Сяргей Мусіенка: Адбылася змена сацыяльнага мыслення

Па заказе БелТА з 12 студзеня да 8 лютага 2021 года Аналітычным цэнтрам ЕсооМ з прыцягненнем фонду «Украінская палітыка» і ва ўзаемадзеянні з акрэдытаванымі ў Беларусі сацыялагічнымі цэнтрамі праведзена рэспубліканскае апытанне грамадскай думкі «Сацыяльнае мысленне». Чарговыя апрацаваныя даныя карэспандэнту БелТА пракаментаваў дырэктар Аналітычнага цэнтра ЕсооМ Сяргей Мусіенка.

Згодна з сацдаследаваннем, матэрыяльнае становішча за апошні год не змянілася ў 29,2 працэнта беларусаў, палепшылася і крыху палепшылася — у 14,9 працэнта.

«Гэта вельмі сур'ёзная лічба. І тое, што не змянілася, — таксама высокая лічба», — адзначыў Сяргей Мусіенка.

Рэспандэнтам таксама прапаноўвалася адказаць на адкрытае пытанне: калі ваша жыццё пагаршаецца, хто ў тым вінаваты? «Няма адказу ў 32,8 працэнта. Ускосна гэта сведчыць аб тым, што жыццё і не пагаршаецца. Гэтае пытанне для людзей не стаіць. Вінаватыя мы самі — адказалі 16,9 працэнта. Гэта, вядома, звяртае на сябе ўвагу. Таму што 25 гадоў назад мы лічылі, што гэта дзяржава перад усімі вінаватая, а толькі не мы. Такі адказ сведчыць аб тым, што адбылася змена сацыяльнага мыслення, адбываюцца глабальныя зрухі. Традыцыйна абвінавачваюць дзяржаву 7,4 працэнта. Але заўважце, палітычная апазіцыя ў адказе на гэта пытанне набірае ўжо 7,3 працэнта. Гэта значыць, яе заклікі пагоршыць нашае жыццё зразуметыя людзьмі: крыкі аб тым, што трэба спыніць прадпрыемствы, трэба зрабіць нам горш, санкцыі ўвесці. А супраць каго санкцыі? Супраць нас? Вербальная эканамічная інтэрвенцыя з адмоўным вынікам. Чым больш гэтая праслойка палітычнай апазіцыі будзе займацца такімі рэчамі, названы працэнт будзе расці. І заўважце, Прэзідэнт краіны — 4,5 працэнта — гэта пры апытанні 10 тысяч чалавек. Гэта сведчыць пра многае. І 2,9 працэнта апытаных лічаць, што ўрады іншых краін вінаватыя, што мы жывём горш. Бо мы бачым актыўныя заклікі ўрадаў іншых краін зрабіць нам горш, бачым умяшанне ў нашы справы і людзі гэта таксама адзначаюць», — лічыць Сяргей Мусіенка.

Важны момант: віна на органы мясцовай улады ўскладаецца адным працэнтам беларусаў, на прадпрымальнікаў — 0,2 працэнта. «І вось гэты велізарны разрыў, што практычна 17 працэнтаў ускладаюць віну на сябе, а вось пра прадпрыемствы, мясцовую ўладу неяк асоба не ўспомнілі. Такое адчуванне, што іх не відаць, не чуваць. Ледзь што, адразу Прэзідэнт або дзяржава ў цэлым. Але ў чым яны правініліся, у чым гэтая віна? Вельмі сур'ёзнае пытанне», — канстатаваў дырэктар ЕсооM.

Калі ў найбліжэйшай будучыні эканамічная сітуацыя пагоршыцца, то 63,5 працэнта беларусаў адзначылі, што будуць самастойна шукаць шляхі паляпшэння свайго жыцця. «І гэта велізарны поспех, на мой погляд. Гэта значыць, людзі разумеюць, што многае залежыць ад кожнага асабіста. І гэта ўжо вельмі высокі працэнт. Значыць, развіццё дзяржавы і грамадства ідзе ў правільным напрамку», — падкрэсліў эксперт.

Яшчэ адно пытанне: што неабходна для вырашэння праблем, якія стаяць перад беларускім грамадствам сёння? Абранне новага Прэзідэнта — 6,8 працэнта. Павышэнне ўзроўню патрыятычнага выхавання і ідэалогіі — 5,8 працэнта. Адказ — дастойная аплата працы — 7,2 працэнта... 3,9 працэнта хацелі б спыніць масавыя пратэсты. 2,6 працэнта лічаць нацыянальнае адзінства важным фактарам, на які трэба звярнуць увагу. За змяненне формы праўлення ў бок парламенцкай рэспублікі выступаюць 0,7 працэнта апытаных. Вярнуцца да Канстытуцыі 1994 года пажадалі толькі 0,2 працэнта беларусаў.

Далей ідуць пытанні краіназнаўчага блока. У прыватнасці, рэспандэнтам прапаноўвалася ацаніць дзеянні краін і аб'яднанняў у адносінах да падзей у нашай краіне. «56,1 працэнта апытаных лічаць, што адносіны з Расіяй развіваюцца станоўча і хутчэй станоўча... Хутчэй адмоўна і адмоўна — невысокі працэнт, 9 працэнтаў і 7,5 працэнта адпаведна. Гэта паказальна. Што вельмі моцна адрозніваецца ў цэлым ад адносін да дзеянняў Еўрапейскага саюза. Заўважце, адмоўна і хутчэй адмоўна — практычна 40 працэнтаў пры 30 працэнтах тых, каму складана было адказаць, і толькі станоўча — 7,3 працэнта. Вядома, дзеянні ЗША — яшчэ менш — станоўча і хутчэй станоўча ацэньваюць 11,6 працэнта... Што кардынальна таксама адрознівае адносіны да пазіцыі Кітая. Больш як 45 працэнтаў лічаць яе станоўчай. Гэта супастаўна з Расіяй. Асобна — краіны Балтыі. І ў цэлым, і паасобку іх ацэнка вельмі нізкая. Пазіцыю Польшчы насельніцтва таксама дакладна разумее. Ва Украіне і Вялікабрытаніі таксама прэваліруе адмоўная лічба. Гэта значыць калі краіны займаюць нейкую антыпазіцыю незразумела чаму, тое людзі заўважаюць», — акцэнтаваў эксперт.

На пытанне, якія крыніцы інфармацыі вы выкарыстоўваеце, беларусы адказалі наступным чынам: сацыяльныя сеткі — 38,9 працэнта, тэлебачанне — 57,2 працэнта, сайты інфармацыйныя і навін — 52,3 працэнта, месенджары — 38,7 працэнта, друкаваная прэса — 27,6 працэнта, радыё — 14,3 працэнта. «І далей — дакладнасць, аператыўнасць, актуальнасць. Таксама, на мой погляд, паказальнае пытанне. Паглядзіце, аператыўнасць: сацыяльныя сеткі — 39 працэнтаў, месенджары — 37,2 працэнта. Але дакладнасць — адпаведна 19,2 працэнта і 15,4 працэнта. А друкаваная прэса тут карыстаецца большай павагай і даверам — 37,8 працэнта», — дадаў Сяргей Мусіенка.