Вы тут

Сялянскія стравы на розныя густы


Гаспадыню аграсядзібы “На Заречной улице” Алу Палікарпук менавіта беларускія сялянскія стравы часта выручаюць, калі госці маюць асаблівасці ў харчаванні. А знаўцы сцвярджаюць: нацыянальныя стравы нароўні з прыродай краіны, яе бяспекай здольныя прывабіць шматлікіх замежных турыстаў.

Ала Палікарпук

Ала Палікарпук, гаспадыня аграсядзібы “На Заречной улице”, што непадалёк ад Брэста, смачна гатуе для сваіх гасцей. Паспрабаваць яе стравы едуць шматлікія турысты з розных краін. (Падрабязней пра аграсядзібу гл.: “Адпачынак з родным каларытам” — ГР, 26.06. 2020). Гатаваць вучылася яшчэ дзяўчынкай ад бабулі Сцепаніды: дранікі, бабку, кашу пшонную з гарбузом і шмат іншых беларускіх страў. І вельмі смачныя бабуля пякла пірагі! Прычым дазваляла ўнучцы у дзяжы цеста замешваць. Спадарыня Ала й сёння памятае, якое яно было эластычнае, мяккае ды жывое, з адметным пахам. Сёння знакамітая страва яе так і называецца: “Пірагі бабулі Сцешы”.

Цяпер Ала Аляксееўна сама навучае іншых кухарскай справе, ладзіць кулінарныя майстар-класы, конкурсы й вебінары. Цікавіцца кулінарнымі здабыткамі беларусаў, ёй раней невядомымі. У гаспадыні ёсць “Беларускія кулінарныя сшыткі” Ларысы Мятлеўскай. Спадарыня Ала чытае кнігі доктара гістарычных навук Тадэвуша Наваградскага: ён даследаваў, як ішла эвалюцыя традыцый харчавання беларусаў у XІX—XX стагоддзях і выдаў шмат кулінарных кніг з рэцэптамі з розных рэгіёнаў Беларусі. Менавіта ад Тадэвуша Антонавіча гаспадыня аграсядзібы й даведалася, што беларуская кухня падзяляецца на сялянскую, шляхецкую і каралеўскую.

Ала Аляксееўна любіць гатаваць гасцям сытныя й простыя сялянскія стравы. Для гатавання іх здаўна выкарыстоўваліся капуста, рэпа, буракі, морква, гарбуз, бульба, агуркі, цыбуля й часнок. А таксама шчаўе, крапіва, лебяда, травы й арэхі, якія можна вырасціць на сваім прысядзібным агародзе. Дарэчы, з-за вялікай колькасці гародніны, зеляніны, грыбоў і ягад у такіх стравах іх многія сучаснікі прымаюць за вегетарыянскія. А найбольш пашыраная нішчымная страва у беларусаў — аўсяны кісель, які, між іншым, гатавалі на рэлігійны пост толькі ў Беларусі.

У сялянскіх сем’ях так прынята было, што мяса й сала елі толькі на святы, ці пакідалі такую каларыйную ежу для мужчын, якія цяжка працавалі ў полі. А вось шляхецкая і каралеўская кухні былі багатыя на далікатэсы — мяса, птушку, рыбу, дзічыну і дэсерты — кожны дзень. “Беларуская кухня ўнікальная, разнастайная, сытная й смачная ў многім таму, што ў ёй цесна перапляліся славянскія, балтыйскія, яўрэйскія, нямецкія ды ўкраінскія традыцыі харчавання. Усе асаблівасці кухні нашага народа стануць зразумелымі трошкі больш, калі час ад часу рабіць невялічкія экскурсы ў кулінарныя сакрэты суседзяў”, — лічыць Ала Палікарпук.

Па новыя ўражанні, новыя смакі ў тым ліку “На Заречную улицу” прыязджаюць госці з розных краін: Польшчы, ЗША, Канады, Ізраіля, Германіі, Кітая, Японіі, Аўстраліі, Азербайджана, Расіі, Літвы, Латвіі, Эстоніі, Новай Зеландыі... Сярод іх сустракаюцца вегетарыянцы, веганы... Ёсць і тыя, хто па розных прычынах не ўжывае свініну або ялавічыну. Ала Аляксееўна, маючы шмат розных рэцэптаў страў і вялізную ўжо кухарскую практыку, спрабуе прыстасаваць свае стравы пад густы кожнага з гасцей. І менавіта “сялянскія стравы” пры тым яе заўсёды выручаюць.

У гасцях у Алы Палікарпук можна паспрабаваць нават стравы сярэднявечнай кухні ІX —XІ стагоддзяў. Рэцэптамі з ёй дзеліцца мясцовы клуб гістарычнай рэканструкцыі, а яна ўвасабляе іх у жыццё. А каб вам было зразумела, у якіх маштабах ёй часам доводзіцца працаваць, асэнсуйце такі факт: гаспадыня аграсядзібы “На Заречной улице” можа накарміць цэлы аўтобус турыстаў. 55 чалавек. Адна! Калі ж госці захочуць у яе застацца на больш працяглы тэрмін, то яна зможа доўга здзіўляць іх разнастайным меню. Гатаваць і не паўтарацца на працягу аднаго ці двух тыдняў. Каб пацвердзіць тое, спецыяльна для чытачоў газеты “Голас Радзімы” гаспадыня склала меню з беларускіх страваў на 10 дзён. Прыгледзьцеся: і сапраўды не знойдзецца ў ім і дзвюх аднолькавых страў.

Кухня Алы Палікарпук старадаўняя, але вельмі сучасная

Рэцэпты ўсіх гэтых смакоццяў вы можаце знайсці на сайце: http://www.kumora.by/recept. І можна падпісацца на youtube-канал Алы Палікарпук, паглядзець відэаролікі кулінарных майстар-класаў па старабеларускай і сярэднявечнай кухні, а таксама вебінары на тэму “Асаблівасці арганізацыі гастранамічнага турызму з элементамі беларускай кухні”. Апошнія праходзяць пры падтрымцы аддзела спорту й турызму Брэсцкага аблвыканкама.

Ганна Лагун

Беларускае меню на 10 дзён ад Алы Палікарпук

Сняданкі:

  • 1. Наліснікі з тварагом, ёгурт хатні, гарбата на травах (кава).

  • 2. Шанежкі з мясам і смятанай, наліснікі, гарбата на травах (кава).

  • 3. Дзяд (пірог з вішняй, разынкамі й павідлам), гарбата на травах (кава).

  • 4. Сырнікі са смятанай, яечня, гарбата на травах (кава).

  • 5. Адкрыты пірог з капустай і грыбамі, гарбата на травах (кава).

  • 6. Каша прасяная з гарбузом, аўсяны кісель, гарбата на травах.

  • 7. Суп (малочны з гарбузом), пірог са шчаўем і мятай.

  • 8. Варэнікі з вішнямі (чарніцамі), аладкі жытнія са смятанай.

  • 9. Грачаная каша, запечаная ў гарбузе, сыр дамашні, гарбата.

  • 10. Зацірка малочная, наліснікі з ягадамі, гарбата на травах (кава).

Абеды:

  • 1. Суп грыбны (з ляснымі грыбамі), бульба адварная з мясам (смажанка ў гаршку), мясная нарэзка (бачок, каўбаса сялянская), гародніна, сок дамашні бярозавы.

  • 2. Юшка (вуха з рачной рыбы), дранікі са смятанай, рулька, запечаная ў духоўцы з гароднінай, сок дамашні яблычны.

  • 3. Бацвіннік (з бацвіннем буракоў), мачанка грыбная з дражджавымі блінамі, мясная нарэзка (бачок, каўбаса сялянская), ягадны кампот.

  • 4. Крупнік (курыны суп з крупамі), каша пшанічная з мясам, нарэзка з гародніны, сок дамашні вінаградны.

  • 5. Жур (суп на аўсянай заквасцы), бульба, запечаная ў духоўцы з сырам і грыбамі, салата з гародніны, кісель ягадны.

  • 6. Капуста, скрылькі (бульба, запечаная з бачком у смятане), нарэзка з гародніны, збіцень (гарбата са спецыямі).

  • 7. Боршч “Калядны”, галубцы з мясам, мясная нарэзка (бачок, паляндвіца вяленая), узвар з сухафруктаў.

  • 8. Халаднік, каша грачаная з мясам, наліснікі з начынкай, гародніна, сурыца (газаваны травяны напой).
  • 9. Цярцюха (суп з цёртай бульбай), шчупак у смятане, запечаны з бульбай, нарэзка з гародніны, квас хлебны.

  • 10. Суп фасолевы, бігас (капуста з мясам), пірог з грыбамі, сок грушава-яблычны.

Вячэры:

  • 1. Калдуны з мясам, мачанка з гародніны з дражджавымі блінамі, гародніна, аладкі са смятанай, чай на травах.

  • 2. Рабрынкі ў гаршку, бабка бульбяная са смятанай, салата з гародніны, гарбата на травах.

  • 3. Драчэна бульбяная, курыны закалот (заліўное з курыцай і белымі грыбамі), гародніна, збіцень.

  • 4. Мачанка мясная з дражджавымі блінамі, грыбны торт, гародніна, кісель ягадны.

  • 5. Рыба, запечаная з гароднінай, канверты бульбяныя з курыцай, гародніна, гарбата на травах.

  • 6. Бульбяная запяканка з грыбамі й сырам, гародніннае рагу, рулет з макам, гарбата на травах.

  • 7. Пячыста са свініны, аўсяныя аладкі з грыбамі, гарбата з гародніны, гарбата на травах.

  • 8. Клёцкі бульбяныя, наліснікі з фасоллю, пірог з карыцай, гарбата на травах.

  • 9. Бабка бульбяная з грыбамі, “Торба палешука” (мясныя рулецікі з начынкай), гародніна, гарбата на травах.

  • 10. Калдуны з грыбамі, капусняк (запяканка з капусты з сырам), пірог з яблыкамі, гарбата на травах.

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Актрыса НАДТ імя М. Горкага — пра шлях да сцэны і натхненне.

Грамадства

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

Тата і мама — два самыя важныя чалавекі ў жыцці кожнага дзіцяці.