Каб не страціць повязь...

На працягу трох дзён, 10—12 верасня, у Гомелі, Жыткавічах і Тураве прадстаўнікі творчых літаратурных саюзаў Беларусі, Расіі і Украіны сустракаліся з чытачамі, прэзентавалі мастацкае слова, знаёміліся з эканамічным патэнцыялам Гомельшчыны, здзіўляліся і здзіўлялі, дарылі ўстановам культуры і адукацыі кнігі.

Дзясяткі літаратурных мерапрыемстваў прайшлі ў межах XV Міжнароднага фестывалю-свята «Славянскія літаратурныя дажынкі», II адкрытага міжрэгіянальнага фэсту літаратуры, культуры, мастацтва і народных традыцый «На зямлі Кірылы Тураўскага» і святкавання 15-годдзя Гомельскага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі.

Сёлетні фэст быў адным з самых яркіх і запамінальных фестываляў-свят «Славянскія літаратурныя дажынкі», ініцыятарам і арганізатарам якіх з’яўляецца Уладзімір Гаўрыловіч. Больш чым дзясятак творчых акцый ладзілася на розных пляцоўках горада над Сожам 10 верасня.

З самага ранку ў грамадска-культурным цэнтры завіхурыла літаратурнае жыццё. У філіяле абласной універсальнай бібліятэкі імя У. І. Леніна «Славянская бібліятэка» адкрыўся IV Форум маладых літаратараў і аматараў мастацкай творчасці «Слова». 50 фіналістаў міжнароднага літаратурнага конкурсу «Маё слова» прывітаў Уладзімір Гаўрыловіч, затым на чатырох творчых пляцоўках майстар-класы правялі гомельскія творцы Васіль Ткачоў, Міхась Болсун, Тамара Кручэнка, Іна Зарэцкая і інш.

У гэты ж час на першым паверсе ГКЦ распачалося свята слова і кнігі. Гучалі вершы, песні, а супрацоўнікі абласной бібліятэкі і  кніжніц Гомельскага, Мазырскага, Добрушскага, Рагачоўскага, Лоеўскага, Чачэрскага, Калінкавіцкага, Хойніцкага раёнаў і Гомеля прэзентавалі інтэрактыўныя выставачныя пляцоўкі, прысвечаныя жыццю і творчасці пісьменнікаў-землякоў. Арганізатары падрыхтавалі выставачныя праекты «З любоўю да Гомельшчыны», «Літаратурны музей народных пісьменнікаў Беларусі, выхадцаў Гомельшчыны», выстаўкі «Гомельшчына літаратурная», «Лаўрэаты прэміі імя Кірылы Тураўскага», «Берагі сяброўства», дзе можна было сустрэцца і нават «пагутарыць» з Іванам Шамякіным, Максімам Багдановічам, іншымі класікамі беларускай, рускай, украінскай літаратур, якія размясціліся на ўваходзе ў прасторную залу за імправізаваным рабочым сталом, а іх ролі выконвалі супрацоўнікі бібліятэк Гомельскага раёна.

Адначасова ў канферэнц-зале Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Францыска Скарыны адбылася сустрэча-канферэнцыя кіраўнікоў пісьменніцкіх арганізацый Беларусі, Расіі і Украіны з прадстаўнікамі вядучай ВНУ Гомельшчыны, студэнтамі і  выкладчыкамі філфака. Прысутныя дзяліліся творчымі здабыткамі, чыталі вершы, абмяркоўвалі перспектывы літаратуры ў сучасным грамадстве. Удзельнікі сустрэчы аднадушна падтрымалі ініцыятыву члена-карэспандэнта НАН Рэспублікі Беларусь доктара фізіка-матэматычных навук Анатоля Сердзюкова і загадчыка кафедры беларускай літаратуры доктара філалагічных навук Івана Штэйнера ўсталяваць каля ўніверсітэта помнікі Янку Маўру і яго сыну Фёдару Фёдараву, заснавальніку беларускай школы тэарэтычнай фізікі.

А на галоўнай фестывальнай пляцоўцы віравала прэзентацыйнае жыццё: былі прадстаўлены 40 кніг гамяльчан, выдадзеных сёлета. Выступілі паэты Лідзія Долбікава і Лілія Вялічка, празаікі Васіль Ткачоў, Міхаіл Дзедавец, Аляксандр Джад, Тамара Кручэнка, Валерый Вятошкін... У выкананні спевака і кампазітара Віктара Задарожнага, артыста тэатра і кіно, пісьменніка Аляксея Бычкова гучалі песні на словы гомельскіх творцаў. На сцэне выступалі і фіналісты ХІV абласнога конкурсу чытальнікаў «Захаваем свет разам!», лаўрэаты абласной літаратурнай прэміі імя К. Тураўскага прэзентавалі новыя кнігі.

З караваем сустрэлі расійскіх і ўкраінскіх гасцей на ганку Грамадска-культурнага цэнтра, а затым усе разам — пісьменнікі трох краін і чытачы горада над Сожам — адкрылі фестываль.

Прадстаўнікі творчых саюзаў Расіі — Васіль Дварцоў, Украіны —Анатоль Міроненка і Беларусі — Уладзімір Гаўрыловіч у знак дружбы запалілі тры свечкі. Гэтай традыцыі ўжо пятнаццаць гадоў.

І вось чытачы і больш як 200 прафесійных літаратараў, маладых творцаў і аматараў мастацкага слова акунуліся ў насычанае фестывальнае жыццё. У праграме — шматлікія творчыя сустрэчы, прэзентацыі, выстаўкі, аўтографсесіі, майстар-класы…

На галоўнай пляцоўцы амаль гадзіну ішла прэзентацыя ганаровага госця «Славянскіх літаратурных дажынак» — Міжнароднага фестывалю маладзёжнай паэзіі і перакладаў «Берагі дружбы», пуцёўку ў жыццё якому і  далі гомельскія літаратурныя дажынкі больш чым пяць гадоў таму. Генеральны дырэктар фестывалю «Берагі дружбы» паэт Леанід Север і прэзідэнт форуму Васіль Дварцоў уручылі дыплом аб прысуджэнні Гранпры конкурсу гамяльчанцы Стасі Кацюргіной, а таксама ўзнагароды фіналістам: выдадзеныя кнігі і памятныя медалі па выніках летняга фестывалю на Растоўшчыне. Самым хвалюючым момантам стала ўручэнне кнігі «Незабыўнае» (пераклады з беларускай мовы на рускую) гомельскага паэта Алеся Дуброўскага, які пайшоў з жыцця ў 2014 годзе яго сям’і.

На галоўнай пляцоўцы гучалі беларуская, руская і ўкраінская мовы. Чыталі свае вершы і прэзентавалі новыя кнігі Алесь Казека з Магілёва, Дзмітрый Радзівончык з Гродна, Васіль Дварцоў з Масквы, Вадзім Цярохін з Калугі, Святлана Макарава-Грыцэнка з Краснадара, Людміла Ашэка, Аляксандр Дзівінскі, Алена Лявонава з Бранска, Анатоль Міроненка, Таццяна Данільчанка і Сяргей Канаваленка з Кіева, Леанід Север, Вольга Звягіна з Растоўскай вобласці... А галоўны рэдактар газеты «Кубанскі пісьменнік», старшыня Краснадарскай пісьменніцкай арганізацыі Саюза пісьменнікаў Расіі прэзентавала чэрвеньскі нумар свайго выдання, прысвечаны пісьменнікамгамяльчанам.

Па блаславенні Высокапрэасвяшчэннага Стэфана, архіепіскапа Гомельскага і Жлобінскага, адбылася прэзентацыя кнігі «Летапіс Гомельскай епархіі», прысвечанай 95-годдзю стварэння і 30-годдзю аднаўлення епархіі.

Сёлета ў Гомельскай вобласці прайшло сем літаратурных конкурсаў, у якіх удзельнічалі больш як 2 тысячы пачынаючых аўтараў. «Зразумела, не ўсе яны стануць пісьменнікамі  — галоўнае, што яны нераўнадушныя да мастацкага слова», — падкрэсліў Уладзімір Гаўрыловіч і ўручыў фіналістам форуму ўзнагароды — кнігі лаўрэатаў абласной літаратурнай прэміі імя Кірыла Тураўскага.

Напрыканцы першага дня фестывалю адбыўся ўрачысты сход з нагоды 15-годдзя аддзялення СПБ, дзе прысутнічала кіраўніцтва вобласці, горада, прадстаўнікі духавенства, грамадскіх арганізацый. «Гомельская зямля заўсёды славілася талентамі, — зазначыў намеснік старшыні Гомельскага аблвыканкама Уладзімір Прывалаў. — Пісьменніцкая сям’я робіць важкі ўнёсак у захаванне традыцый і роднай мовы. Упэўнены, што межы і жанры конкурсаў і фэстаў будуць толькі пашырацца».

Аўтараў, чые творы прызнаны найлепшымі ў розных жанрах у творчым конкурсе рукапісаў «Літаратурная прэмія імя Кірылы Тураўскага», таксама ўшанавалі ў канферэнц-зале ГКЦ. У намінацыі «Драматургія» ўпэўненую перамогу атрымаў Аляксей Бычкоў, які прадставіў на конкурс новыя творы «І не забудзься пра мяне» і «Букет для Папялушкі». У ліку найлепшых і член СПБ Дар’я Дарошка. Дзяўчына страціла зрок, але, як адзначаюць прафесіяналы, піша вельмі кранальныя вершы. Маладая аўтарка прызнана найлепшай у намінацыі «Паэзія» за лірычны зборнік «Ні пры чым». Найлепшай у намінацыі «Дзіцячая літаратура» стала празаік і паэтка Іна Зарэцкая з аповесцю «Планета двоечнікаў». Гэты фантастычны твор для дзяцей і падлеткаў узнімае прэстыж прафесіі настаўніка, вучыць бескарыслівай дапамозе, сяброўству і ўзаемапавазе. Прэмію ў намінацыі «Літаратурная публіцыстыка і крытыка» атрымала член СПБ Наталля Шамяткова, адзначаны рукапіс яе новай кнігі «Свет стане большым». У намінацыі «Проза» перамога дасталася Уладзіміру Гаўрыловічу, які прысвяціў 75-годдзю Вялікай Перамогі аповесць «Святая Параскева» — яна і дала назву кнізе. Літаратурным «Адкрыццём года» стала Мая Галіцкая. Настаўніца рускай мовы і літаратуры Нядойскай СШ Буда-Кашалёўскага раёна прадставіла на конкурс рукапісаў цыкл аповедаў «Вобразы». Мая не раз перамагала ў розных рэспубліканскіх і міжнародных конкурсах. Цяпер яна яшчэ і ўладальніца сваёй першай кнігі прозы, выдадзенай па выніках прэстыжнага конкурсу.

Упершыню на ўрачыстасці Уладзімір Гаўрыловіч уручыў міжнародныя літаратурныя прэміі імя Кірылы Тураўскага з медалямі «Кірыла Тураўскі. Асветнік. За ўклад у літаратуру», заснаваныя Гомельскім абласным аддзяленнем СПБ. Гэтай высокай узнагародай адзначаны Тураў і  Жыткавіцкі раён, Гомель, Краснадарская краявая пісьменніцкая арганізацыя Саюза пісьменнікаў Расіі, згуртаванне аўтаноміі беларусаў Няклінаўскага раёна Растоўскай вобласці, абласная бібліятэка імя У. І. Леніна і персанальна кіраўнік абласнога аддзялення Фонду міру Цімафей Глушакоў.

Шматлікія мерапрыемствы ладзіліся ў межах новага форуму — II адкрытага міжрэгіянальнага фэсту літаратуры, культуры, мастацтва і народных традыцый «На зямлі Кірылы Тураўскага» і свяце горада Гомеля. Прайшлі круглыя сталы, размова на якіх вялася пра падтрымку творчай моладзі. Былі падпісаны дагаворы аб творчым супрацоўніцтве Гомельскага абласнога аддзялення СПБ з Краснадарскай краявой пісьменніцкай арганізацыяй і Калужскім аддзяленнем Саюза пісьменнікаў Расіі.

Славянскія пісьменнікі, якія на працягу трох дзён працавалі ў Гомелі, Тураве і Жыткавічах, падкрэслілі, што і надалей будуць прыкладаць шмат намаганняў для таго, каб повязь блізкіх культур і літаратур, нашых народаў ніхто не змог разарваць.

 Улад ПРЫАЗЁРНЫ

Фота прадастаўлена Гомельскім абласным аддзяленнем СПБ