У Дзелавым і культурным комплексе Пасольства Рэспублікі Беларусь у Расійскай Федэрацыі прэзентавана кніжная навінка, якая паяднала дзве нацыянальных літаратуры, дзве культуры, два народы.
У межах працы «круглага стала» «Дыялог культур: праблемы і перспектывы гуманітарнага і кнігавыдавецкага супрацоўніцтва» была прэзентавана кніга народнага паэта Чувашыі Юрыя Семяндэра «Голас Волгі», выдадзеная ў перакладзе на беларускую мову, які ажыццявіў лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь Мікола Мятліцкі. Выдавец — «Белпринт».
З прадмовы да кнігі (назва ў прадмовы досыць красамоўная — «Верны сябра Беларусі»): «Серыя „Сябрына: паэзія народаў Расіі“, якую настолйіва пашыраюць у Беларусі Выдавецкі дом „Звязда“, выдавецтва „Мастацкая літаратура“ і Паліграфічны камбінат імя Якуба Коласа, складаецца пакуль што ўсяго з некалькіх паэтычных зборнікаў. Першай з іх у агульным шэрагу стала кніга вершаў народнага пісьменніка Удмурціі Вячаслава Ар-Сяргі. Пасля да чытача па-беларуску прыйшлі паэтычныя творы народнага паэта Татарстана Роберта Мінуліна, чачэнскага паэта Адама Ахматукаева, калектыўная кніга паэзіі народаў Расіі ў перакладах Віктара Шніпа, а таксама — асобныя выданні пачынальніка чувашскай нацыянальнай літаратуры Мішы Сеспеля, а таксама зборнік народнага паэта Чувашскай Рэспублікі Валеры Тургая. І вось — новая сустрэча з чувашскай нацыянальнай паэзіяй: увазе беларускага чытача прапануюцца вершы Юрыя Семяндэра ў перакладах лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь Міколы Мятліцкага.
Юрый Сямёнавіч Семяндэр нарадзіўся 2 студзеня 1941 года ў вёсцы Танышы Краснаармейскага раёна Чувашскай АССР. Закончыў Чувашскі дзяржаўны ўніверсітэт. Працаваў у Цывільскім райкаме камсамола, рэдакцыі раённай газеты „Путь Октября“, Чувашскім кніжным выдавецтве. З 1960 па 1964 гг. служыў у Групе савецкіх войск у Германіі. Першы надрукаваны верш Ю. Семяндэра — „Ялінка“ у часопісе „Ялав“ у 1958 годзе. У 1973 годзе маладога паэта прынялі ў Саюз пісьменнікаў СССР».
Чувашскі паэт зрабіў магутны, грунтоўны ўнёсак у арганізацыю сяброўства сваіх паплечнікаў з пісьменнікамі, літаратурамі іншых народаў Савецкага Саюза, іншых народаў постсавецкай прасторы. Быў Юрый Семяндэр і госцем Беларусі. Адзін з яго вершаў — «Чорны «шэўрале» — прысвечаны беларускаму паэту Юрасю Свірку.
Аксакалы, шануючы звычай стары,
Вучаць юных, як жыць, —
І таму ў маладых з самай ранняй пары
Кроў адвагай кіпіць.
У Чувашыі годна мы славім, мой брат,
Аксакалаў здавён.
Аб Эльгеры пачуць і хлапчук будзе рад,
«Наш пясняр!» — кажа ён.
Я на тракце Казанскім сябе ўявіў:
Час змяніўся, але
Ў Чэбаксары ўляцеў, на шляху адпыліў,
Лімузін «Шэрале».
Сінявокі Купала сказаў мне: «Сынок,
Да Эльгера дайдзі,
І прабач, што я сам тое здзейсніць не змог...
Спіць мой друг! — разбудзі!»
Беларус дарагі па-чувашску,
Знаны шчырасцю ён.
Слова ў слова Эльгеру я ўсё перадаў,
Патрывожыўшы сон...
Мрою:
Зрушыць Эльгер надмагільны граніт
У дасветнай імгле,
Калі зноўку па тракце старым прагрыміць
Лімузін «Шэўрале»,
Лімузін «Шэўрале»...
Адрас згадкі пра повязь народнага песняра Беларусі Янкі Купалы з Чувашыяй, з Эльгерам у ваеннае ліхалецце зусім невыпадковы. Юрась Свірка, беларускі паэт і перакладчык, — укладальнік, ініцыятар выдання ў Беларусі анталогіі чувашскай паэзіі ў перакладзе на беларускую мову. І сам паэт гасцяваў у Чувашыі, напісаў цыкл вершаў, прысвечаных Волжскаму краю. А Юрый Семяндэр прыязджаў у Беларусь на Дні чувашскай літаратуры. Адным словам, повязь трывалая...
У кнізе «Голас Волгі» знайшлося месца і вершу, прысвечанаму беларускам класіку Уладзіміру Сямёнавічу Караткевічу.
Ў беларускай паэзіі
Многа слаўных сыноў:
І Купала, і Колас,
І Танк, і Гілевіч...
Вельмі кметна паміж
Самых зыркіх сцягоў
Развінуўся душой
Караткевіч.
Па-чувашску чытаем
Шамякіна мы,
Сталі блізкімі Мележ,
Алесь Адамовіч...
Ды як зорка між іх,
Як агонь-дынаміт —
Узрыўны і гарачы заўжды
Караткевіч.
Макаёнак Андрэй
Ў Чэбаксарах як свой,
Любы Дудараў нам,
Не чужы — Рамановіч...
Верым мы: будзе з намі
Твой кожны герой,
Майстар сонечных п’ес
Цімер наш Караткевіч.
...На прэзентацыі кнігі «Вецер Волгі» у Маскве прысутнічалі башкірская паэтса зульфія Хананава, маскоўскія літаратары Яўген Анташкевіч, Алесь Кажадуб, Юрый Казлоў, галоўны рэдактар беларускага штотыднёвіка «Літаратура і мастацтва» Аляксей Чарота, старшыня ФНКА «Беларусы Расіі» Сяргей Кандыбовіч. Ішла размова і працяг праекта «Сябрына: паэзія народаў Расіі». Мяркуецца, што ў бліжэйшы час у серыі ўбачаць свет кнігі народнага паэта Татарстана Рэната Харыса, башкірскай паэтэсы Зульфіі Хананавай, калектыўны зборнік твораў сучасных марыйскіх паэтаў.
Мікола БЕРЛЕЖ
Набор на бюджэтныя месцы павялічыцца.
Колькі ж каштуе гэты важны кампанент здаровага рацыёну зараз?
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
