Вы тут

Дзяржсакратар Савета бяспекі — аб новых пагрозах, вучэнні «Захад-2021» і адзінстве падыходаў з Расіяй


Сістэма абароны дзяржаўнай граніцы Беларусі ад замахаў звонку працуе добра і зладжана. Упэўненасць у гэтым выказаў дзяржаўны сакратар Савета бяспекі Аляксандр Вальфовіч у інтэрв’ю БелТА. Ён закрануў тэматыку новых рызык і пагроз для нашай краіны, праблем з бежанцамі на граніцы Беларусі з ЕС і расказаў, чаму канцэнтраваць усе рэсурсы толькі на процідзеянні міграцыйным працэсам нерацыянальна. Дзяржсакратар таксама пракаменціраваў павышэнне ваеннай актыўнасці ЗША і НАТА ў Еўропе, у тым ліку каля нашых граніц, і падзяліўся падрабязнасцямі правядзення беларуска-расійскага вучэння «Захад-2021».


Фота: БелТА

— Аляксандр Рыгоравіч, якія на сённяшні дзень вы бачыце новыя рызыкі і выклікі для Рэспублікі Беларусь?

— Геапалітычныя змяненні ў рэгіёне, эканамічныя санкцыі, пандэмія каранавіруса і іншыя фактары садзейнічаюць фарміраванню новых рызык і выклікаў для нацыянальнай бяспекі Рэспублікі Беларусь, а таксама трансфармацыі ўжо вядомых.

На жаль, мы бачым, што скарачаецца супрацоўніцтва ва ўсіх сферах міжнародных адносін. Абвастраюцца стаўшыя ўжо хранічнымі «тлеючыя» канфлікты, паскараецца эрозія сістэмы міжнароднага права, уключаючы бяспеку, гандаль і сектаральнае ўзаемадзеянне.

Безумоўна, новыя віткі пратэкцыянізму і нарошчванне намаганняў усіх геапалітычных ігракоў па павышэнні сваёй стратэгічнай аўтаноміі аказваюць уплыў на змест беларускай знешняй палітыкі.

Адзначу, што ў эканамічнай сферы ўзмацняюцца існуючыя і з’яўляюцца новыя абмежавальныя бар’еры ва ўзаемным гандлі, пагрозы перспектывам рэалізацыі сумесных праектаў з іншымі краінамі, прыпыненне транспартных патокаў, масавы адток у іншыя краіны беларускіх спецыялістаў высокай кваліфікацыі.

Акрамя таго, адзначаецца абвастрэнне праблем забеспячэння інфармацыйнай бяспекі. З выкарыстаннем сродкаў масавай інфармацыі і сацыяльных сетак мэтанакіравана абвастраецца абстаноўка. У такіх умовах задача процідзеяння масіраванаму інфармацыйнаму ўздзеянню на насельніцтва набывае дадатковую актуальнасць.

Сучасная сітуацыя таксама агаляе неабароненасць перад выкарыстаннем інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій для маніпулявання інфармацыяй, дамінавання або палітычнага процістаяння.

Хачу звярнуць увагу, што назіраецца павышэнне ваеннай актыўнасці вакол Беларусі. Павялічваецца колькасць войскаў у сумежных з Беларуссю дзяржавах, маштабнасць праводзімых мерапрыемстваў іх аператыўнай і баявой падрыхтоўкі. Разгортваецца гонка ўзбраенняў і павышаецца разведвальная актыўнасць нашых заходніх «партнёраў». Прадаўжаецца дэградацыя механізмаў кантролю над узбраеннямі.

У сувязі з гэтым адзначаецца з’яўленне недаверу паміж дзяржавамі, адмова ад транспарэнтнасці ў ваеннай дзейнасці і ўзнікненне «гібрыдных дзеянняў».

— Як вы ацэньваеце сітуацыю на граніцы нашай краіны з Еўрасаюзам?

— Сёння на граніцы адзначаецца значнае павелічэнне патоку нелегальных мігрантаў, асабліва на заходнім напрамку. Гэта звязана як з сезоннасцю міграцыйных працэсаў, так і з сацыяльна-палітычнай сітуацыяй у тых краінах, з якіх людзі імкнуцца сёння выехаць. Яны хочуць засцерагчы сябе і свае сем’і ад ваенных дзеянняў, палітычных і эканамічных крызісаў і накіроўваюцца ў краіны з больш стабільнай, на іх думку, абстаноўкай.

Нараўне з гэтым не трэба забываць пра такія пагрозы, як распаўсюджванне наркотыкаў, кантрабанда зброі, боепрыпасаў, радыеактыўных матэрыялаў. Ад умення процістаяць ім у многім залежыць бяспека дзяржавы, кожнага грамадзяніна Беларусі. І канцэнтраваць усе рэсурсы толькі на процідзеянні міграцыйным працэсам нерацыянальна. Тым больш што мігранты не выбіраюць нашу краіну ў якасці канчатковага прыпыначнага пункта.

Адзначу, што ў цэлым сітуацыя на нашых рубяжах застаецца напружанай, але кантралюемай. Пры гэтым для забеспячэння пагранічнай бяспекі задзейнічана не толькі пагранічнае ведамства. Да аховы граніцы актыўна прыцягваюцца і іншыя сілавыя структуры, якія таксама з’яўляюцца суб’ектамі забеспячэння пагранічнай бяспекі.

Напрыклад, нядаўна на ўчастку Гродзенскай пагранічнай групы праходзіла аператыўна-тактычнае вучэнне, у час якога ваеннаслужачыя пагранічнай групы і механізаванай брыгады выконвалі службова-баявыя задачы па ліквідацыі ўмоўнага праціўніка ў блакіраваным раёне.

Адзначу высокі ўзровень падрыхтоўкі і эфектыўнасць узаемадзеяння органаў пагранічнай службы і падраздзяленняў Узброеных Сіл. Асаблівасцю гэтага вучэння было і тое, што ўдзел у ім прынялі таксама часова прызваныя з запасу грамадзяне, якія раней служылі ў пагранвойсках.

Гэта яшчэ раз пацвярджае здольнасць і гатоўнасць органаў забеспячэння нацыянальнай бяспекі паспяхова выканаць ускладзеныя на іх задачы па абароне суверэнітэту Рэспублікі Беларусь. Сістэма абароны дзяржаўнай граніцы ад замахаў звонку працуе добра і зладжана.

— ЗША і НАТА ўжо больш за сем гадоў пад выглядам стратэгічнага стрымлівання Расіі актыўна нарошчваюць ваенную прысутнасць у шэрагу еўрапейскіх дзяржаў, у тым ліку сумежных з Беларуссю. Ці можна сцвярджаць, што сумесныя беларуска-расійскія вучэнні «Захад-2021» — своеасаблівы адказ на гэта нарошчванне?

— Узброеныя Сілы Рэспублікі Беларусь праводзяць сумесныя беларуска-расійскія вучэнні на сваёй тэрыторыі для павышэння ўзроўню падрыхтоўкі і зладжанасці войскаў са складу рэгіянальнай групоўкі, прызначанай для забеспячэння бяспекі ва Усходне-Еўрапейскім рэгіёне.

Перыядычнасць іх правядзення вызначана ў 2009 годзе прэзідэнтамі Беларусі і Расіі: адзін раз у два гады па чарзе. На нашай тэрыторыі было праведзена вучэнне «Захад» у 2009, 2013 і 2017 гадах, а на тэрыторыі Расіі — «Шчыт Саюза» ў 2011, 2015 і 2019 гадах.

Вучэнне «Захад-2021», як і папярэднія, з’яўляецца вышэйшай формай падрыхтоўкі войскаў і мае абарончы характар. Дзеянні органаў ваеннага кіравання, злучэнняў і воінскіх часцей са складу рэгіянальнай групоўкі войскаў (сіл) у ходзе вучэння накіраваны на ўдасканаленне форм і спосабаў прымянення войскаў, выпрацаваных ва ўзброеных сілах дзвюх дзяржаў з улікам вопыту ўзброеных канфліктаў апошніх гадоў.

Разам з тым нас не можа не хваляваць павышэнне ваеннай актыўнасці ЗША і НАТА ў Еўропе, у тым ліку каля нашых граніц, асабліва правядзенне такіх маштабных вучэнняў, як «Абаронца Еўропы». У сувязі з гэтым мы актывізавалі рэалізацыю мер стратэгічнага стрымлівання ў ваеннай сферы як самастойна, так і ў рамках Саюзнай дзяржавы. У тым ліку гэта вучэнне будзе выкарыстана ў інтарэсах процідзеяння выклікам і пагрозам нашай дзяржаве.

Упэўнены, што правядзенне сумеснага вучэння на адзіным стратэгічным фоне ўмацуе адзінства поглядаў абаронных ведамстваў Беларусі і Расіі на забеспячэнне ваеннай бяспекі Саюзнай дзяржавы, адпрацоўку на практыцы падыходаў, прадугледжаных планам прымянення рэгіянальнай групоўкі войскаў (сіл).

— Па складзе і колькасці прыцягнутых войскаў, якія нядаўна на брыфінгу агучыў начальнік Генеральнага штаба Узброеных Сіл, вучэнне падобна да «Захаду-2017». Чым абумоўлены фармат і маштабы гэтага вучэння?

— Задума вучэнняў такога маштабу, як «Захад», вызначаюць генеральныя штабы ўзброеных сіл Беларусі і Расіі. У яго аснову пакладзены сцэнарый узнікнення на тэрыторыі ўмоўнай дзяржавы канфлікту, звязанага з узрастаннем актыўнасці дзейнасці незаконных узброеных фарміраванняў, сепаратысцкіх і міжнародных тэрарыстычных арганізацый, фінансуемых з-за мяжы.

Па сутнасці, такая актыўнасць — адна з асноўных характэрных рыс сучасных ваенных канфліктаў. Пры гэтым выкарыстаны адзін з магчымых варыянтаў развіцця ваенна-палітычнай абстаноўкі, які прадугледжвае абвастрэнне міжнародных супярэчнасцей да ўзроўню, здольнага прывесці да дэстабілізацыі абстаноўкі ў рэгіёне, а таксама развязвання агрэсіі супраць Саюзнай дзяржавы.

На аснове задумы вызначана, якія задачы неабходна вырашыць у ходзе вучэння, які склад сіл і сродкаў прыцягнуць для гэтага. Паколькі ў склад рэгіянальнай групоўкі войскаў уваходзяць злучэнні і воінскія часці 1-й танкавай арміі Заходняй ваеннай акругі Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі, то яны і складаюць аснову расійскага воінскага кантынгенту, які ўдзельнічае ў вучэнні на нашай тэрыторыі.

Адзначу, што правядзенне вучэння «Захад-2021» пацвярджае курс Рэспублікі Беларусь на ўмацаванне рэгіянальнай бяспекі і прыхільнасць да саюзніцкіх абавязацельстваў з Расійскай Федэрацыяй. Менавіта таму ў перыяд правядзення вучэння на тэрыторыі Расіі будзе адначасова дзейнічаць кантынгент беларускіх Узброеных Сіл. Так, ад Узброеных Сіл Беларусі на палігоне Муліна ў вучэнні прымуць удзел каля 400 ваеннаслужачых і больш за 30 адзінак баявой тэхнікі.

Для даведкі: На вучэнне «Захад-2021» на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь прыцягваюцца каля 12,8 тыс. чалавек, у тым ліку каля 2,5 тыс. расійскіх ваеннаслужачых і да 50 казахстанскіх са складу КСАР АДКБ, да 350 адзінак бранятанкавай тэхнікі, у тым ліку каля 140 танкаў, каля 110 адзінак артылерыі і РСЗА, больш за 30 самалётаў і верталётаў.

На «Захад-2017» было прыцягнута каля 12,7 тыс. чалавек, у тым ліку амаль 3 тыс. расійскіх ваеннаслужачых, да 370 адзінак бранятанкавай тэхнікі, у тым ліку каля 140 танкаў, да 150 адзінак артылерыі і РСЗА, больш за 40 самалётаў і верталётаў.

— У СМІ можна сустрэць негатыўныя выказванні замежных ваенных экспертаў наконт правядзення буйнамаштабных вучэнняў на беларускай зямлі. Як, на вашу думку, трэба ставіцца да такой ацэнкі?

— Лічу, што не трэба перабольшваць увагу да такіх выказванняў. Як правіла, яны ўзнікаюць напярэдадні такіх вучэнняў. Успомніце хаця б істэрыю ў сувязі з «Захадам-2017». Чаго толькі не пісалі так званыя незалежныя СМІ. Напрыклад, аб тым, што нібыта Расія і Беларусь маюць намер акупіраваць частку Польшчы і Літвы ў раёне Сувалкскага калідора, што расійскія войскі нібыта ўвойдуць на тэрыторыю Беларусі і тут застануцца, будуць ледзь не схаваны ў беларускіх лясах, што Уладзімір Пуцін пад выглядам вучэння нібыта хоча размясціць на пастаяннай аснове сваю авіябазу і да таго падобнае. І што ў выніку? Як толькі вучэнне завяршылася, адразу ж заціхла і інфармацыйная шуміха вакол яго. Думаю, што так будзе і чарговы раз.

Нагадаю, што вучэнне «Захад-2021» праводзіцца ў адпаведнасці з планам сумесных мерапрыемстваў па забеспячэнні функцыянавання рэгіянальнай групоўкі войскаў (сіл) у бягучым годзе. Задуму яго правядзення кіраўнік дзяржавы зацвердзіў яшчэ ў пачатку года.

— На нашай тэрыторыі вучэнні «Захад» праходзяць не першы раз. У чым асаблівасць цяперашняга?

— У ходзе ўсіх праводзімых вучэнняў, як правіла, вырашаецца задача асваення новых спосабаў вядзення абарончых дзеянняў. Як вы ведаеце, у свеце пастаянна ўзнікаюць узброеныя канфлікты, таму задача ваенных іх аналізаваць і самае перадавое ўкараняць у практыку падрыхтоўкі сваіх войскаў. У гэтым плане не будзе выключэннем і цяперашняе вучэнне.

Асаблівасць праводзімага на нашай тэрыторыі вучэння «Захад» — практычная адпрацоўка такіх вучэбна-баявых задач, як стварэнне групоўкі войскаў у сціслыя тэрміны, перш за ўсё на аснове боегатовых воінскіх фарміраванняў, якія валодаюць высокім узроўнем мабільнасці і здольнасці да вядзення аўтаномных дзеянняў. Гэта значыць падраздзяленняў, якія не патрабуюць вялікіх тэрмінаў для іх прывядзення ў поўную баявую гатоўнасць і прызыву з запасу ваеннаабавязаных. Пры гэтым адмабілізаванне будзе праведзена ў тэрытарыяльных войсках.

Акрамя таго, на вучэнні будуць адпрацоўвацца асобныя прыёмы кіравання авіяцыяй і сродкамі ППА ў час адбіцця ўдараў сродкаў паветранага нападзення ўмоўнага праціўніка і апрабаваны новыя спосабы вядзення абарончых дзеянняў, зыходзячы з вопыту ўзброеных канфліктаў.

— Аляксандр Рыгоравіч, у бягучым годзе роля Савета бяспекі ў абароне суверэнітэту Беларусі ўзмоцнена. Якія рэальныя меры прыняты ўжо для гэтага?

— Савет бяспекі Рэспублікі Беларусь выконвае важнейшую ролю ў жыццядзейнасці грамадства і дзяржавы, і ў сучасных умовах яна будзе толькі павышацца. Менавіта на гэта накіраваны нядаўна прыняты дэкрэт Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Аб абароне суверэнітэту і канстытуцыйнага ладу».

У адпаведнасці з гэтым дакументам у выпадку ўзнікнення асаблівых абставін — гібелі кіраўніка дзяржавы ў выніку замаху на яго жыццё, учынення акта тэрарызму, знешняй агрэсіі, у выніку іншых дзеянняў насільнага характару — Савет бяспекі надзяляецца дадатковымі функцыямі. У такім выпадку на падставе яго рашэння ў краіне неадкладна ўводзіцца надзвычайнае або ваеннае становішча, а ўсе дзяржаўныя органы і службовыя асобы дзейнічаюць у адпаведнасці з рашэннямі Савета бяспекі. Нормы названага дэкрэта імплементаваны ў законы «Аб надзвычайным становішчы» і «Аб ваенным становішчы». Унесены таксама змяненні ў закон «Аб Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь».

Акрамя таго, указам зацверджана новае палажэнне аб Савеце бяспекі Рэспублікі Беларусь. Гэты дакумент не толькі абнаўляе і актуалізуе нормы, якія рэгламентуюць дзейнасць Савета бяспекі, але і накіраваны на павышэнне яго ролі ў абароне незалежнасці, тэрытарыяльнай цэласнасці, суверэнітэту і канстытуцыйнага ладу Рэспублікі Беларусь, падтрыманні грамадзянскага міру і згоды ў краіне, процідзеянні экстрэмізму і барацьбе з тэрарызмам.

Пры яго падрыхтоўцы ўлічваліся палажэнні і тэрміналогія канцэпцыі нацыянальнай бяспекі, ваеннай дактрыны, законаў Рэспублікі Беларусь у сферы забеспячэння бяспекі, накопленая практыка работы Савета бяспекі, а таксама замежны вопыт, у першую чаргу дзяржаў — членаў АДКБ.

У параўнанні з папярэднім палажэннем, якое было зацверджана ў 2000 годзе, больш дакладна вызначана асноўнае прызначэнне Савета бяспекі — рэалізацыя паўнамоцтваў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь як кіраўніка дзяржавы і галоўнакамандуючага Узброенымі Сіламі ў сферы забеспячэння нацыянальнай бяспекі. Адпаведна ў поўным аб’ёме замацаваны нормы дэкрэта «Аб абароне суверэнітэту і канстытуцыйнага ладу». У лік пастаянных членаў Савета бяспекі дадаткова ўключаны старшыня Камітэта дзяржаўнага кантролю і генеральны пракурор.

Адначасова з новым палажэннем аб Савеце бяспекі зацверджана новае палажэнне аб Дзяржаўным сакратарыяце Савета бяспекі, паколькі гэтыя дакументы непарыўна звязаны паміж сабой. Усе задачы і функцыі Дзяржаўнага сакратарыята Савета бяспекі, а таксама паўнамоцтвы дзяржаўнага сакратара прынцыпова захаваны ў цяперашнім аб’ёме. Галоўная іх сутнасць — інфармацыйна-аналітычнае, прававое і арганізацыйна-тэхнічнае забеспячэнне дзейнасці Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Савета бяспекі ў сферы нацыянальнай бяспекі.

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».