Паток грузавога транспарту праз нашу краіну летась павялічыўся больш чым на 5 %, нягледзячы на абмежаванні ў сувязі з пандэміяй, закрыццём пунктаў пропуску па гэтай і іншых прычынах і некаторых санкцыйных мерах. Кіраўніцтва Дзяржаўнага мытнага камітэта падвяло вынікі работы, расказала аб прымяненні навігацыйных пломб, а таксама растлумачыла, з чым звязаны чэргі фур на граніцах.
Нягледзячы на сітуацыю з ковіднымі абмежаваннямі і закрыццё некаторых пунктаў пропуску па іншых прычынах, летась захоўвалася тэндэнцыя да павелічэння транспартнага грузапатоку праз нашу краіну. У 2021 годзе праз мытную граніцу прайшло больш за 2,4 мільёна грузавых аўтамабіляў — на 5,6 % больш, чым у 2020-м. Аб'ём перавезеных імі тавараў таксама вырас — на 7,7 % і склаў амаль 32 мільёны тон. У рэспубліканскі бюджэт ад мытнай дзейнасці ў 2021 годзе паступіла больш за 10,5 мільярда рублёў, што амаль на 20 % больш, чым у 2020-м.
У сувязі з чэргамі грузавых машын на польскім і літоўскім напрамках летась актыўна развівалі пляцоўкі чакання перад пунктамі пропускаў. Сістэма электроннай чаргі створана ў сямі з іх — дзве на беларуска-польскай граніцы (Брузгі і Брэст), дзве на беларуска-латвійскай (Грыгароўшчына і Урбаны), тры на беларуска-літоўскай (Катлоўка, Каменны Лог, Беняконі).
Сітуацыю з чэргамі пракаментаваў старшыня Дзяржаўнага мытнага камітэта Уладзімір Арлоўскі.
— У нас па ўсіх напрамках — польскім, украінскім, літоўскім, латвійскім — ёсць пагадненні з сумежнай краінай аб колькасці транспартных сродкаў, якія афармляюцца, а гэта значыць прымаюцца да сябе, па кожным пункце пропуску. На ўезд заўсёды афармленне больш складанае, кантроль большы, так што чарга залежыць ад таго, як хутка сумежны бок прымае аўтамабілі. Апошнія 2-3 гады ў нас рэгулярна чэргі на літоўскім напрамку, таму што тыя нормы, якія ўстаноўлены ў нашых пагадненнях, калегі не заўсёды выконваюць. Гэта сістэмная праблема. Калі б нормы выконваліся, думаю, такіх чэргаў дакладна не было б, — адзначыў Уладзімір Арлоўскі.
Акрамя таго, з мінулага года літоўскі бок пачаў рэканструкцыю самага вялікага пункта пропуску на граніцы з Беларуссю — «Мядзінінкай». Пасля пачатку рэканструкцыі прапускная здольнасць скарацілася ў два разы — з 500 да 250 аўтамабіляў у суткі.
Што да польскага напрамку, сітуацыя на граніцы звязана з закрыццём палякамі пункта пропуску «Кузніца Беластоцкая» (з беларускага боку — «Брузгі»). Да гэтага ў сувязі з ковіднымі абмежаваннямі было закрыта яшчэ два пункты пропуску — Дамачава і Пясчатка. Усё гэта сур'ёзна паўплывала на чэргі на граніцы.
— Закрыццё Брузгоў у лістападзе мінулага года стала нечаканым, перавозчыкі былі не гатовы, тым больш што гэта адбылося ў канцы года, калі найбольшы грузапаток, імпарцёры і экспарцёры імкнуцца закрыць свае кантракты. Так што сітуацыя была вельмі напружаная. У пачатку года крыху лягчэй, але ўсё роўна чэргі ёсць, — сказаў старшыня мытнага камітэта. — Мы на ўезд сваю норму выконваем, стараемся рабіць і больш. Акрамя таго, праведзены шэраг перагавораў на сваім узроўні — як з кіраўніцтвам мытных службаў Польшчы і Літвы, так і па лініі МЗС. Мы прапаноўвалі адкрыць хаця б адзін з трох закрытых пунктаў пропуску на польскім напрамку і знізіць нагрузку. На жаль, нашы калегі нас не чуюць, прыкрываючыся або ковідам, або мігрантамі, або яшчэ нейкімі пытаннямі, — канстатаваў Уладзімір Арлоўскі.
З беларускага боку на беларуска-ўкраінскай граніцы ў ліпені 2021 года ўведзены ў эксплуатацыю рэканструяваны пункт пропуску «Верхні Церабяжоў». У выніку агульная прапускная магчымасць пунктаў пропуску на гэтым напрамку павялічылася на 930 аўтамабіляў у суткі і складае амаль 32 тысячы машын. Сёлета плануецца пабудаваць новы пункт пропуску «Аляксандраўка» ў Мазырскім рэгіёне замест рэканструкцыі старога.
Першапачаткова нямала пытанняў, у тым ліку арганізацыйных, выклікаў механізм прымянення навігацыйных пломб на транспартных сродках. Як адзначыў Уладзімір Арлоўскі, сёння ён цалкам адладжаны. Час усіх аперацый — ад звароту да аператара і аплаты да навешвання пломбы і яе актывацыі — займае 15—20 хвілін. Ёсць адзінкавыя выпадкі, калі здараюцца чэргі, і працэс можа зацягнуцца да дзвюх гадзін, але гэта здараецца крайне рэдка.
Трэба сказаць, што пагадненне аб прымяненні навігацыйных пломбаў для адсочвання перавозак было зацверджана ў канцы 2021 года на пасяджэнні Вышэйшага Еўразійскага эканамічнага савета. Беларусь пачала іх прымяняць яшчэ ў 2020-м, не чакаючы прыняцця гэтага рашэння ў рамках ЕАЭС.
— Раней мы іх прымянялі толькі адносна перавозчыкаў, па якіх ёсць інфармацыя, што яны парушаюць мытнае заканадаўства. У 2021 годзе мы пашырылі сферу прымянення. Цяпер выкарыстоўваем навігацыйныя пломбы на літоўскім і польскім напрамках, бо там учыняецца больш за ўсё правапарушэнняў у мытнай сферы. Гэты механізм дае магчымасць скараціць колькасць мытнага кантролю непасрэдна на граніцы, суправадзіць транспартны сродак або ва ўнутраны пункт мытнага афармлення, або да выезду з тэрыторыі Беларусі, — патлумачыў Уладзімір Арлоўскі.
З пачатку прымянення механізму навесілі ўжо 235 тысяч навігацыйных пломбаў. Адначасова кантралюецца каля чатырох тысяч транспартных сродкаў з такімі пломбамі, у суткі імі аснашчаецца каля дзвюх тысяч аўтамабіляў. Кошт для перавозчыка складае 10 базавых велічынь за адну паслугу. Пры фарміраванні цаны за аснову браліся выраб праграмнага прадукту, яго суправаджэнне, купля і эксплуатацыя пломбаў, зарадка, навешванне, зняцце, дастаўка ў пункты пропуску, кругласутачны маніторынг, выезд на парушэнні.
Алена КРАВЕЦ
Прэв’ю: pixabay.com
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
Васілеўскія такія: на Зямлі і ў космасе ліхія!
