У Палацы Незалежнасці абмяркоўваюць удасканаленне заканадаўства з мэтай прыцягнення сусветнага капіталу ў беларускую ІТ-сферу.
Напрыканцы мінулага тыдня ў эфіры «Беларусь 1» кіраўнік Парка высокіх тэхналогій Усевалад Янчэўскі распавёў пра рэкордныя дасягненні ўстановы летась. Паводле яго слоў, мінулы год для ПВТ аказаўся самым паспяховым за ўсю гісторыю. Экспарт рэкордны — 2,7 мільярда долараў, агульны аб’ём вытворчасці — 7,4 мільярда долараў. Усевалад Янчэўскі адзначыў, што галоўны вынік работы ПВТ нават не рост аб’ёмаў вытворчасці і экспарту, а павелічэнне колькасці новых рэзідэнтаў. За год іх колькасць перавышае дзве сотні.
Ужо праз некалькі дзён размовы пра IT-галіну перанесліся з тэлебачання ў Палац Незалежнасці. На нарадзе Прэзідэнт са старшынёй КДК Васілём Герасімавым, старшынёй праўлення Нацбанка Паўлам Калаурам, першым намеснікам прэм’ер-міністра Мікалаем Снапковым, намеснікам кіраўніка сваёй Адміністрацыі Дзмітрыем Крутым, начальнікам Аператыўна-аналітычнага цэнтра Андрэем Паўлючэнкам, першым наменсікам старшыні КДБ Сяргеем Церабавым абмяркоўваў праекты прававых актаў, накіраваных на прадухіленне незаконных фінансавых аперацый у сферы высокіх тэхналогій.
Аляксандр Лукашэнка заявіў, што яшчэ нейкія два дзясяткі гадоў таму фінансы і ІТ-індустрыя жылі кожны сваім жыццём, але сёння сусветныя тэндэнцыі такія, што «лічба» ў літаральным сэнсе пранікае ў кожны дом. Па яго словах, дзеянні, а часам і проста публічныя заявы кіраўніцтва лічбавых гігантаў сталі істотна ўплываць на традыцыйныя галіны — аўтамабілебудаванне, транспарт, лагістыку, паслугі, касмічныя распрацоўкі. Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў некаторых краінах інструменты ІТ-карпарацый актыўна і непрыхавана выкарыстоўваюцца ў палітычных працэсах — тыя, хто выпусціў усе гэтыя працэсы з-пад кантролю, зараз пажынаюць плады.
«Сёння мы падрабязна разгледзім адну з сфер, куды лічбавая трансфармацыя пракралася вельмі глыбока, — гэта фінансавыя адносіны. Выкарыстанне лічбавых знакаў (токенаў) і крыптавалют стала штодзённым у многіх краінах свету. Іх прымаюць у якасці дадатковага плацёжнага сродку нароўні з традыцыйнымі грашыма. У 2017 годзе мы першыя ў свеце спецыяльным Дэкрэтам стварылі прававыя ўмовы для развіцця гэтых тэхналогій у Беларусі. За тры гады напрацавана канкрэтная практыка, атрыманы рэальны вопыт. Як мне дакладваюць, значных злоўжыванняў у гэтай сферы не дапушчана», — сказаў Прэзідэнт.
Разам з тым, працягнуў ён, у свеце ўжо выпрацаваліся пэўныя правілы, накіраваныя на прадухіленне легалізацыі злачынных даходаў, недапушчэнне фінансавання тэрарызму і выключэнне перадумоў да рознага роду крымінальнай дзейнасці.
«Усе гэта ўжо прысутнічае ў свеце, і мы недалёка ад гэтага. Таму Урад, Камітэт дзяржаўнага кантролю, Нацбанк мяркуюць, што трэба ўдакладніць некаторыя палажэнні заканадаўства і ўсталяваць неабходны ўзровень кантролю над новай сферай фінансавых аперацый», — адзначыў кіраўнік краіны.
Таксама, паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, лічбавыя тэхналогіі неабходна разглядаць з пазіцыі не толькі пагроз, але і магчымасцяў для развіцця. «Тым, хто пачне крычаць, што мы тут заціскаем, зачыняем, амаль што на ІТ зноў наступаем, на фінансавы рынак, хачу сказаць: размова ідзе аб цывізізаваным кантролі, з аднаго боку. А з другога боку — мы хочам скарыстацца момантам і выкарыстаць для нашага развіцця гэты сегмент. Тое, што ў нас зроблена, — ужо нямала. У краіне з'явілася новая і вельмі эфектыўная галіна эканомікі. Кампаніі, якія працуюць у Парку высокіх тэхналогій, па большасці эканамічных паказчыкаў значна апярэджваюць традыцыйныя галіны. І валютная выручка, якая паступае ў краіну дзякуючы іх рабоце, стала значным фактарам фінансавай, а значыць, і цэнавай устойлівасці», — канстатаваў Прэзідэнт.
Ён у той жа час прапанаваў паглядзець шырэй: у ковідны перыяд мінулага года краіны — сусветныя лідары надрукавалі трыльёны долараў для захавання сваёй эканомікі, падтрымкі бізнесу і людзей. «Нядаўна амерыканцы адобрылі аб’ём 1,9 трыльёна долараў для падтрымкі сваёй эканомікі. То бок проста надрукавалі грошы. Я думаю, нам асуджаць іх за гэта не трэба. Гэта падтрымка ўсёй сусветнай эканомікі ў гэты складаны перыяд. Але куды хлынулі гэтыя сродкі? Іх сталі ўкладаць у тое, што мае найбольшую перспектыву да росту, прыбытковасці — у ІТ-індустрыю. Сфармаваўся шалёны попыт, і кошт высокатэхналагічных кампаній вырас ад 200 да 800 працэнтаў. Ні адзін (законны) від дзейнасці не можа забяспечыць такі прыбытак. Нават кошт нічым не падмацаванай крыптавалюты дасягнуў рэкордных значэнняў», — дадаў Аляксандр Лукашэнка і працягнуў, што большая частка надрукаваных грошай да гэтага часу не звязана, і гэта кажа пра тое, што ў нас ёсць вялікі патэнцыял росту, калі зможам прыцягнуць іх у нашу краіну пры ўсіх складанасцях.
З гэтай прычыны ён папрасіў удзельнікаў нарады выказаць свае меркаванні аб тым, што і як можна палепшыць у нашым прававым полі, каб незадзейнічаны сусветнай капітал мог знайсці сваё ўжыванне ў беларускім сегменце сусветнага ІТ-рынку.
Яшчэ адзін блок пытанняў нарады тычыўся бягучых праблем лічбавага развіцця краіны. «Рыхтуецца комплексны ўказ. У бліжэйшы час ён будзе дапрацаваны і падпісаны, які дазволіць засяродзіць існуючыя рэсурсы на некалькіх ключавых кірунках, стварыць адзіны орган дзяржаўнага рэгулявання, максімальна выкарыстоўваць вопыт Кітая ў пабудове лічбавага грамадства. Лічу, што рашэнне гэтых пытанняў зацягнулася», — выказаў меркаванне кіраўнік дзяржавы.
Ён звярнуў увагу, што два гады таму вызначыліся: прынцыповыя падыходы выпрацоўваюцца ўрадам, а іншыя дзяржаўныя органы павінны яму дапамагаць.
«Неабходна, каб усе прапановы былі вывераныя і глыбока прапрацаваныя. Улетку мы іх павінны разгледзець на асобнай нарадзе», — рэзюмаваў Прэзідэнт.
Кантралючым органам па дзейнасці крыптабіржаў стане Адміністрацыя Парка высокіх тэхналогій
Пра гэта ў размове з журналістамі расказаў першы віцэ-прэм’ер Мікалай Снапкоў. Згодна з агульнаеўрапейскімі правіламі, краіна павінна была замацаваць за дзяржаўным органам кантроль дзейнасці крыптаплатформаў і крыптабіржаў.
«Лагічна, што найбольш кампетэнтны і дасведчаны ў сферы суб’ект — Адміністрацыя Парка высокіх тэхналогій. І ўрад унёс прапанову, каб яна з’яўлялася такім кантралюючым органам па дзейнасці крыптабіржаў лічбавых знакаў. Прэзідэнт падтрымаў прапанову ўрада і, мяркую, у бліжэйшы час такія функцыі будуць нададзены Адміністрацыі Парка», — дадаў Мікалай Снапкоў.
Наконт прыцягнення сусветнага лічбавага капіталу ў беларускую IT-сферу ён адзначыў, што выгады і магчымыя дывідэнты для краіны ад гэтых новых элементаў фінансавага рынку знаходзяцца ў працэсе вывучэння.
«У тым ліку і для гэтага патрэбна кантралюючая функцыя Адміністрацыі Парка высокіх тэхналогій. Таму што валодаючы сітуацыяй, разумеючы рух лічбавых капіталаў, механізмы і ідэалогію руху Адміністрацыя будзе прапаноўваць магчымасці для развіцця краіны ў рамках глабальнай сеткі крыптабіржаў і лічбавых знакаў. Сказаць зараз, як, калі, колькі гэта будзе і ў якія галіны пойдзе, вельмі складана», — канстатаваў першы віцэ-прэм’ер.
Мікалай Снапкоў прывёў прыклад рэальнай работы ўрада з лічбавымі знакамі. Ён паведаміў, што сёння Белзнешэканамбанк выпускае токены, якія з’яўляюцца каштоўнымі паперамі. Але токены выпускаюцца прасцей і менш звязаны з забяспечанасцю актывамі прадпрыемства.
«Сёння токены — лічбавыя каштоўныя паперы можна выпускаць прасцей і ў больш значных сумах. Гэта робіцца сёння для забеспячэння прадпрыемства інвестыцыйнымі плынямі», — падкрэсліў першы намеснік прэм’ер-міністра.
Па словах Мікалая Снапокава, увагу надалі на нарадзе і стварэнню адзінага органа, які будзе адказваць за развіццё лічбавага грамадства. Прэзідэнт, на яго думку, справядліва адзначыў, што працэс зацягнуты. І ўжо летам сістэмна падыдуць да фарміравання адзінага рэгулятара.
«Другое важнае пытанне — уцягненне ІТ-сферы, рэзідэнтаў Парка высокіх тэхналогій у іншыя сферы эканомікі, каб забяспечыць рост вытворчасці і развіцця. Гэтыя тэмы будуць разглядацца летам. Адзначу, што няпростая тэма рэгулятара, і не хацелася б ураду проста змяніць назву, не змяняючы сэнс і сутнасць. Мала стварыць толькі адзіны рэгулятар. Важна стварыць у кожным міністэрстве і галіне вертыкаль кампетэнцый, людзей, якія б разумелі, што неабходна рабіць у лічбавізацыі адпаведных галін», — завяршыў першы віцэ-прэм’ер.
Адказваючы на пытанне карэспандэнтаў наконт магчымасці абнаўлення Дэкрэта аб развіцці лічбавай эканомікі, Мікалай Снапкоў лаканічна дадаў, што «магчыма ўсё, галоўнае, каб было на карысць».
Марыя ДАДАЛКА
Фота БЕЛТА
Інтэрв'ю з алімпійскім чэмпіёнам па фехтаванні.
Прафесійна, аператыўна, па-добраму.
