Якуб Колас: любоў з дзяцінства

У Дзяржаўным літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа адбылася выстаўка-прэзентацыя серыі кніг Якуба Коласа для дзяцей. Гэта творы «Міхасёвы прыгоды», «Савось-распуснік» і «Рак-вусач» у новым выданні і афармленні.

— Ініцыятарам выхаду выданняў быў малод- шы сын Коласа — Міхаіл Канстанцінавіч Міц- кевіч, які добра разумеў, што творы беларускага песняра павінны гучаць для дзіцячай аўдыторыі і сёння. Гэта вельмі важна, таму што любоў да беларускай мовы, літаратуры і культуры фар- міруецца ў дзяцінстве, — адзначыла праўнучка Я. Коласа і галоўны захавальнік Дзяржаўнага літаратурна-мемарыяльнага музея Якуба Коласа Васіліна Міцкевіч.

Яна, дарэчы, напісала прадмову да кнігі «Мі- хасёвы прыгоды». Да выданняў «Савось-рас- пуснік» і «Рак-вусач» прадмовы напісала ўнучка Я. Коласа Марыя Міхайлаўна Міцкевіч. Міхась Канстанцінавіч з’яўляецца прататыпам галоўна- га героя паэмы «Міхасёвы прыгоды». Новае выданне ён, на жаль, убачыць не паспеў, таму кніга ў новым афармленні прысвечана яго памяці.

На выстаўцы прадстаўлены ўсе выданні паэмы «Міхасё- вы прыгоды». Наведвальнікі могуць пазнаёміцца з унікаль- ным першым выданнем 1935 года з уласным подпісам Якуба Коласа. Да ўвагі некалькі галерэй з ілюстрацыямі да паэмы вядомых беларускіх мастакоў. Асабістае цікавае бачанне герояў увасобіла ў сваіх малюнках мастачка Алеся Жыткевіч, якая аздобіла новыя выданні дзіцячых кніг. Яе ілюстрацыі да твораў «Міхасёвы прыгоды» і «Рак-вусач» можна ўбачыць у музеі.

— Калі працавала над малюнкамі, для натхнення было важна, што я памятаю са свайго дзяцінства кнігу Я. Кола- са «Сымон-музыка» з ілюстрацыямі Міколы Селешчука. Спадзяюся, што кнігі з маімі малюнкамі стануць для дзя- цей пэўным скарбам памяці пра дзяцінства і юнацтва, — адзначыла мастачка. Свае работы Алеся Жыткевіч перада- ла ў фонд музея.

Дапаўняюць экспазіцыю размешчаныя на вітрынах фотаздымкі Якуба Коласа з малодшым сынам Міхасём, фота песняра за любімым заняткам — зборам грыбоў, што яскрава апісваецца ў паэме «Міхасёвы прыгоды», а таксама фотаздымкі краявідаў Пухаўшчыны, дзе адбываліся падзеі твора.

Таксама можна ўбачыць першае выданне верша «Савосьраспуснік», тыя выданні, у якія ён быў уключаны, а таксама пераклады на рускую і ўкраінскую мовы. «Колас гучыць не толькі па-беларуску, але і на іншых мовах свету», — дадае Васіліна Міцкевіч. Сёлета адзначаецца 95 гадоў з дня выхаду ў свет верша «Савось-распуснік». Імпрэза не абышлася без радкоў класіка: урывак з верша прагучаў у выкананні старшага навуковага супрацоўніка музея Аляксандра Крыжэвіча.

Беларускі крытык і публіцыст Х. М. Дунец пісаў: «Твор Я. Коласа “Міхасёвы прыгоды” мае немалаважнае значэнне для выхавання нашай дзетвары. У гэтым вершаваным апавяданні Колас з уласцівай яму прастатой і вобразнасцю арыентуе дзіця ў прыродзе, даючы дзецям урок арганізаванага адпачынку і разумных забаў на лоне прыроды». Такое ж вялікае выхаваўчае значэнне маюць і творы «Савосьраспуснік» і «Рак-вусач».

Перавыданне дзіцячых кніг з захаваннем павучальнага арыгінальнага тэксту класіка, у новым мастацкім абрамленні, якое адказвае запытам сучаснай дзіцячай аўдыторыі, надзвычай важнае і неабходнае, бо менавіта такія кнігі далучаюць юных чытачоў да роднай мовы і культуры.

Дзіяна КАЗІМІРЧЫК