На VIII Форуме рэгіёнаў абмеркавалі навукова-тэхналагічнае супрацоўніцтва Саюзнай дзяржавы. Секцыя № 2, пасяджэнне якой прайшло 29 чэрвеня, прысвечаная ролі лічбавізацыі ў фарміраванні адзінай навукова-тэхналагічнай прасторы Саюзнай дзяржавы. Пасяджэнне секцыі прайшло на пляцоўцы «Навукова-тэхналагічнага парка БНТУ «Палітэхнік» у фармаце відэканферэнцыі.
«Актуальнасць гэтай тэматыкі відавочная. Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка, звяртаючыся з прывітальным словам да ўдзельнікаў міжнароднага форуму ТІБО-2021 адзначыў, што высокія тэхналогіі — гэта важная рухаючая сіла развіцця эканомікі, паляпшэнне якасці жыцця людзей. Лічбавая трансфармацыя ўсіх сфер грамадства з’яўляецца адным з нацыянальных прыярытэтаў Беларусі. Сапраўды, сёння ўмацаванне экспартнага патэнцыялу любой краіны практычна немагчыма без ўкаранення інавацый. Пры гэтым фактарам поспеху на макраўзроўні ў сферы высокіх тэхналогій часта становіцца паўнавартаснае супрацоўніцтва і кааперацыя з іншымі краінамі», — сказала ў прывітальным слове мадэратар секцыі Таццяна Рунец, старшыня Пастаяннай камісіі Савета Рэспублікі па эканоміцы, бюджэтам і фінансам.
Як расказала Таццяна Рунец, дзякуючы супрацоўніцтву з расійскімі калегамі ў рамках саюзных праграм створана касмічная групоўка спадарожнікаў, распрацоўваюцца новыя тэхналогіі хірургічнага лячэння дзяцей з цяжкімі пашкоджаннямі пазваночніка, а гэтак жа тэхналогіі для вытворчасці збалансаваных кармоў жывёл і мноства іншых распрацовак. Разам з тым старшыня Пастаяннай камісіі Савета Рэспубліцы па эканоміцы, бюджэту і фінансам звярнула ўвагу на адзін трывожны сігнал. «Усяго за час існавання Саюзнай дзяржавы рэалізавана больш за 50 навукова-тэхнічных праграм. У мінулым годзе — 7, у бягучым годзе — 4. Гэта трывожны сігнал, таму што ўсе праграмы завяршаюцца ў бягучым годзе, і ў нас няма пераходзячых праграм для фінансавання ў наступным годзе», — адзначыла Таццяна Рунец.
Падчас працы секцыі экспертамі былі разгледжаны ключавыя падыходы да фарміравання адзінага навукова-тэхналагічнай прасторы Беларусі і Расіі, у тым ліку і пытанні рэалізацыі сумесных навукова-тэхнічных праектаў. У прыватнасці, як паведаміў у сваім дакладзе старшыня Дзяржаўнага камітэту па навуцы і тэхналогіям Рэспублікі Беларусь Аляксандр Шумілін, зараз праводзіцца работа над стварэннем ІТ-платформы для адзінага рэестра тэхнапаркаў Саюзнай Дзяржавы з наступнай распрацоўкай сістэм захоўвання, сістэматызацыі, аналізу і графічнай візуалізацыі даных. Гэтым займаецца Дзяржаўны камітэт па навуцы і тэхналогіям Беларусі, Асацыяцыя кластараў і тэхнапаркаў Расіі і Пастаянны камітэт Саюзнай дзяржавы. Па словах Аляксандра Шуміліна, выкарыстанне такой сістэмы ў Саюзнай дзяржаве даць магчымасць інвестарам выбіраць найбольш прывабныя ўмовы работы і аператыўна знаходзіць партнёраў для сумеснай працы.
«Сёння ў Беларусі створана сетка з 18 тэхнапаркаў, якія ахопліваюць усе рэгіёны нашай краіны і з’яўляюцца цэнтрамі прыцягнення новых вытворчасцяў і распрацовак. Таму супрацоўніцтва на рэгіянальным узроўні з Расіяй па гэтым напрамку мае вялікі патэнцыял», — адзначыў ён.
Для фарміравання адзінай-навукова-тэхналагічнай прасторы беларускія і расійскія навукоўцы ўжо рэалізавалі больш за 50 сумесных праграм. Асноўныя сферы — гэта касмічныя тэхналогіі, мікраэлектроніка, інфармацыйныя тэхналогіі, машынабудаўніцтва, медыцына. Аднымі з першых саюзных праграм сталі праграмы ў галіне інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій. У 2000 годзе пачалася распрацоўка новага пакалення суперкамп’ютарнага сямейства СКІФ (Суперкамп’ютарная ініцыятыва Фенікс), у выніку якой быў створаны суперкамп’ютар 2 Тфлопс. На той момант ён уваходзіў у топ-100 самых высокапрадукцыйных камп’ютараў у свеце. Гэтая праца атрымала працяг і на базе сямейства суперкамп’ютараў створаны цэнтр калектыўнага карыстання ў Аб’яднаным інстытуце праблем інфарматыкі НАН Беларусі. У БДУ, Гродзенскім дзяржаўным універсітэце. Аналагічныя цэнтры функцыянуюць у Расіі.
У мінулым годзе была закончаная знакавая навукова-тэхнічная праграма «Аўтаэлектроніка», якая прадугледжвала стварэнне новага пакалення электронных кампанентаў для сістэм кіравання і бяспекі аўтатранспартных сродкаў спецыяльнага і двайнога прызначэння. «Вынікі праграмы выкарыстоўваюцца пры стварэнні робатызаваных беспілотных кар’ерных самазвалаў БелАЗ, якія ўжо працуюць на кар’ерах Сібірскай вугальнай энергетычнай кампаніі. Засваенне і ўкараненне ў вытворчасць перадавых інавацыйных рашэнняў, распрацаваных па праграме, дасць магчымасць надаць дадатковае паскарэнне развіццю аўтамабільнай і радыёэлектроннай прамысловасці Беларусі і Расіі», — расказаў Аляксандр Шумілін.
Сёння рэалізуецца праграма Саюзнай дзяржавы ў касмічнай галіне — «Інтэграцыя — СД». Яна мае мэтай павышэнне эфектыўнасці апрацоўкі даных дыстанцыйнага зандзіравання Зямлі і прадастаўленне вынікаў карыстальнікам Беларусі і Расіі.
У працэсе распрацоўцы знаходзіцца шэраг новых праектаў канцэпцый праграм. У будучым яны дапамагуць распрацаваць сучасныя тэхналогіі выяўлення і пераадолення ўстойлівасці мікраарганізмаў да лекавых прэпаратаў (праграма «Пераадоленне») і новыя медыцынскія клеткавыя прадукты (
«Союзбіямембраны»). Таксама ў планах стварэнне тэхналогій, матэрыялаў і абсталявання для 3D-друку («адытыўная»), распрацоўка комплексу на аснове звышправодзячых рэзанатараў («Паскаральнік-СПР») і інавацыйных тэхналогій развіцця фатонны кампанентнай базы Саюзнай дзяржавы («Кампанент Ф»). Таксама ў фінальнай стадыі ўзгаднення праекта канцэпцыі новая праграма ў галіне космасу — «Комплекс-СД».
Удзел у рабоце секцыі таксама прынялі намеснік Міністра эканомікі Рэспублікі Беларусь Юрый Чабатар, намеснік Міністра прамысловасці Дзмітрый Харытончык. З дакладам выступіў намеснік Дзяржаўнага сакратара — член Пастаяннага Камітэту Саюзнай Дзяржавы Аляксей Кубрын.
Валерыя СЦЯЦКО
Фота БелТА
Мерапрыемства праводзіцца на добраахвотнай аснове.
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
