Польскі вайсковец Эміль Чэчка, які папрасіў палітычнага прытулку ў Беларусі, распавёў у эфіры тэлеканала «Беларусь 1» новыя жудасныя падрабязнасці пра злачынныя загады кіраўніцтва. Паводле яго слоў, вайскоўцаў апрацоўвалі псіхалагічна, потым паілі алкаголем і прымушалі пад прыцэлам пісталета расстрэльваць бежанцаў у лесе.
Падчас інтэрв'ю Эміля Чэчку спыталі, як паводзілі сябе тыя людзі перад расстрэлам, ці казалі яны нешта ў гэты момант. «Я не хачу, прабачце, аб гэтым казаць. Адны плачуць, іншыя крычаць. Іншыя стаяць проста прама», — адказаў ён. Яшчэ адно пытанне датычылася таго, ці даводзілася дабіваць параненых. «Я чуў, што былі такія людзі, іх трэба было дабіць. А што трэба было з імі рабіць, жывымі закопваць? — сказаў Эміль Чэчка. — Казалі: дабіце іх!»
Што да інфармацыі аб тым, што ён быў некаторы час таму затрыманы ў нецвярозым стане за рулём аўтамабіля, польскі вайсковец адказаў на пытанне з сарказмам. «Так, і таму збег праз калючы дрот, таму што ў мяне забралі правы. Выдатны падыход! Ну так, звычайны п'яніца... — сказаў ён. — Кожны раз, калі я расказваў які-небудзь выпадак, да якога нас прымушалі, заўсёды за гэтым стаяла вялікая колькасць алкаголю, які давалі салдатам. А потым кажуць, што ехаў п'яным».
Падчас інтэрв'ю польскі ваеннаслужачы распавёў, што ў нейкі момант на месца яго службы пачалі прыязджаць машыны з пагранічнікамі і забіраць з сабой яго калег. Першымі ўзялі Эміля Чэчку і яго калегу. Па дарозе ім прапанавалі выпіць. Дабраўшыся да месца, яны ўбачылі некалькі чалавек. «Адзін у другога пагранічніка пытаўся, ці перазараджаць зброю. А калі мы спыталі, навошта, яны сказалі перазараджваць і пачалі цэліцца нам у галаву, каб прымусіць нас страляць. На першым патруляванні мы былі п'яныя, па дарозе лавілі адзінокага чалавека, везлі яго ў лес, выкопвалі яму, і проста на нашых вачах пагранічнікі стралялі яму ў галаву», — распавёў ён.
Эміль Чэчка адзначыў, што адчувае віну за свае ўчынкі, нават нягледзячы на ??тое, што яны адбываліся пад прымусам. Вайсковец прызнаўся, што яму даводзілася забіваць людзей. Паводле яго слоў, упершыню гэта адбылося ў маі. «Гэта немагчыма апісаць. Проста такое пачуццё, як быццам хтосьці камусьці разарваў душу, а потым чалавек адчувае сябе, быццам у яго няма душы», — сказаў Эміль Чэчка. Польскі вайсковец падкрэсліў, што такое немагчыма забыцца. «Твары гэтых людзей запамінаюцца назаўжды. Твары толькі першых — тых, каго сказалі забіць. А потым ужо чалавек не глядзіць у твар, толькі цэліцца ў грудную клетку», — дадаў ён.
Па яго словах, сярод тых, каго забівалі польскія пагранічнікі, былі валанцёры і мігранты. «Ніколі не было такой сітуацыі, каб мы праводзілі мігрантаў і іх не забілі. Мы заўсёды забівалі. Целы мігрантаў закапаныя або разадраныя ваўкамі, але большасць у ямах. Мне цяжка сказаць, колькі там магіл. Туды проста павінен трапіць Чырвоны Крыж і ўсё гэта расследаваць».
«Затрыманне ў прыгранічнай паласе польскага ваеннаслужачага Эміля Чачко і яго зварот з просьбай аб атрыманні палітычнага прытулку з'яўляецца чарговай вяхой, якая сведчыць аб крызісе заходняй дэмакратыі, — заявіў старшыня Палаты прадстаўнікоў Уладзімір Андрэйчанка, паведамілі БелТА ў прэс-службе Палаты прадстаўнікоў. — Інтэрв'ю, дадзенае гэтым маладым чалавекам прадстаўнікам беларускіх СМІ, пацвярджае неапраўданую жорсткасць польскіх улад, якая мяжуе са злачынствам, у адносінах да мігрантаў, якія паверылі ў «еўрапейскую светлую будучыню». Псіхіка маладога паляка не справілася з дысанансам паміж палітычнымі лозунгамі і рэальнасцю, а сам ён абраў альтэрнатыўны шлях, падказаны сумленнем».
Спікер канстатаваў: праўда, якая трансліруецца беларускім бокам, «не даспадобы прыхільнікам заходняй дэмакратыі, а любыя адхіленні ад генеральнай лініі Еўрапейскага саюза недапушчальныя». Уладзімір Андрэйчанка падкрэсліў, што Беларусь заўсёды праводзіла выключна міралюбівую палітыку, накіраваную на добрасуседства і ўзаемавыгаднае супрацоўніцтва. «Працяг канфрантацыі — горшы з магчымых сцэнарыяў развіцця абстаноўкі, а мова санкцый недапушчальная ў XXІ стагоддзі», — дадаў старшыня Палаты прадстаўнікоў.
Як заўважыў у эфіры тэлеканала АНТ намеснік старшыні Пастаяннай камісіі па нацыянальнай бяспецы Палаты прадстаўнікоў Аляксандр Маркевіч, названыя польскім ваеннаслужачым факты сведчаць аб чалавеканенавісніцкіх дзеяннях, прамых фактах забойстваў грамадзян — як бежанцаў, так і прадстаўнікоў праваабарончых арганізацый. «І яны маюць патрэбу ў дасканалай праверцы. Гэта вельмі сур'ёзны момант, на які неабходна звярнуць увагу. Наш парламент будзе акцэнтаваць на гэтым увагу, — дадаў ён. — Але і мы не забываем, што нашай краінай узбуджаны крымінальныя справы па фактах прымянення спецыяльных сродкаў, святлошумавых гранат з боку Польшчы па бежанцах, якія знаходзяцца на нашай тэрыторыі. Гэтыя справы расследуюцца, рыхтуюцца дакументы для накіравання ў міжнародныя структуры». Уражвае маўчанне структур АБСЕ, яго Парламенцкай асамблеі. «Ёсць Савет дзяржаў Балтыйскага мора, структуры ААН, якія займаюцца правамі чалавека. І тут іх актыўная роля павінна быць», — адзначыў Аляксандр Маркевіч.
Яшчэ да з'яўлення шакавальнай інфармацыі, агучанай польскім вайскоўцам, Генеральная пракуратура абагульніла матэрыялы крымінальнай справы аб злачынствах польскіх сілавікоў у дачыненні да бежанцаў. Мяркуецца, што Беларусь перадасць іх міжнародным структурам, заявіў у эфіры тэлеканала АНТ афіцыйны прадстаўнік Генпракуратуры Дзмітрый Брылёў. «Прадстаўнікі ўлады Польшчы неаднаразова ажыццяўлялі незаконную дэпартацыю ў дачыненні да бежанцаў і цяпер гэта робяць, прымянялі катаванні, іншыя акты жорсткасці. Сілавы блок гэтай дзяржавы рэалізаваў яўна неадпаведныя арганізацыйныя і тэхнічныя мерапрыемствы: ваенізаваныя, узброеныя патрулі, ачапленне, узбраенне. У адносінах, па сутнасці, безабаронных людзей прымяняліся, у тым ліку ноччу, дэманстратыўныя стрэлы ў паветра, выбухі, асляпляльнае асвятленне, спецыяльныя сродкі», — сказаў Дзмітрый Брылёў. Паводле яго слоў, Генпракуратура Беларусі накіравала ў Савет Міністраў, а таксама ў Палату прадстаўнікоў копіі матэрыялаў крымінальнай справы ў пяці тамах на рускай і англійскай мовах «з просьбай арганізаваць іх перадачу міжнародным і еўрапейскім структурам, у тым ліку Еўрапарламент, для дачы прававой ацэнкі тым падзеям, якія ў іх выкладзены».
Эміль Чэчка звярнуўся ў цэнтр «Сістэмная праваабарона» з просьбай аб дапамозе ў абароне яго правоў і атрыманні статусу бежанца, паведаміла БелТА са спасылкай на тэлеграм-канал цэнтра. Таксама стала вядома, што яго хадайніцтва аб атрыманні статусу бежанца прынята да разгляду. Аб гэтым заявіў у відэакаментарыі ў тэлеграм-канале МУС начальнік Дэпартамента па грамадзянстве і міграцыі МУС Аляксей Бягун. «У органы ўнутраных спраў з пагранічнай службы Рэспублікі Беларусь у адпаведнасці з Законам «Аб прысваенні замежным грамадзянам і асобам без грамадзянства статусу бежанца, дадатковай і часовай абароны ў Рэспубліцы Беларусь» паступіла хадайніцтва грамадзяніна Польшчы Эміля Чэчкі аб прысваенні статусу бежанца, дадатковай абароны або прытулку ў Рэспубліцы Беларусь. Хадайніцтва прынята да разгляду, і па ім будзе прынята законнае рашэнне», — распавёў Аляксей Бягун.
Па яго словах, тэрмін разгляду такіх хадайніцтваў складае да 6 месяцаў. «Пры неабходнасці тэрмін разгляду можа быць прадоўжаны да 3 месяцаў», — дадаў начальнік дэпартамента. Аляксей Бягун падкрэсліў: цяперашняя сітуацыя ў галіне разгляду хадайніцтваў замежных грамадзян і асоб без грамадзянства аб прысваенні статусу бежанца супастаўная з аналагічнымі лічбамі мінулага года. «Мы ўжо зарэгістравалі каля 500 хадайніцтваў іншаземцаў аб прысваенні статусу бежанца або дадатковай абароны. Пры гэтым, вядома, неабходна адзначыць, што доля грамадзян Украіны, якія хадайнічаюць аб статусе бежанца або дадатковай абароне, змяншаецца з улікам прынятага рашэння Прэзідэнта аб натуралізацыі гэтай катэгорыі асоб. З іншага боку — павялічваецца колькасць грамадзян трэціх дзяржаў, якія хадайнічаюць аб наданні статусу бежанца або дадатковай абароны ў Беларусі», — заўважыў Аляксей Бягун.
Польскі вайсковец быў дапытаны следчымі «з мэтай праверкі і дакументавання апублікаваных фактаў, у тым ліку аб забойствах людзей на польскай граніцы, у рамках крымінальнай справы, якую расследуе Следчы камітэт». «Следствам будзе дадзена прынцыповая ацэнка ўсім злачынным дзеянням польскіх сілавікоў», — заўважылі ў камітэце. І крымінальная справа папоўніцца новымі фактамі.
Пётр ДУНЬКО
Фота БелТА
Набор на бюджэтныя месцы павялічыцца.
Колькі ж каштуе гэты важны кампанент здаровага рацыёну зараз?
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
