Вы тут

Наталля Качанава: Аб'ядноўваючы свой патэнцыял, мы спрыяем ўмацаванню суверэнітэту і незалежнасці нашых краін


Аб гэтым заявіла старшыня Савета Рэспублікі на пленарным пасяджэнні VIII Форума рэгіёнаў Беларусі і Расіі, якое праходзіць сёння. Пленарнае пасяджэнне праходзіць у фінальны, трэці дзень правядзення Форуму, які праходзіць у рэжыме анлайн. Тэма яго — «Навукова-тэхнічнае супрацоўніцтва Расіі і Беларусі ў эпоху лічбавізацыі»


Пагадненні на ўсіх узроўнях

— Форум стаў адным са знакавых падзей у жыцці дзвюх краін і традыцыйна выклікае цікавасць нашых брацкіх народаў. Дзякуючы яму ўмацоўваюцца як добрыя чалавечыя адносіны, так і міждзяржаўны дыялог, — падкрэсліла Наталля Качанава.

Яна звярнула ўвагу, што гэты ўнікальны праект сёння з’яўляецца эфектыўнай пляцоўкай для шырокамаштабнага міжрэгіянальнага ўзаемадзеяння.

Па меркаванні спікера верхняй палаты парламента,сустрэчы на беларускай і расійскай зямлі заўсёды адрозніваліся асаблівай цеплынёй, канфідэнцыйнасцю і, што важна, — высокай выніковасцю.

— Сведчанне таму — шматмільённыя кантракты, стварэнне сумесных вытворчасцяў, рэалізацыя сумесных праектаў, — акцэнтавала ўвагу Наталля Качанава. — Падчас Форуму заключана каля 50 пагадненняў аб супрацоўніцтве: міжурадавых, міжрэгіянальных, на ўзроўні арганізацый у розных сферах дзейнасці.

Яна расказала, што на пасяджэнні Савета дзелавога супрацоўніцтва гандлёва-прамысловых палат падпісана пагадненне аб стварэнні беларуска-расійскага дзелавога савета і выказала ўпэўненасць, што яго дзейнасць будзе спрыяць пашырэнню прамых бізнес-кантактаў, нарошчванню ўзаемнага гандлю і інвестыцый.

Моладзь, навука і інавацыі 

На думку спікера верхняй палаты парламента важным з’яўляецца тое, што ў мерапрыемствах Форуму прымае ўдзел моладзь. 

— Кіруючыя органы Палаты маладых заканадаўцаў пры Савеце Федэрацыі і Маладзёжнага савета пры Нацыянальным сходзе на сваім першым сумесным пасяджэнні заключылі пагадненне аб партнёрстве, якое паслужыць асновай для іх эфектыўнага разнапланавага ўзаемадзеяння, — пераканана яна. — Мы разлічваем, што маладзёжнае супрацоўніцтва стане важкім фактарам развіцця беларуска-расійскай інтэграцыі, будзе падсілкоўваць яе новымі ідэямі і ўмацоўваць справамі.

Трэба сказаць, што парадак дня кожнага форуму фармуюць найбольш актуальныя пытанні двухбаковых адносін. І тэма сёлетняга сугучная з адным з прыярытэтных напрамкаў саюзнага будаўніцтва -фарміраванне навукова-тэхналагічнай прасторы Саюзнай дзяржавы.

— Навука і інавацыі з’яўляюцца аднымі з ключавых фактараў забеспячэння нацыянальнай бяспекі. Аб’ядноўваючы свой патэнцыял, мы спрыяем ўмацаванню суверэнітэту і незалежнасці нашых краін, — пераканана Наталля Качанава. 

На яе пункт гледжання, галоўны рэсурс — у пабудове эканомікі ведаў — чалавек. І Беларусь ганарыцца тым, што не толькі захавала з савецкіх часоў высокі ўзровень адукацыі і навуковыя школы, але і асвоіла новыя напрамкі: IT, бія- і нанатэхналогіі, біяінфарматыкі.

— Патрэбы галін народнай гаспадаркі ў спецыялістах, здольных эфектыўна выкарыстоўваюць перадавыя тэхналогіі, імкліва растуць. Таму так важна аб’яднаць намаганні Беларусі і Расіі ў забеспячэнні апераджальных тэмпаў развіцця кадравага патэнцыялу, — падкрэсліла спікер верхняй палаты парламента. 

Дарэчы, падводзячы вынікі VII Форуму, бакі выступілі за актыўнае выкарыстанне лічбавых тэхналогій у падрыхтоўцы кадраў, запатрабаваных эканомікай, навучэнцаў і маладых навукоўцаў — для навуковай дзейнасці. І сёння беларускія ВНУ ўзаемадзейнічаюць з універсітэтамі і даследчымі арганізацыямі практычна ўсіх рэгіёнаў Расіі.

Акрамя таго, развіваюцца кантакты і ў акадэмічным асяроддзі. У прыватнасці, беларускімі і расійскімі навукоўцамі ствараюцца сумесныя навуковыя лабараторыі і навукова-вытворчыя цэнтры. Акадэміямі навук дзвюх краін распрацаваны суперкамп’ютары і прыкладныя праграмныя прадукты, унікальныя ДНК-тэхналогіі для медыцыны і сельскай гаспадаркі.

Старшыня Савета Рэспублікі звярнула ўвагу на тое, што зараз вядзецца падрыхтоўка дарожнай карты ў галіне фундаментальных даследаванняў. Сумесна з навукоўцамі Нацыянальнага даследчага цэнтра «Курчатаўскага інстытута» забяспечваецца цеснае супрацоўніцтва ў галіне ядзерных тэхналогій. Дзейнічаюць Камісія па фарміраванні адзінай навукова-тэхналагічнай прасторы Саюзнай дзяржавы, Расійска-беларускі фонд венчурных інвестыцый.

— Асновай для ўзаемадзеяння навуковых калектываў Беларусі і Расіі па-ранейшаму застаюцца праграмы Саюзнай дзяржавы. За 20 гадоў рэалізавана парадку

60 навукова-тэхнічных праграм, — падкрэсліла Наталля Качанава. 

Яна звярнула ўвагу на тое, што разам з тым намецілася тэндэнцыя да іх скарачэння. Калі ў мінулым годзе іх было рэалізавана сем, то ў 2021-м — толькі чатыры праграмы.

Зменшылася і фінансаванне навукова-тэхнічных праграм. У прыватнасці, летась іх удзельная вага ў структуры выдаткаў бюджэту Саюзнай дзяржавы складала 29 працэнтаў, у бягучым — толькі 13.

— Але гэтую тэндэнцыю мы павінны пераламаць. Бо за праграмамі стаяць канкрэтныя праекты ў вытворчай і сацыяльнай сферах, — акцэнтавала яна. — Іх рэалізацыя дазволіць не толькі ўжываць айчынныя распрацоўкі на карысць нашых эканомік, але і створыць ўмовы для замацавання кваліфікаваных кадраў, прадухілення інтэлектуальнай міграцыі за межы нашых краін.

Ад космасу да вакцыны

У рэальным сектары эканомікі таксама ёсць чым ганарыцца: бакі сумесна ажыццяўляюць шэраг высокатэхналагічных і навукаёмістых праектаў. Пры гэтым важкі ўклад у іх рэалізацыю ўнеслі рэгіёны. У прыватнасці, расійскія спецыялісты стварылі інтэлектуальныя сістэмы кіравання беларускім кар’ерным самазвалам-беспілотнікам «БелАЗ». У Магілёве пабудаваны завод па вытворчасці тэхнічнага вугляроду.

У Петразаводску забяспечаны выпуск тэхнікі «Амкадор». Сталіцы абедзвюх краін злучыў хуткасны цягнік «Ластаўка». Таксама беларускі бок шчыльна ўзаемадзейнічае з расійскімі дзяржкарпарацыямі «Раскосмас» і «Расатам». 

— Касмічны спадарожнік дыстанцыйнага зандзіравання Зямлі і Беларуская атамная электрастанцыя — яркія прыклады такой кааперацыі, — упэўнена Наталля Качанава. 

Яна адзначыла, што развіваецца ўзаемадзеянне і на базе асноўных інавацыйных пляцовак: беларускага Парку высокіх тэхналогій і расійскага «Сколкава». У прыватнасці, у Парку працуюць больш за 40 кампаній з удзелам расійскага капіталу. З беларускімі партнёрамі супрацоўнічаюць каля 30 кампаній са «Сколкава».

Разам з поспехамі ў эканоміцы, ёсць дасягненні і па іншых кірунках. Так, рэалізуюцца праекты і ў сацыяльнай сферы. Для захавання гістарычнай памяці, недапушчэння скажэння праўды пра Перамогу ў Вялікай Айчыннай вайне гісторыкі выпусцілі першы навучальны дапаможнік «Расія і Беларусь: нарысы сумеснай гісторыі».

Акрамя таго, Беларусь стала першай краінай, з якой Расія падзялілася вакцынай супраць каранавіруснай інфекцыі і тэхналогіяй па яе вырабе.
Наталля Качанава, карыстаючыся выпадкам, падзякавала расійскі бок за аказаную дапамогу і падтрымку.

32 месца з 175 краін 

— Новыя магчымасці для рэальнага сектара эканомікі і сацыяльнай сферы адкрывае лічбавізацыя, — пераканана старшыня Савета Рэспублікі. — Лічбавы парадак дня актуальны для Беларусі ўжо шмат гадоў. Аляксандрам Лукашэнка у 2017 годзе быў вызначаны стратэгічны курс на будаўніцтва IT-краіны. Шырока вядомы Дэкрэт Кіраўніка дзяржавы аб развіцці лічбавай эканомікі.

Яна звярнула ўвагу на тое, што новыя тэхналогіі ўжо ўкаранёны ў ахову здароўя, адукацыю, банкаўскую і падатковую сферы. У прыватнасці, у рэйтынгу па індэксе развіцця інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій Беларусь займае 32 месца са 175 краін.

— Як заканадаўцы, мы ўдзяляем асаблівую ўвагу даступнасці лічбавай прававой інфармацыі, пашырэнню пераліку дзяржаўных электронных паслуг, выкарыстанні інфармацыйных тэхналогій для грамадскага абмеркавання праектаў нарматыўных актаў. Усё гэта забяспечвае шырокія магчымасці для ўдзелу грамадзян у дзяржаўным кіраванні, — падкрэсліла яна. 

Аднак на гэтым беларускі бок не спыняецца, а ставіць больш маштабныя задачы: укараніць лічбавыя тэхналогіі ва ўсе сферы грамадскіх адносін, дзе гэта можа даць станоўчы вынік. Пры гэтым імкнуцца, каб доступ да лічбавых сэрвісаў быў забяспечаны нават у самых аддаленых кутках краіны.

Наталля Качанава патлумачыла, што для дасягнення гэтых мэтаў працягваецца фармаванне эфектыўнай прававой базы і ўважліва адсочваюцца заканадаўчыя навацыі ў Расійскай Федэрацыі. 

— Асаблівую цікавасць для нас уяўляе расійскі вопыт рэгулявання лічбавых фінансавых актываў, інвестыцыйных платформаў і шэрагу іншых пытанняў, — падкрэсліла яна. 

Згуртавацца перад агульнымі пагрозамі

Спікер верхняй палаты парламента звярнула ўвагу на тое, што лічбавізацыя — гэта не толькі «акно магчымасцяў», але і крыніца глабальных выклікаў. 

— Кібертэхналогіі — магутная зброя, якае нярэдка выкарыстоўваецца ў супрацьпраўных мэтах. Але мішэнню з’яўляюцца не толькі асобныя грамадзяне, — акцэнтавала яна ўвагу. 

Наталля Качанава патлумачыла, што стала рэальнасцю развязаная Захадам супраць нашых краін інфармацыйная вайна, масіраваны санкцыйны ціск. Іх мэта — аслабіць бакі, у тым ліку тэхналагічна.

— Так, пад маскай прасоўвання дэмакратычных каштоўнасцяў робяцца безадказныя меры па падрыве вытворчага патэнцыялу Беларусі, расхіствання сацыяльна-палітычнай абстаноўкі, дыскрэдытацыі краіны на міжнароднай арэне, а ў выніку — фарміравання зоны нестабільнасці ў самым цэнтры Еўропы, — пераканана яна. 

Наталля Качанава ўпэўнена, што перад гэтымі агульнымі пагрозамі трэба згуртавацца як ніколі.

— У 80-ю гадавіну пачатку Вялікай Айчыннай вайны мы можам цвёрда сказаць: у той вайне мы выстаялі, таму што былі адзіныя, — падкрэсліла спікер верхняй палаты беларускага парламента. 

Яна пераканана, што заканадаўцам трэба дзейнічаць на апярэджанне.

— Мы абавязаны паставіць надзейны прававы заслон прапагандзе гвалту, распальвання злосці і нянавісці, правакацыям, фейкам і псіхозу ў сетцы. Забяспечыць дзейсную абарону персанальных дадзеных і асабістай прасторы чалавека ад усёпранікальным электроннага кантролю, — адзначыла Наталля Качанава. 

Спікер пераканана, што сумесная выпрацоўка падыходаў да рэгулявання лічбавай сферы дазволіць прымаць на нацыянальным узроўні ўзважаныя рашэнні. І прапанавала стварыць на двухбаковай аснове групу высокага ўзроўню як для прапрацоўкі пытанняў удасканалення заканадаўства ў гэтым кірунку, так і для пошуку шляхоў яго эфектыўнага ажыццяўлення.

Наталля Качанава падзялілася з ўдзельнікамі пасяджэння пэўнымі разважаннямі і трывогамі:

— Сёння гучаць смелыя прароцтвы і ацэнкі ўсемагутнасці так званай «лічбы». Малююцца контуры будучыні, у якім машыны адыгрываюць нябачаную дагэтуль ролю. Безумоўна, IT-тэхналогіі закліканы служыць людзям, дапамагаць ім у рэалізацыі свайго патэнцыялу. Але, як дакладна адзначыў Кіраўнік нашай дзяржавы, «штучны інтэлект ніколі не заменіць чалавека», — падкрэсліла яна. — Нельга дапусціць, каб «лічбавая мэтазгоднасць» узяла верх над нашымі маральнымі і духоўнымі каштоўнасцямі, гістарычнымі традыцыямі. Сям’я, каханне, узаемная падтрымка, міласэрнасць, вера. Радзіма, патрыятызм, памяць аб мінулым.

Спікер верхняй палаты парламента падкрэсліла, што нельга страціць усё гэта ў электронную эру. На яе пункт гледжання важна, каб хлусня і падмена паняццяў незацямнілі праўды, а штучны інтэлект не абясцэніў ідэі гуманізму і не замяніў сабой простыя чалавечыя зносіны.

— На жаль, мы ўжо назіраем трывожныя тэндэнцыі такога «замяшчэння». Інтэрнэт, збліжаючы людзей у віртуальнай рэальнасці, адначасова аддаляе іх адно ад аднаго, — адзначыла яна. — Нават блізкія часам перастаюць мець зносіны «ўжывую». Асабліва турбуе нас гаджэт-залежнасць моладзі.

Гэтыя і многія іншыя праблемы лічбавізацыі бакам трэба будзе вырашаць разам, падкрэсліла яна і ў тым ліку на такой пляцоўцы, як Форум рэгіёнаў, кожны з якіх уносіць неацэнны ўклад у скарбонку добрасуседства і ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва. 

— Упэўнена, што і цяперашні надасць новы імпульс, — рэзюмавала Наталля Качанава. 

Вольга АНУФРЫЕВА

Фота БелТА

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».