Перанесеная нават у лёгкай форме COVІD-інфекцыя не праходзіць для арганізма бясследна. Людзі скардзяцца на задышку, асабліва пасля фізічнай нагрузкі, зніжэнне працаздольнасці, прыступы галавакружэння, сухі кашаль і боль у грудзях. Каб мінімізаваць такія наступствы, неабходны перыяд аднаўлення. Ганна Родзіч, урач па медыцынскай прафілактыцы Мінскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя расказала, як дапамагчы сабе пасля выпіскі з бальніцы ці перахварэўшы дома, каб рэабілітацыя прайшла найхутчэй і з максімальнай карысцю для арганізма.
— Сёння няма спецыяльных медыкаментаў і тэхналогій, здольных хутка аднавіць здароўе, аднак ёсць комплекс мерапрыемстваў, які можа падтрымаць аслаблены арганізм у гэтай сітуацыі, — кажа ўрач. — Ён уключае дыхальную гімнастыку, фізічную актыўнасць і псіхаэмацыянальнае здароўе.
Акрамя таго, чалавеку, які перанёс пнеўманію ці нават проста перахварэў на каранавірусную інфекцыю, неабходны спакой і правільны пітны рэжым з ужываннем не менш за два літры вады ў суткі, не лічачы іншых напояў. У перыяд захворвання і пасля дыетолагі раяць беражлівае харчаванне, якое складаецца з супаў-пюрэ і страў на пары, выключыць смажанае, тлустае, салодкае, кансервы, фаст-фуд. І, натуральна, звесці да мінімуму паступленне ў арганізм нікаціну, кафеіну і алкаголю.
Існуе мноства дыхальных практык, якія не патрабуюць спецыяльнай падрыхтоўкі, іх можна выконваць самастойна і ў хатніх умовах у прахалодным, добра праветраным памяшканні. Сядзьце ў зручнае становішча так, каб спіна мела добрую апору, пакладзіце адну руку на грудзі, а другую на жывот і сканцэнтруйцеся на дыханні. Рабіце павольныя ўдыхі праз нос (ці рот, калі не можаце інакш) і павольныя выдыхі праз рот. Старайцеся дыхаць павольна, расслаблена, роўна і спакойна, прыкладаючы як мага менш намаганняў.
Спачатку дыхайце так, каб паднімалася толькі рука, якая ляжыць на грудзях. Затрымаеце паветра і затым выдыхніце яго праз рот. Паўтарыце некалькі разоў. Цяпер, наадварот, дыхайце так, каб паднімалася толькі рука, якая ляжыць на жываце. Грудзі не павінны рухацца. Паўтарыце некалькі разоў. Цяпер паспрабуйце па чарзе дыхаць так, каб спачатку паднімалася рука, якая ляжыць на жываце, а затым — рука, якая ляжыць на грудзях. Пасля гэтага дыхайце глыбока, выкарыстоўваючы адначасова абодва віды дыхання, і рабіце невялікія паўзы паміж удыхам і выдыхам.
Можна выкарыстоўваць метранамізаванае дыханне — павольнае глыбокае дыханне жыватом. Ім карысна карыстацца, напрыклад, пры ўздыме па лесвіцах або па дарозе, якая ідзе ўгару. Павольнае дыханне таксама дапамагае зменшыць стрэс і з'яўляецца яшчэ адной разнавіднасцю стратэгіі рэлаксацыі.
Памяншэнню стрэсу і зніжэнню імавернасці развіцця дэпрэсіі ў большай меры садзейнічае фізічная актыўнасць. Пасля хваробы яе інтэнсіўнасць трэба павялічваць паступова. Пачынаць працэс аднаўлення можна з пешых прагулак на свежым паветры. Паступова ўскладняйце іх: павялічвайце адлегласць ці хадзіце ўгару. Калі сілы адновяцца, можна вярнуцца да заняткаў у басейне і прагулак на веласіпедзе.
Ганна Родзіч прыводзіць прыклады нескладаных практыкаванняў, якія можна выконваць дома.
Практыкаванні рэкамендуецца рабіць у тры падыходы па 10 паўтораў кожнае, з кароткім перапынкам для адпачынку паміж падыходамі. Можна пачынаць з меншай колькасці паўтораў, паступова давёўшы іх лік да 10. Калі практыкаванні даюцца без цяжкасцяў і ў поўным аб'ёме, выкарыстоўвайце абцяжарванне, каб прымусіць вашы мышцы працаваць мацней. Гэта могуць быць невялікія гантэлі ці бутэлькі з вадой.
Не забывайце трымаць постаць і ўцягваць жывот, выконвайце практыкаванні ў павольным тэмпе. Рабіце ўдых, калі рыхтуецеся выканаць самую цяжкую частку практыкаванні, і выдых — калі прыкладаеце намаганне.
Каб павялічыць інтэнсіўнасць, зрабіце працэс уставання як мага павольней ці выконвайце практыкаванне з дапамогай ніжэйшага крэсла, з абцяжарваннямі, прыціснутымі да грудзей.
Такія практыкаванні рэкамендуецца рабіць на працягу 20—30 хвілін пяць дзён у тыдзень. Дарэчы, да ліку практыкаванняў можа быць аднесена любая фізічная актыўнасць, у выніку якой глыбіня і частата дыхання ўмерана павялічваюцца. Каб не падвяргаць арганізм перагрузкам, працягласць і інтэнсіўнасць практыкаванняў варта павялічваць паступова.
Для псіхаэмацыянальнага дабрабыту і папраўкі немалаважнае значэнне мае падтрыманне сацыяльных сувязяў. Гутаркі з блізкімі не толькі памяншаюць стрэс, але і дапамагаюць знайсці спосабы пераадолення цяжкасцяў і праблем, звязаных з аднаўленнем здароўя. Таму паведаміце сваім сваякам, сябрам і знаёмым, што ў перыяд аднаўлення вам будзе прыемна і карысна пагутарыць з імі.
Займайцеся расслабляльнай дзейнасцю, якая не надта стамляе, чытайце ці слухайце прыемную музыку. Паступова павялічвайце сваю бытавую і працоўную дзейнасць, не забывайце пра хобі — заняткі любімай справай спрыяюць паляпшэнню настрою.
Практыкаванні могуць дапамагчы і аднаўленню функцый галаўнога мозгу, хоць пры наяўнасці такіх сімптомаў, як слабасць, задышка ці стомленасць, гэта будзе няпроста, памятайце: фізкультура з'яўляецца добрым пачатковым спосабам узнаўлення здароўя. Галаваломкі, гульні са словамі і лічбамі, практыкаванні для развіцця памяці дапамогуць вярнуць страчаныя навыкі і хуткасць рэакцыі. Пачніце з простых заняткаў, паступова ўскладняючы іх.
— Вяртанне да ранейшай паўсядзённай актыўнасці павінна быць паступовым. Не спрабуйце прыступіць да выканання ўсіх сваіх ранейшых функцый, пакуль не адчуеце, што гатовы да гэтага. Аднаўленне пасля каранавіруса можа заняць не адзін месяц, таму назапасьцеся цярпеннем і планамерна выконвайце рэкамендацыі, — нагадвае ўрач.
Алена КРАВЕЦ
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».
