіа.
— Як вы паставіліся да навіны аб пераносе Алімпійскіх гульняў на 2021 год?
— Спачатку ў мяне наогул не ўзнікла ніякіх эмоцый з гэтай нагоды, пазней, абдумаўшы навіну, вырашыла, што перанос — гэта магчымасць больш папрацаваць і лепш падрыхтавацца. Але калі Алімпіяду наогул адменяць, то я, вядома, расстроюся.
— На ваш погляд, ці зменіцца канкурэнцыя ў вашай вагавай катэгорыі (да 57 кг) за гэты год?
— Усе будуць рыхтавацца і павінны падысці ў добрай форме, таму канкурэнцыя павінна быць яшчэ большай, будзе магчымасць дзесьці падправіць здароўе, дзесьці аднавіцца. Праблемнае пытанне — у стартах, каб папрактыкавацца дзесьці перад Алімпійскімі гульнямі.
— Зараз вам 25, гэта аптымальны ўзрост для выступлення на Алімпіядзе?
— Хтосьці выйграе яе і ў 19, а нехта ў 35, таму тут няма ніякай заканамернасці, але для мяне цяпер мой узрост аптымальны, я гатовая, саспела для таго, каб нешта паказваць.
— Вы заваявалі алімпійскую ліцэнзію на чэмпіянаце свету, гэта было часткай плана?
— Выступаючы на чэмпіянаце, я не думала аб тым, атрымаю пуцёўку ці не. Маёй задачай было паказаць сябе, свае сілы і магчымасці. Можа быць, я не рэалізавала патэнцыял на ўсе сто, заваявала «бронзу». Атрымаць пуцёўку на Алімпіяду было маёй марай, і я яе ажыццявіла. Для мяне гэта было значнай падзеяй, я вельмі рада і да гэтага часу адчуваю станоўчыя эмоцыі. Да таго ж цяпер я магу ўжо проста спакойна рыхтавацца да гульняў, не забіваючы галаву лішнімі рэчамі.
— Пакуль на чэмпіянатах свету вам так і не ўдалося падняцца на вышэйшую прыступку п’едэстала. Чаго не хапае да «золата»?
— Не ведаю. Мы разбіраемся, я і сама спрабую разбірацца ўнутры сябе, і прыцягваю спецыялістаў з іншымі поглядамі. Напэўна, мне варта больш прыслухоўвацца да людзей, не быць цвердалобай, каб было менш «хачу» і больш дзеянняў. На працягу доўгага часу на стартах я адчуваю сябе ўпэўнена, патроху прыбаўляю, значыць, раблю ўсё правільна, іду правільным шляхам, але чагосьці ўсё ж не хапае. Вялікую ролю ў жыцці і спорце гуляе псіхалогія. Цяпер стараемся прыбаўляць усюды: людзі павінны расці ва ўсім і пастаянна развівацца.
— Раней вы цяжка перажывалі паразы, даходзіла і да слёз. Зараз гэта змянілася?
— З аднаго боку, эмоцыі — і станоўчыя, і адмоўныя — павінны выходзіць. З іншага, слёзы — гэта марнаванне эмоцый, якая забірае сілы. Лепш усё-такі акумуляваць пазітыўныя думкі. Мая галава вельмі доўга памятае і перамогі, і паразы і ўсё гэта аналізуе.
— У 16 гадоў праз праблемы са здароўем вам давялося развітацца з лёгкай атлетыкай, але не са спортам. Вы перайшлі ў барацьбу...
— На той момант у сілу свайго ўзросту і дзіцячых думак я была разгубленая — з лёгкай атлетыкі мяне адлічылі, не ведала, што рабіць далей. Цяпер разумею, што гэта быў мой другі шанец рэалізаваць сябе, і я вельмі ўдзячная ўсім трэнерам за гэта. Лёгкая атлетыка стала для мяне урокам: дзесьці я, напэўна, паводзіла сябе не так, нешта рабіла не тое. Усё гэта — вопыт, думкі аб тым, як трэба працаваць, — цяпер перанесла на барацьбу і лічу, што зрабіла правільныя высновы. На лёгкай атлетыцы я не зламалася, прыйшла здаровай нармальнай дзяўчынкай у барацьбу, функцыянальна была ўжо гатовая, хоць гэта зусім іншы від спорту, іншая спецыфіка і зусім іншая праца. Я добра дыхала, цела было цягавітае, я магла выконваць нагрузку, якую давалі на барацьбе. Дзякуючы таму што са мной пачалі працаваць вельмі добрыя, кваліфікаваныя трэнеры, якія давалі мне добрую нагрузку і адпачынак, аказалася цяпер на такім высокім узроўні.
— Колькі часу спатрэбілася для таго, каб цалкам перабудавацца на новы від спорту?
— У першы ж год я стала трэцяй на «рэспубліцы», выйграла «вобласць», яшчэ праз год ці паўтара выйграла «рэспубліку». Вельмі добра памятаю гэты старт, канкурэнцыя там была даволі добрая, выступалі дзяўчаты, якія ўжо змагаліся і на чэмпіянаце Еўропы.
— Вы са шматдзетнай сям'і. Кажуць, у такіх людзей матывацыя дамагчыся поспеху заўсёды вышэйшая.
— У мяне было вельмі актыўнае дзяцінства, мы заўсёды працавалі, таму што ўсё было сваё — агарод, гаспадарка. Але паспявалі і працаваць, і актыўна праводзіць вольны час. У цэлым дзяцінства было бесклапотнае, гэта каштоўны час, калі сям'я была разам. Мае родныя заўсёды мяне падтрымліваюць, калі я трэніруюся, рыхтуюся да нечага, яны мяне не грузяць дрэннымі навінамі і праблемамі. У мяне заўсёды было права выбару, нават калі ўзяць той жа пераход з лёгкай атлетыкі ў барацьбу. Бацькі сказалі: выбірай сама. Я з небагатай сям'і, заўсёды спакойна пра гэта кажу і не саромеюся гэтага, але сям'я дала мне многае. Усяму ў жыцці навучылі менавіта бацькі. Практыка паказвае, што многія людзі са шматдзетных сем'яў больш матываваныя, і гэта выдатна, што яны імкнуцца чагосьці дамагчыся. Калі я займалася лёгкай атлетыкай, не думала пра тое, што стану прафесійнай спартсменкай, проста трэніравалася, таму што прывыкла рабіць гэта з пятага класа. А вось калі ўжо трапіла на барацьбу, то адбылося нейкае пераасэнсаванне, я захацела стаць добрай спартсменкай, якая будзе паказваць высокія вынікі. Пра штосьці матэрыяльнае наогул не думала. Гэта было б, напэўна, недарэчна ў той перыяд, бо перш чым атрымліваць вялікія грошы, ты павінен нешта паказаць, выйграць, сабраць вакол сябе каманду, прымусіць паверыць у цябе трэнера. Атрымліваецца, што я прыйшла ў барацьбу досыць позна, у 17 гадоў, у зале натхнялася прыкладамі дзяўчат, якія аднаўляліся і вярталіся пасля траўмаў і нараджэння дзетак. Барацьба мяне вельмі завабіла, бо гэта так прыгожа, барацьба — гэта мастацтва.
— Напэўна, у вас быў варыянт жыць у Мінску, але вы выбралі Бабруйск і заўсёды пасля турніраў і складаных сезонаў адпачываеце менавіта там...
— Да Мінска трэба прывыкнуць. Не ведаю, дзе буду жыць далей, але пакуль спынілася ў Бабруйску, таму што мне падабаецца гэты горад, я яго люблю. Тут усё ведаю, тут родныя мне людзі, якія зрабілі вялікі ўнёсак у маё жыццё. У сталіцы шмат мітусні, а тут усё побач, псіхалагічна камфортна і фізічна ўсё ў крокавай даступнасці для мяне.
— Сёння вам даводзіцца чымсьці ахвяраваць дзеля прафесійнага спорту?
— У такіх пытаннях заўсёды ў першую чаргу думаеш пра здароўе, але ж яно марнуецца ўсюды, нават калі сядзіш у кабінеце і працуеш бухгалтарам. Спорт — гэта мая любімая справа і любімы занятак, таму я не сказала б, што ўвогуле чымсьці ахвярую. Гэта мой свядомы выбар, ад спорту і спаборніцтваў я атрымліваю асалоду.
— У вас была сур’ёзная траўма і аперацыя на пазваночніку. Гэта магло тады спыніць яшчэ ўзыходзячую зорку барацьбы Ірыну Курачкіну?
— На той момант мяне не магло спыніць нічога, таму што я не так даўно прыйшла ў барацьбу і вельмі хацела там застацца. Хоць было вельмі шмат «за» і «супраць» гэтай аперацыі. Вырашальную ролю адыграла размова з хірургам Сяргеем Валянцінавічам Макарэвічам. Калі я сказала яму, што хачу далей займацца барацьбой, ён не стаў адгаворваць, як гэта робіць большасць урачоў, не стаў папярэджваць пра тое, што потым я магу мучыцца ўсё жыццё, а проста сказаў: «Калі хочаш — будзеш!» І мне здаецца, ён зрабіў сваю работу ідэальна. Не магу сказаць, што маё аднаўленне праходзіла доўга і хваравіта. Першапачаткова, вядома, было цяжка сабрацца з думкамі, пасля аперацыі паехала на рэабілітацыю, трэнер зрабіў мне індывідуальны план, паводле якога я выконвала практыкаванні, каб да мяне вярнуліся сіла і адчувальнасць. Многія мне вельмі дапамагалі, і гэта надавала сіл. Сітуацыя паказала, як шмат людзей зацікаўлена ў тым, каб я выступала.
— Як доўга вы плануеце актыўна трэніравацца і выступаць?
— Пакуль не загадваю. Першы паказчык — гэта здароўе, другі — выніковасць. Магчыма, прыйдуць новыя дзяўчаты, якія стануць паказваць добрыя вынікі. Пакуль будуць сілы, пакуль у мяне будзе атрымлівацца, буду старацца. Потым, можа, з'явіцца сям'я, і я захачу сысці. Пакуль не магу быць упэўненая на сто працэнтаў, што буду ў барацьбе да 40, як японкі. Жанчыны такі народ: сёння так, а заўтра па-іншаму.
Дар’я Лабажэвіч
Ледзяное покрыва яшчэ не акрэпла, а таму выходзіць на яго рызыкоўна і небяспечна.
Яна «змяняе нашу зямлю».
Рыбам давядзецца вырашаць сур’ёзныя сямейныя праблемы.
