Мір і згоду зберагаем як каштоўнасць

На нядаўнім пасяджэнні калегіі апарата Упаўнаважанага па справах рэлігій і нацыянальнасцяў было падкрэслена: прыярытэтнымі напрамкамі дзяржаўнай палітыкі ў этнаканфесійнай сферы па-ранейшаму застаюцца падтрыманне ў грамадстве адносін талерантнасці ды ўзаемнай павагі, спыненне любых праяў дыскрымінацыі па рэлігійнай, нацыянальнай прыкметах і звязанай з імі нецярпімасці.

Здавалася б, звычайныя палажэнні. Анічога новага? Ды на фоне русафобскіх настрояў у шэрагу краін Еўропы, ваеннай спецаперацыі Расіі ва Украіне, санкцый краін Захаду супраць Беларусі ды Расіі, на фоне глабальнай інфавайны супраць Беларусі такі дзяржаўны курс на стабільнасць, мір і згоду ў беларускім грамадстве — стратэгічна важны. Бо як няма згоды ў грамадстве, то знойдуцца й тыя, хто слабасцю такой абавязкова скарыстаецца. Ёсць сумненні? Пачытайце (ёсць у інтэрнэце) надзвычай актуальную і ў нашым часе кнігу «Третья мировая информационно-психологическая война», выдадзеную ў 1999 годзе. Дарэчы, адзін з яе аўтараў, вядомы расійскі вучоны Уладзімір Лісічкін, мае ў радаводзе і беларускія карані. Бо ён — унук святога Лукі Крымскага (Войны-Ясянецкага), род якога браўся ў сілу калісьці ў вёсцы Ясянец (цяпер — у Баранавіцкім раёне Брэстчыны).

Чытаем у кнізе: «В информационно-психологической войне, войне нового типа, используется канал непосредственного воздействия на общественное сознание, на души людей. Задача состоит в том, чтобы заставить массы действовать в нужном направлении даже против своих интересов, а в стане противника расколоть людей, заставить их встать друг против друга».

Раскалоць і ўстаць адзін супраць другога... Пэўна, тая варварская тэхналогія і была задзейнічана, прывяла ўрэшце да ўзброенага канфлікту ў братняй нам Украіне, які доўжыцца з 2014 года. Па сілавых моўных, этнаканфесійных лініях там удалося раскалоць, расхістаць грамадства да катастрафічных наступстваў. І цяпер звычныя словы «мір і згода» там важаць нават больш за золата: яны на вагу жыцця.

Але вернемся на калегію. На ёй падводзіліся вынікі работы дзяржорганаў па справах рэлігій і нацыянальнасцяў у 2021 годзе, ход рэалізацыі Праграмы развіцця канфесійнай сферы, нацыянальных адносін і супрацоўніцтва з суайчыннікамі за мяжой на 2021-25 гады. Акрэслены задачы на бягучы год. І дзякаваць Богу, што ў Беларусі няма экстрэмальных сітуацый ў этнаканфесійнай сферы, што вырашыць ўсё можна, як кажуць, у рабочым парадку. Адзначалася: ёсць згода і ўзаемадзеянне ў гэтай сферы мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў улады з рэлігійнымі арганізацыямі ды нацыянальна-культурнымі грамадскімі аб’яднаннямі. Пры тым дзяржава спрыяе, каб сацыяльна-значныя пытанні вырашаліся пры строгім выкананні Канстытуцыі Беларусі, заканадаўства аб свабодзе сумлення і рэлігійных арганізацыях, меншасцях. А між тым «этнаканфесійная гаспадарка» ў нас немалая. Прыводзіліся факты: на 1 студзеня 2022 года зарэгістравана 25 канфесій і рэлігійных напрамкаў. Агульная колькасць рэлігійных арганізацый — 3582, з іх 3409 рэлігійных абшчын, 173 рэлігійныя арганізацыі, якія маюць агульнаканфесійнае значэнне. У іх ліку: 49 рэлігійных аб’яднанняў, 36 місій, 45 манастыроў, 16 брацтваў, 9 сястрыцтваў, 18 духоўных навучальных устаноў. Адзначым, што на тэрыторыі Беларусі цяпер дзейнічае 2829 культавых будынкаў усіх канфесій, яшчэ 201 узводзіцца.

Што да этнасуполак, то на 1 студзеня зарэгістраваны 205 грамадскіх аб’яднанняў ды іх аргструктур 25 нацыянальных супольнасцяў. Практычна ўсе аб’яднаннямі маюць ужо значны досвед статутнай дзейнасці: культурна-асветнай, адукацыйнай, інфармацыйнай, дабрачыннай.

На калегіі адзначалася: вельмі важна сёння інфармаваць грамадскасць пра тое, як рэалізуецца дзяржпалітыка Беларусі ў этнаканфесійнай сферы, пра намаганні дзяржавы на карысць умацавання міжнацыянальнага й міжканфесійнага міру і згоды ў краіне. Таму спрыяе і штогадовы Рэспубліканскі конкурс сярод журналістаў і СМІ на лепшае асвятленне пытанняў міжнацыянальных і міжканфесійных адносін, міжкультурнага дыялогу і супрацоўніцтва з суайчыннікамі за мяжой: апарат Упаўнаважанага праводзіць яго сумесна з Мінінфармацыі. Летась дыпломы, спецыяльныя прызы, пахвальныя граматы атрымалі 15 рэдакцый СМІ, 10 удзельнікаў. І, дарэчы, супрацоўнікі «Голасу Радзімы», наша рэдакцыя таксама бадай штогод у тых ганаровых спісах.

Што да кантактаў дзяржавы з суайчыннікамі ў замежжы, то дзейнічае Дзяржпраграма «Культура Беларусі» на 2021-25 гады, і ёсць падпраграма «Беларусы ў свеце»: у ёй прадугледжаны сродкі на такую важную работу. Да таго ж рэалізуецца і праект Упаўнаважанага «Адміністрацыйны рэгіён Беларусі — арганізацыя суайчыннікаў за мяжой». І летась па выніках работы 9 рэгіёнаў Беларусі адзначаны дыпломамі, 7 — Ганаровымі граматамі Упаўнаважанага. Гэты важны патэнцыял, адзначалася, варта выкарыстоўваць у стасунках з дыяспарай больш актыўна. І тут, мяркуем, ініцыятыва беларускіх суполак замежжа ў пару, калі ковід нібыта ўжо адступае, будзе ў рэгіёнах вельмі карыснай і запатрабаванай.

Якія асноўныя задачы на перспектыву ставяцца ў этнаканфесійнай сферы перад адпаведнымі дзяржорганамі ды іншымі зацікаўленымі? У ходзе калегіі яны агучваліся: далейшае развіццё супрацы з рэлігійнымі арганізацыямі, нацыянальна-культурнымі грамадскімі аб’яднаннямі ды суайчыннікамі — на аснове нацыянальных каштоўнасцяў беларускага народа. Надаецца ўвага патрыятычнаму выхаванню моладзі «ва ўмовах непарыўнай сувязі свабоды выбару з маральнай адказнасцю» — каб забеспечваць пры тым нацыянальную і стратэгічную бяспеку краіны. І, вядома ж, важна, каб у рабоце рэлігійных арганізацый, нацыянальна-культурных грамадскіх аб’яднанняў не было парушэнняў заканадаўства.

Са свайго боку мы ўдзячны службоўцам апарата, з якімі непасрэдна кантактуем па рабочых пытаннях, самому Упаўнаважанаму Аляксандру Румаку за іх высокі прафесіяналізм, падтрымку газеты «Голас Радзімы», а таксама і актывістаў суполак з беларускага замежжа ў нашай працы на карысць Бацькаўшчыны. Ёсць надзея, што ўзаемадзеянне будзе паглыбляцца, і тое паспрыяе ўмацаванню ўсяго Беларускага Мацерыка. І, вядома ж, міру і згодзе ў беларускім грамадстве, досведам збераджэння якога Беларусь гатовая дзяліцца з іншымі — каму ёсць у тым патрэба.

Іван ЖДАНОВІЧ