Будаўнічыя работы вядуцца ў перапынках паміж набажэнствамі — царква на Вайсковых могілках не закрывае свае дзверы для прыхаджан нават «на рамонт».
Храм побач з вайсковымі могілкамі быў асвечаны ў 1898 годзе ў памяць загінуўшых на полі бітвы падчас руска-турэцкай вайны. З яго будаўніцтвам звязана легенда. Справа ў тым, што ўзводзілася царква не толькі на сродкі з гарадскога бюджэту, але і на ахвяраванні. Грошы ўносілі сваякі загінуўшых салдат і афіцэраў, і 20 000 рублёў на пабудову храма ўнесла Марыя Кексгольмская. Паводле легенды, падчас ваенных дзеянняў рускія салдаты (сярод якіх, зрэшты, былі прадстаўлены практычна ўсе нацыянальнасці, якія ўваходзілі ў Расійскую імперыю XIX стагоддзя) падабралі маленькую дзяўчынку, турэцкую сірату. Дзіця стала «дачкой палка», хрысцілі яе Марыяй. А калі дзяўчына вырасла, то засталася жыць на сваёй новай радзіме. Як яна апынулася ў Мінску, легенда замоўчвае.
...У першыя гады савецкай улады царква Аляксандра Неўскага цудам пазбегла закрыцця. Яна была адзіным дзеючым праваслаўным храмам у сталіцы БССР аж да 1938 года, калі органы НКВД арыштавалі яе настаяцеля, а на дзверы павесілі замак.
...Неверагодна, але ў 30-я гады храм пазбег разграблення. Сее-тое, вядома, знікла, але старажытная цудатворная ікона Менскай Божай Маці захавалася да нашых дзён. Як і драўляная пераносная царкоўка, якой карыстаўся Каломенскі полк для малітваў падчас ваенных дзеянняў у Турцыі.
Працяг чытайце заўтра на сайце.
Сам будынак уражвае архітэктурай.
«Вышывала, калі за лямпы былі толькі керасінкі».