Вы тут

Змены для бізнесу і ўласнікаў кватэр. Растлумачыў Першы намеснік міністра фінансаў Дзмітрый Кійко


Міністэрствам фінансаў нашай краіны сумесна з зацікаўленымі ведамствамі падрыхтаваны законапраект аб унясенні ў Падатковы кодэкс некаторых змяненняў на 2022 год. Ён прадугледжвае як новаўвядзенні па традыцыйных напрамках, так і змены канцэптуальнага характару, якія тычацца падаткаабкладання прадпрымальніцкай дзейнасці. Сярод традыцыйных напрамкаў — гэта: індэксацыя ставак падаткаў, усіх сацыяльных падатковых вылікаў, у мэтах адаптацыі іх да інфляцыйных працэсаў. Першы намеснік міністра фінансаў Дзмітрый Кійко падрабязна патлумачыў усе самыя актуальныя пытанні гэтага важнага для краіны дакумента.


Фота: pixabay.com

Скарачэнне падатковых ільгот — вымушаная мера

Асобны блок у законапраекце рэалізаваны ў частцы мер фіскальнай накіраванасці. Гэта выклікана неабходнасцю кансалідацыі даходаў у бюджэт на ўзроўні зніжанай цэнтралізацыі даходаў, якія абумоўлены і знешняй кан’юнктурай, у першую чаргу уплывам расійскага падатковага манеўру. Акрамя таго, дзяржаве патрэбныя дадатковыя фінансавыя сродкі, якія будуць накіраваны на раней не запланаваныя выдаткі, якія, у прыватнасці, датычацца фінансавання супрацьдзеянні каранавіруснай інфекцыі. Па гэтым кірунку ў кодэксе прадугледжана адмена асобных падатковых ільгот, а таксама дазволена мясцовым саветам дэпутатаў павышаць стаўку падатку на прыбытак у межах 2 % (гэтыя сродкі накіроўваюцца на рэалізацыю інфраструктурных праектаў.

Падаткі для ўладальнікаў кватэр

У першых словах свайго выступу Дзмітрый Кійко спыніўся на самым непапулярным рашэнні праекта — адмене падатковай льготы ў дачыненні да кватэр у шматкватэрных жылых дамах. «Мэта гэтага новаўвядзенні — зраўнаваць умовы падаткаабкладання гарадскіх грамадзян (якія валодаюць памяшканнямі ў шматкватэрных дамах), з жыхарамі сельскай мясцовасці, якія з’яўляюцца ўладальнікамі індывідуальнага жылля. Акрамя таго, гэтым рашэннем значна павышаецца рэсурсная база мясцовых бюджэтаў», — сказаў Дзмітрый Кійко.

Фота: city-brest.gov.by

Мяркуецца, што ў якасці падатковай базы будзе разліковы кошт кватэр, які вызначаецца Падатковым кодэксам. Да яго будзе прымяняцца стандартная стаўка ў памеры 0,1 %. Разліковы кошт будзе дыферэнцыраваны па гарадах, а таксама па тыпах кватэр. Паводле разлікаў спецыялістаў фінансавага ведамства сярэдняя сума падатку па стандартнай кватэры для грамадзян у Мінску складзе каля 50 рублёў у год, у рэгіёнах — каля 25 рублёў.

Пры гэтым захоўваюцца льготы, па дадзеным падатку, у дачыненні да пенсіянераў, інвалідаў, шматдзетных сем’яў і іншых неабароненых слаёў насельніцтва.

Карэспандэнт нашага выдання пацікавіўся ў намесніка міністра, як будуць цяпер плаціць такі падатак жыхары гарадоў, у якіх ва ўласнасці больш за адну кватэру? Бо на дадзены момант, у дачыненні да такіх грамадзян, ўжываецца не стандартная, а павышаная стаўка (2 %) да другой і наступных кватэр.

Мяркуецца, што з наступнага года і за першую, і за другую кватэру (любую колькасць памяшканняў) ўласнікі будуць плаціць падатак па стандартнай стаўцы ў памеры 0,1 % ад разліковага кошту жылля.

Каб «нулявы» падатак не перашкаджаў канкурэнцыі

Праектам Падатковага кодэкса прадугледжаны шэраг мер, накіраваных на стымуляванне дзелавой актыўнасці, лічыць Дзмітрый Кійко. Перш за ўсё гэта тычыцца пашырэння магчымасцяў па ўжыванні інвестыцыйнага падатковага выліку, а таксама павелічэння яго памераў. Прадугледжаны меры па спрашчэнні падатковага адміністравання, перш за ўсё яны звязаны з цыфравізацыяй адміністрацыйных працэдур.

Асобны блок тычыцца сістэмных зменаў па падаткаабкладанні прадпрымальніцкай дзейнасці. «Гэта выклікана шэрагам абставін. У цяперашні час у нас індывідуальная прадпрымальніцкая дзейнасць можа прымяняцца ў розных арганізацыйна-прававых формах. Гэта самазанятыя грамадзяне, індывідуальныя прадпрымальнікі, збольшага мікраарганізацыі. Усе гэтыя суб’екты ўжываюць розныя сістэмы падаткаабкладання.

У выніку такога разнастайнасці сёння адзначаецца залішняя канкурэнцыя паміж самімі суб’ектамі, а таксама выкарыстанне індывідуальнага прадпрымальніцтва (ІП) у схемах па падатковай аптымізацыі. Акрамя няроўнаму канкурэнтнаму асяроддзю, гэта належным чынам адбіваецца і на даходах бюджэту. За апошнія гады адзначаецца такая тэндэнцыя, што, нягледзячы на рост колькасці суб’ектаў прадпрымальніцкай дзейнасці, доля даходаў ад гэтых катэгорый у бюджэце не павялічваецца і традыцыйна не перавышае прыкладна 2,5 %», — адзначыў Дзмітрый Кійко.

Таму выпрацавана канцэпцыя, мэтай якой з’яўляецца дакладнае размежаванне суб’ектнага складу (самазанятасці, ІП, мікраарганізацыі). У адпаведнасці з гэтай канцэпцыяй ў кодэксе прадугледжаны падыходы па змене падаткаабкладання.

Самазанятасныя будуць збіраць на пенсію

Асноўныя змены тычацца самазанятасці грамадзян. «Прапануецца значна пашырыць магчымасці для дзейнасці ў дадзенай форме. Такое пашырэнне адбудзецца з 2023 года. Тады ж запрацуе заяўны прынцып. Будуць вызначаны віды дзейнасці, якімі самазанятасныя не змогуць займацца. А астатнія віды будуць дазволеныя. Асноўны нюанс у тым, што гэтая дзейнасць павінна ажыццяўляцца без прыцягнення наёмных работнікаў», — распавёў першы намеснік міністра.

У планах распрацоўка лічбавага мабільнага прыкладання для самазанятасці. Яно будзе прызначана для рэгістрацыі і выплаты ўсіх падатковых абавязацельстваў. «Усталяваўшы і выкарыстоўваючы гэта дадатак, самазаняты грамадзянін можа весці прадпрымальніцкую дзейнасць без дадатковых адміністрацыйных працэдур, без прадастаўлення якой-небудзь дадатковай справаздачнасці. Лічбавы прадукт дазволіць самазанятасным працаваць з выкарыстаннем безнаяўнай аплаты. Будзе магчыма іх узаемадзеянне як з фізічнымі асобамі, так і з арганізацыямі з асобнымі абмежаваннямі. Разлік падатковых абавязацельстваў будзе праводзіцца аўтаматычна праз лічбавае прыкладанне.

«Важнае новаўвядзенне: гэтая сукупная стаўка будзе ўключаць у сябе ў тым ліку адлічэнні ў Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва (ФСАН) Міністэрства працы і сацыяльнай абароны краіны», — растлумачыў Дзмітрый Кійко.

Больш таго, увядуць новае паняцце — прафесійны даход. Па праекце дадзенага дакумента аб падаткаабкладанні, прафесійны даход — даход фізічных асоб ад дзейнасці, пры вядзенні якой яны не маюць працадаўца і не прыцягваюць фізічных асоб па працоўных дагаворах і (або) па грамадзянска-прававых дагаворах, а таксама даход ад выкарыстання маёмасці. Па сутнасці — гэта той жа прыбытак самазанятых людзей.

Падатак на прафесійны даход будзе выплачвацца з даходаў фізічных асоб ад рэалізацыі тавараў і паслуг у нашай краіне. Стаўка такога падатку складзе 10 %, а з даходу, які перавысіў на працягу каляндарнага года 60 000 рублёў — 20 %. Абкладацца падаткам на прафесійны даход будуць усе паступленні, у тым ліку і папярэдняя аплата, аванс і задатак.

«Індывідуалы» без спрошчанай сістэмы падаткаабкладання

У сувязі з такім пашырэннем магчымасцяў для самазанятасці з 2023 года таксама мяркуецца скарачэнне відаў дзейнасці, якія можна ажыццяўляць індывідуальным прадпрымальнікам.

«Тут рэалізуецца зваротны падыход: будуць вызначаныя некалькі відаў дзейнасці, пры ажыццяўленні якіх можна будзе рэгістравацца як ІП з прыцягненнем наёмных асоб не больш за тры чалавекі. З улікам скарачэння сфер дзейнасці індывідуальных прадпрымальнікаў і таго, што асноўная іх маса пяройдзе ў самазанятыя, мяркуецца карэкціроўка ўмоў падаткаабкладання для ІП. З 2022 года для асобных відаў дзейнасці абмяжоўваецца магчымасць прымянення спрошчанай сістэмы падаткаабкладання, скарачаюцца сферы прымянення адзінага падатку. Мяркуецца, што з 2023 года для ІП застанецца магчымасць прымянення толькі агульнай сістэмы падаткаабкладання, гэта значыць з выплатай падаходнага падатку з розніцы паміж даходамі і выдаткамі», — заявіў Дзмітрый Кійко.

Ад ІП да мікраарганізацыі

Індывідуальным прадпрымальнікам з наёмнымі работнікамі прапануюць альтэрнатыву — магчымасць пераходу ў мікраарганізацыі. Гэта будзе ўжо юрыдычная асоба, для якой захоўваецца магчымасць прымянення спрошчанай сістэмы падаткаабкладання. Для гэтага ўстанаўліваюцца адзіныя крытэрыі. «Пры гэтым у частцы выручкі гэтыя крытэрыі пашыраюцца. Гранічны крытэрый будзе каля 2,15 млн рублёў выручкі ў год. Да дасягнення гэтай выручкі будзе магчыма прымяненне спрошчанай сістэмы падаткаабкладання. Мяркуецца ўсталяваць колькасць работнікаў у колькасці да 50 чалавек, а таксама адзіную стаўку падатку пры спрошчанай сістэме ў памеры 6 %», — дадаў Дзмітрый Кійко.

Той не памыляцца, хто ад працы хіляцца

Якіх вынікаў ад дадзеных змяненняў збіраецца атрымаць Мінфін, на якія выніковыя лічбы разьлічвае? Першы намеснік міністра адзначыў, што сукупнасць усіх прапаноў дазволіць выразна размежаваць склад суб’ектаў прадпрымальніцтва, ліквідаваць перадумовы для прымянення схем па падатковай аптымізацыі, захаваць зразумелыя і простыя ўмовы для бізнесу, а таксама павысіць узровень удзелу грамадзян у фарміраванні даходаў бюджэту.

Разам з тым, Мінфін не чакае, што адразу ж будзе атрыманы фіскальны эфект ад планаваных мер. Дзмітрый Кійко заявіў: «Мы разумеем, што павінен прайсці трансфармацыйных перыяд, пакуль суб’екты размяркуюцца па прапанаваным катэгорыях — самазанятасці, ІП, мікраарганізацыі. Тым не менш, пасля таго, як гэтая сістэма цалкам запрацуе, яе патэнцыйны эфект ацэньваецца намі ў памеры 100–200 млн рублёў у год, у тым ліку з улікам адлічэнняў у ФСАН. Перш за ўсё гэта будзе спрыяць павышэнню рэсурснай базы мясцовых бюджэтаў, якія змогуць накіроўваць сродкі на інфраструктурныя і іншыя сацыяльныя мэты».

Законы трэба выконваць, але трэба ўлічваць меркаванне бізнесу

Сустаршыня праўлення, дырэктар Бізнес-саюза прадпрымальнікаў і наймальнікаў імя прафесара М. С. Куняўскага Жанна Тарасевіч на сустрэчы з журналістамі заявіла аб тым, што гэты праект Закона патрабуе сур’ёзнай ацэнкі юрыстаў і іншымі экспертамі. На гэта ў бізнес-супольнасці пакуль проста не было часу.

Фота: БелТА

«У той жа час, варта адзначыць, што гэта спроба выраўнаваць канкурэнтнае асяроддзе паміж суб’ектамі гаспадарання незалежна ад арганізацыйна-прававой формы ўласнасці, стымуляваць рост бізнесу ад больш дробнага да больш буйному. Калі паглядзець на прадугледжаныя праектам стаўкі, мы бачым, што калі бізнэс будзе расці, то хутчэй за ўсё будзе плаціць падаткаў менш. З пункту гледжання адміністравання таксама ёсць свае плюсы. Спрашчаюцца некаторыя моманты па пытаннях электроннага дэкларавання, асабістага кабінета і іншым», — адзначыла яна.

Прадстаўнік бізнесу звярнула ўвагу на неабходнасць ацэнкі ўплыву прапанаваных змяненняў на цэны, занятасць, а таксама ацэнкі звязаных з навацыямі адміністрацыйных выдаткаў. «Таксама важна, наколькі зручна і проста самазанятым будзе працаваць з лічбавай платформай, бо сярод іх ёсць не толькі моладзь, якая добра кіруецца са смартфонамі. Акрамя таго, неабходна правесці тлумачальную працу з насельніцтвам і расказаць аб перавагах той ці іншай арганізацыйна-прававой формы прадпрымальніцкай дзейнасці. Цяпер ідуць кансультацыі з бізнэсам, усе гэтыя пытанні будуць яшчэ абмяркоўвацца», — дадала Жанна Тарасевіч.

Старшыня Рэспубліканскага саюза прамыслоўцаў і прадпрымальнікаў Аляксандр Швец адзначыў, што прапанаваныя змены ў Падатковы кодэкс маюць пад сабой аб’ектыўныя перадумовы і накіраваны на барацьбу з нядобрасумленнай канкурэнцыяй. Аднак ён выказаў асцярогі з нагоды таго, наколькі хутка і эфектыўна бізнес адаптуецца да планаваных навацый. Паводле слоў Аляксандра Швеца, найбольш магутны ціск падатковага адміністравання адчуюць індывідуальныя прадпрымальнікі. «Мы прагназуем, што частка з іх сыдзе ў самазанятасці і, на нашу думку, яны будуць плаціць у бюджэт значна менш. Частка з іх (досыць маленькая) пяройдзе ў мікраарганізацыі. Нейкая частка ІП будзе заставацца ў прамежкавым становішчы. Ужо цяпер у нас ёсць цэлы шэраг пытанняў, якія патрабуюць адказу. Нашым калегам з падатковага ведамства і Мінфіна прыйдзецца даваць цэлы шэраг тлумачэнняў. А па тлумачэннях, якія даюць дзяржаўныя органы, праваахоўнымі органамі не прымаюцца як дакумент, які мае выразную прававую прыроду», — заявіў Аляксандр Швец.

Фота: rspp.by

Ён лічыць, што бізнес павінен шукаць кампрамісы і разумець цяжкасці напаўняльнасці бюджэту. «Не ўсе рашэнні дзяржорганаў нам падабаюцца, але не гледзячы на гэта, іх трэба выконваць, таму што ад гэтага залежыць стабільнасць ўсёй грашова-крэдытай сістэмы краіны. Таму і бізнес-саюзы і Міністэрства фінансаў настроены на канструктыўны дыялог».

У крыўду не дадуць

Пасля выступу прадстаўнікоў бізнесу Дзмітрый Кійко запэўніў, што будуць прыняты меры для спрашчэння адаптацыйнага, трансфармацыйнага перыяду, калі індывідуальныя прадпрымальнікі павінны будуць прыняць рашэнне перайсці ў новую катэгорыю (самазанятасці альбо мікраарганізацый).

Па словах прадстаўніка Мінфіна, мяркуецца распрацоўка асобнага парадку, які будзе рэгламентаваць такі спрошчаны пераход. За індывідуальнымі прадпрымальнікамі будуць аўтаматычна захоўвацца ўсе дазволы і ліцэнзіі. Будуць вырашацца пытанні, звязаныя з юрыдычным адрасам ІП, з наяўнасцю абавязацельстваў. Усё гэта мяркуецца ўрэгуляваць у асобным заканадаўчым акце, каб зрабіць такі пераход максімальна бязбольным.

Сяргей КУРКАЧ

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».