Зрабіць асяроддзе даступным

Каля 1,5 тысячы беларусаў штогод атрымліваюць інваліднасць па прычыне страты зроку. Увогуле, у стагоддзе камп'ютарызацыі колькасць такіх людзей павялічваецца. 13 лістапада ў свеце адзначаецца Міжнародны дзень сляпых. Пра магчымасці, створаныя ў нашай краіне для людзей з аслабленым зрокам, расказалі спецыялісты.

На пачатак гэтага года ў тэрытарыяльных цэнтрах сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва на ўліку знаходзілася каля 25 тысяч людзей з інваліднасцю па зроку, у тым ліку 1,5 тысячы дзяцей. Для іх, паводле меркавання старшыні Цэнтральнага праўлення Беларускага таварыства інвалідаў па зроку Алега Шэпеля, робіцца ўсё магчымае, каб яны адчувалі сябе запатрабаванымі ў грамадстве.

— У нас працуе 18 прадпрыемстваў, якія прымаюць на работу інвалідаў па зроку. Яны размешчаны ва ўсіх абласных цэнтрах і буйных гарадах. Усе іх удалося захаваць, нягледзячы на тое, што ў 90-я многае прадавалася і закрывалася. Адзінокім інвалідам, выпускнікам спецыялізаваных школ мы можам даць і ложка-месца ў інтэрнаце. Напэўна, 99 % такіх людзей працуюць якраз на нашых прадпрыемствах. Такія вытворчасці маюць ільготы, але гэта кампенсацыя нерэнтабельнай працы інвалідаў. У іх 7-гадзінны працоўны дзень, больш працяглы адпачынак. Заработная плата на такіх прадпрыемствах, як правіла, невысокая, аднак з улікам пенсіі, бясплатнай пуцёўкі раз на год, кампенсацыі праезду і камунальных паслуг забеспячэнне інвалідаў па зроку знаходзіцца на нядрэнным узроўні, — аргументуе Алег Шэпель.

На сталічным прадпрыемстве «Святлопрыбор» Беларускага таварыства інвалідаў па зроку, напрыклад, працуе 1400 чалавек, з іх больш за 800 — інваліды па зроку, у тым ліку сярод іх 150 спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй. Сёння такія людзі могуць атрымліваць самыя розныя прафесіі: — ад слесара да масажыста. Апошняя, дарэчы, карыстаецца папулярнасцю ў людзей з дрэнным зрокам. Сумесна з адным са сталічных каледжаў на яго базе рыхтуюць спецыялістаў для ІT-сферы. Юрысты, педагогі, дыспетчары таксі — людзям са зніжаным зрокам даступныя многія спецыяльнасці.

Бясплатна і з частковай аплатай інваліды па зроку забяспечваюцца тэхнічнымі сродкамі рэабілітацыі — тактыльнымі палкамі, дыктафонамі (плэерамі) для агучвання літаратуры, смартфонамі з адмысловым праграмным забеспячэннем, якое сінтэзуе мову і мае функцыю навігацыі, танометрамі, глюкометрамі і іншым. Напрыклад, за смартфон трэба заплаціць усяго 20 % ад яго кошту, астатняе кампенсуе дзяржава.

У тэрытарыяльных цэнтрах сацыяльнага абслугоўвання інвалідам па зроку аказваецца шэраг паслуг. У прыватнасці, для інвалідаў першай групы — памочнік у суправаджэнні. За 9 месяцаў бягучага года, паводле слоў кансультанта ўпраўлення па справах інвалідаў Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Евы Зубкоўскай, паслугамі скарысталіся больш за 1300 разоў.

Шмат робіцца і для стварэння ўніверсальнага асяроддзя для інвалідаў — з тактыльнай пліткай, моўнымі і гукавымі інфарматарамі, інфармацыйнымі ўказальнікамі і таблічкамі са шрыфтам Брайля. Да такіх аб'ектаў у сталіцы адносяцца Нацыянальны аэрапорт, чыгуначны вакзал, Міністэрства працы і сацыяльнай абароны. У Брэсце гэта новы аўтавакзал, у Гомелі і Магілеве — новыя паліклінікі.

З мая бягучага года зацверджаны новыя нормы ў будаўніцтве. І цяпер усе будынкі, якія ўзводзяцца ці рэканструююцца, мусяць адпавядаць патрабаванням безбар'ернага асяроддзя.

Алена КРАВЕЦ