Знаёмства з храмамі Баранавіч

Кніга, пра якую пойдзе гаворка, пабачыла свет некалькі гадоў назад, — у 2017-м... «Гісторыя праваслаўных храмаў г. Баранавічы». Пазначана, што выдавец — ААТ «Красная звезда». Цяпер друкарні гэтай ужо не існуе. Але пры ўважлівым вывучэнні выхадных дадзеных высвятляецца, што кніга выйшла ў філіяле «Красной звезды» у саміх Баранавічах. Філіял якраз існуе і зараз і прыналежны да Паліграфічнага камбіната імя Якуба Коласа. 

Аўтар кнігі, якую выдавецкая анатацыя адрасуе краязнаўцам, гісторыкам царквы і мастацва, усім жыхарам і гасцям горада Баранавічы, — пратадыякан Андрэй ГАРБУНОЎ. Вось што ён пазначае ў прадмове да выдання, над якім працаваў на працягу 12 гадоў: «У кастрычніку 2004 г. аўтар дадзенай кнігі быў прызначаны ў Баранавічы. Настаяцель Свята-Пакроўскага храма, пратаіерэй Аляксандр Дзічкоўскі, даручыў заняцца гісторыяй прыхода». І далей: «Першапачаткова матэрыялу было няшмат. Брашура пра будаўніцтва храма, выдадзеная камітэтам па будаўніцтву ў 1929 г. У Вільні. Некалькі фотаздымкаў, у асноўным з яе ж. Арыткулы з газет і часопісаў, якія датычаць гісторыі храма і мазаік, а таксама вельмі каштоўная брашура пра будаўніцтва Аляксандра-Неўскага храма ў Варшаве. Усе гэтыя матэрыялы былі сабраны настаяцелем, святаром Аляксандрам Дзічкоўскім. 

Дзякуючы супрацоўнікам Баранавіцкага краязнаўчага музея, а асабліва — былому дырэктару Станіславу Аляксандравічу Шчарбакову, удалося, перафразіруючы М. В. Каяловіча, пракласці першыя сцяжынкі ў сумрачным для аўтара лесе гісторыі горада і яго храмаў. Некаторую інфармацыю ўдалося знайсці ў Занальным Дзяржаўным архіве г. Баранавічы,у справаздачах упаўнаважаных па спарвах Рускай Праваслаўнай Царквы. Частка матэрыяла атрымана з Архіва Мінскага епархіяльнага ўпраўлення Беларускай Праваслаўнай Царквы — гэта фотаздымкі і службовыя спісы святароў, якія служылі ў Свята-Пакроўскім храме г. Баранавічы. У рабоце з архівам Мінскай епархііі аўтару аказалі садзейнічанне пратаіерэй Георгій Арбузаў і загадчык архівам Лідзія Яўгенаўна Кулажанка, за што ім сардэчная падзяка». Так пачынаўся пошук, які прывёў даследчыка фактычна да стварэння манаграфічнага даследвання праваслаўнай гісторыі Баранавіч. 

З кнігай Андрэя Гарбунова можна прайсці адрасамі праваслаўнага краязнаўства па аднаму з найцікавейшых гарадоў Берасцейшчыны. А колькі найцікавейшых лёсаў праходзіць праз старонкі па-свойму ўніклаьнага выдання! Пра некага аўтар расказвае досыць падрабязна, камусьці прысвячае толькі некалькі радкоў... Але і ў тым, і ў другім выпадку старонкі выдання прыцягваюць, а для некага — будзем спадзявацца і на гэта! — становяцца прадметам краязнаўчага пошуку. Вялікая колькасць ілюстрацый, зварот да многіх і многіх архіўных дакументаў робяць выданне «Гісторыя парваслаўных храмаў г. Баранавічы» кнігай надзвычай патрэбнай, вартай і для выкарыстання ў сістэме агульнаадукацыйных школ. Цяпер ужо баранавічазнаўства нельга сабе ўявіць без працы А. Гарбунова. Прыемна, што і выдадзена яна немалым для сённяшняга часу накладам — 1000 экзэмпляраў. 

Мікола БЕРЛЕЖ