Умовы надвор'я вызначаюць тэрміны сяўбы насення, істотна ўплываюць на выбар спосабу іх сяўбы, каб гарантавана і ў кароткія тэрміны атрымаць дружныя ўсходы агароднінных культур.
Глыбіня сяўбы насення залежыць ад шматлікіх фактараў: памер, тэрміны прарастання, механічны склад глебы, яе вільготнасць, час і ўмовы сяўбы і некаторыя іншыя. Але вызначальным з'яўляецца правіла — чым буйнейшае насенне, тым глыбей яго трэба сеяць.
Пры пасадцы гародніны пад зіму глыбіню сяўбы неабходна павялічыць на 1-2 см. На лёгкіх па механічным складзе глебах сеюць крыху глыбей за звычайныя нарматывы. Перад сяўбой рэкамендуецца праверыць усходжасць насення, а для атрымання дружных усходаў — не лішняй будзе перадпасяўная падрыхтоўка насення.
Пры сяўбе ўсіх агароднінных культур лепш рыхтаваць баразёнкі з ушчыльненым дном (каб насенне не «заплывала»). Таму варта падрыхтаваць сабе некалькі рэек, каб баразёнкі для сяўбы не разграбаць, а выціскаць.
Для эканоміі насення і раўнамернасці яго размеркавання ў баразёнках можна праводзіць сяўбу насення морквы, пятрушкі, шчаўя, папярэдне старанна перамяшаўшы іх з сухім пяском.
Сяўбу насення, якое мае працяглы перыяд прарастання, лепш праводзіць з маячнымі культурамі, выкарыстоўваючы ў якасці такіх насенне радыскі або салаты, якія ўжо на трэці дзень дадуць ўсходы і пазначаць радкі. Такі спосаб сяўбы насення дае магчымасць праводзіць рыхленне міжраддзяў і выдаленне пустазелля да з'яўлення ўсходаў асноўнай культуры.
Калі адразу пасля сяўбы ўсталявалася гарачае і сухое надвор'е, насенне не паспявае прарасці і аказваецца ў сухім пласце. І паліў не заўсёды магчымы, бо пры дробнай закладцы насенне проста «сплывае». Каб пазбегнуць такіх непрыемнасцяў, лепш да ўсходаў пасевы прыкрыць саламянай сечкай або замульчыраваць іншым матэрыялам.
Паліў пасля сяўбы да з'яўлення ўсходаў наогул непажаданы. Трэба імкнуцца, каб насенне, якое прарастае, было забяспечана глебавай вільгаццю без дадатковага палівання.
Таму вельмі важна не прапускаць аптымальных тэрмінаў сяўбы. Холадаўстойлівыя культуры рэкамендуецца сеяць у самыя раннія тэрміны, калі запасы вільгаці ў глебе досыць вялікія. Сяўбу цеплалюбівых культур неабходна праводзіць або пасля дажджу, або пасля заправачнага паліву. Паліў, пры яго неабходнасці, павінен папярэднічаць сяўбе, а не наадварот. Праводзіць заправачны паліў лепш загадзя, каб глеба добра ўвабрала вільгаць і камякі верхняга пласта не прыліпалі да рук падчас работы.
Пажадана для сяўбы мець запас перагною і торфу для прысыпкі насення. Спачатку насенне на 0,5 см прысыпаюць сумессю зямлі з перагноем (1:1), рабром далоні ці пасяўной рэйкай злёгку ўшчыльняюць баразёнкі (глебавыя капіляры аднаўляюцца, прыток вільгаці да насення паляпшаецца), а зверху насыпаюць яшчэ 1—2 см таго ж перагною ці торфу без ушчыльнення. Гэты пласт засцерагае глебу і насенне ад перасыхання. Для дробнанасенных культур гэты апошні рыхлы пласт будзе ўжо над баразёнкамі, але ён не стане перашкодай для праросткаў, паколькі, хутка высыхаючы, не ўтворыць скарынкі.
Каляндарныя тэрміны сяўбы насення залежаць ад умоў надвор'я. Бывае, што ў адным годзе найлепшыя тэрміны сяўбы раннія, а ўжо ў наступным — на некалькі тыдняў ссоўваюцца.
Ірына ТАМКОВІЧ
Амаль тысяча дзвесце чалавек сабраліся, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
