У НАН Беларусі дадзены ўрачысты старт 13-й Беларускай антарктычнай экспедыцыі

У гэтым годзе на лядовы кантынент адправяцца дзесяць удзельнікаў: як спецыялісты, якія ўжо пабывалі ў Антарктыдзе (пяць чалавек), так і навічкі. Членаў экспедыцыі чакае нялёгкая праца па нарошчванні будаўніцтва ўласнага дома на берагах Антарктыкі — Беларускай антарктычнай станцыі «Гара Вячэрняя», а таксама па правядзенні навуковых даследаванняў у рамках дзяржаўнай праграмы па вывучэнню Антарктыкі.

У склад Беларускай антарктычнай экспедыцыі (БАЭ) сезона 2020–2021 гадоў увайшлі навуковыя супрацоўнікі НАН Беларусі (Рэспубліканскага цэнтра палярных даследаванняў, Інстытута фізікі, НПЦ НАН Беларусі па біярэсурсах, Інстытута прыкладной фізікі, Інстытута прыродакарыстання), БДУ (Нацыянальнага навукова-даследчага цэнтра маніторынгу азонасферы) і іншых арганізацый краіны: Аляксей ГАЙДАШОЎ — нясменны кіраўнік ўсіх беларускіх антарктычных экспедыцый; Уладзімір НЕСЦЯРОВІЧ — начальнік сезоннай палявой базы; Павел РАСТОЎ — галоўны спецыяліст-механік; Ягор КОРЗУН — вядучы спецыяліст (біёлаг-эколаг); Сяргей ЛЮТЫ, вядучы спецыяліст, адказны за харчаванне; Уладзіслаў БАЗЫЛЕВІЧ — вядучы спецыяліст (фізіка атмасферы); Леанід НІКІЦЮК — урач-хірург-анестэзіёлаг вышэйшай катэгорыі; Сяргей ЗУБРЫЦКІ — вядучы спецыяліст (электрык-энергетык, спецыяліст па сродках УКХ і КХ сувязі); Павел ШАБЛЫКА — вядучы спецыяліст (геафізік); Мікалай ЗІНЬКЕВІЧ — вядучы спецыяліст (праграміст).

Як падкрэсліў, выступаючы на мерапрыемстве, першы намеснік Старшыні Прэзідыума НАН Беларусі Сяргей ЧЫЖЫК, у ходзе папярэдніх экспедыцый на Паўднёвы полюс Зямлі нашымі навукоўцамі былі атрыманы важныя вынікі, якія высока ацанілі ў сусветнай антарктычнай супольнасці. Так, напрыклад, створаны базавы апаратурны комплекс і метадычнае забеспячэнне для эксперыментальнай комплекснай дыстанцыйнай наземнай і спадарожнікавай сістэмы маніторынгу атмасферы і снежнай паверхні, унікальныя для Антарктыды, якія знайшлі прымяненне ў нацыянальных і міжнародных праектах.

У Антарктыдзе ў раёне гары Вячэрняй у супрацоўніцтве з Лільскім універсітэтам разгорнута і выкарыстоўваецца для рэгулярных назіранняў радыёметрычная сістэма, якая ўключана ў глабальную радыёметрычную сетку AERONET. Упершыню для ўсходняга сектара Антарктыкі створана база даных па таксанамічнаму складу флоры і фауны марскіх, прэснаводных і наземных экасістэм.

Складзена эталонная калекцыя імхоў і лішайнікаў, якая захоўваецца ў гербарыі Інстытута эксперыментальнай батанікі імя НАН Беларусі — яна з’яўляецца навуковым аб’ектам, які складае Нацыянальны набытак Рэспублікі Беларусь. Устаноўлены высокія перспектывы раёна размяшчэння БАС на наяўнасць карысных выкапняў (жалеза, каляровых і высакародных металаў і г.д.), у тым ліку, на вуглевадароды ў прыбярэжнай частцы дна мораў.

Трэба адзначыць, што падчас папярэдніх экспедыцый была закладзена аснова беларускай станцыі. Уведзены ў строй спецыялізаваныя модульныя аб’екты, створаныя ў Беларусі. Плануецца, што да 2021–2022 гадоў першая чарга станцыі будзе гатовая да прыёму круглагадовых навуковых экспедыцый. Увод у эксплуатацыю станцыі, якая забяспечвае правядзенне сезонных і круглагадовых навуковых даследаванняў і маніторынгу стану прыроднага асяроддзя Антарктыкі, з’яўляецца важным прававым фактарам, які вызначае прысутнасць Беларусі ў Антарктыдзе.

Ужо заўтра, 20 кастрычніка, члены 13-й Беларускай антарктычнай экспедыцыі выедуць у Санкт-Пецярбург. Туды ж будуць адпраўленыя экспедыцыйныя грузы. З Санкт-Пецярбурга на борце расійскага судна беларускія палярнікі адправяцца ў Антарктыку. Са снежня да сярэдзіны лютага, гэта значыць 2,5 месяца, будуць праводзіцца навуковыя даследаванні і работы па разгортванні амбулаторна-хірургічнага модуля станцыі. Вяртанне на радзіму плануецца ў першай палове сакавіка.

Надзея НІКАЛАЕВА