Пайшоў з жыцця пiсьменнiк Леанiд ЧЫГРЫН, якi нарадзiўся ў Беларусi ў 1942 годзе, амаль усё жыццё правёў у Таджыкiстане, а шлях свой зямны завяршыў у Растоўскай вобласцi, у Расii...
Прычына смерцi адпаведная сённяшняму часу — каранавiрус. За гады жыцця назбiралiся i iншыя хваробы.
Мне пашчасцiла прачытаць многiя яго гiстарычныя раманы, аповесцi, якiя прысвечаны розным часiнам, эпохам. Iнтрыга, багаты фактаграфiчны матэрыял, здольнасць сягнуць у тую цi iншую, далёкую ад дзён сённяшнiх, прастору, здольнасць выпiсаць сваiх герояў рэльефна, насыцiць iх жыццё шматколернасцю думак i падзей, — усё гэта вылучала прозу Леанiда Чыгрына, рабiла яе цiкавай для чытача. Шкада, што ён, вопытны пiсьменнiк, так мала друкаваўся па-за межамi Таджыкiстана. Хоць кнiгi яго (некаторыя з iх напiсаны ў суаўтарстве з таджыкскiм празаiкам i драматургам Ато Хамдамам) перакладзены i на англiйскую, кiтайскую, японскую, турэцкую мовы. Мне здаецца, што iмя Леанiда Чыгрына ў адным шэрагу з гiстарычнымi рускiмi пiсьменнiкамi Цэнтральнай Азii, якiя працавалi над стварэннем гiстарычнага мастацкага партрэта гэтай старонкi ў розныя дзесяцiгоддзi, — Сяргеем Барадзiным, Морысам Сiмашкам, Валянцiнам Рыбiным...
Пазнаёмiўшыся, пасябраваўшы з Леанiдам Аляксандравiчам у Душанбэ ў 2008 годзе, я паспеў прыцягнуць яго да супрацоўнiцтва з нашым беларускiм «Нёманам», дзе некалькi разоў i былi надрукаваны яго творы. Чыгрын вельмi даражыў гэтымi публiкацыямi. А яшчэ болей даражыў самой магчымасцю повязяў з Беларуссю. Калi я ў 2008 годзе прыехаў у Душанбэ, то сярод iншых сувенiраў разам з беларускiмi цукеркамi перадаў бохан мiнскага хлеба. Не памятаю, цi гэта быў «Радзiвiлаўскi» цi «Нарачанскi» гатунак... Мне ўжо было вядома, што разам з сям'ёю Леанiда Аляксандравiча жыве яго цётка, якая i выгадавала хлопчыка ў Таджыкiстане. Беларусь жа ўраджэнец Асiнторфа пакiнуў адразу пасля Вялiкай Айчыннай вайны... I вось праз некаторы час пасля той маёй паездкi прыходзiць лiст ад пiсьменнiка. Яго цётка, якую iначай як мацi ён не называў, парэзала хлеб на лустачкi, высушыла i трымае гэтыя лустачкi ў сваiм пакоi, узнаўляе ў памяцi пахi роднай зямлi. Трымае як напамiн пра сваю радзiму, пра родную Вiцебшчыну, пра Асiнторф, дзе разам з мацi Леанiда ўдзельнiчала ў антыфашысцкiм падполлi...
«Таёжны рабiнзон», «Хатлонскi бастыён», «Падзенне Сагдыяны», «Жыццё Чжан Цаня, цi Вялiкi Шаўковы шлях»... Разглядаю гэтыя кнiгi — i ўспамiнаю пра Леанiда Чыгрына, якому быў адмераны Усявышнiм няпросты шлях. Той шлях пiсьменнiк i журналiст з Беларусi прайшоў дастойна.
Алесь КАРЛЮКЕВІЧ
Методыка аказалася запатрабаванай у нашай краіне і за яе межамі.
Лёс другога зборніка ў літаратарскай кар’еры — самы складаны.
На пытанні «Звязды» адказвае галоўны рэдактар расійскага літаратурнага часопіса «Москва».
Ужо традыцыя з нагоды Дня роднай мовы прапаноўваць чытачам праверыць свае веды.
