Штогод у рэспубліцы прымаецца больш за 500 дзяржаўных стандартаў

17 красавіка Дзяржаўны камітэт па стандартызацыі Рэспублікі Беларусь адзначае 30-годдзе з моманту свайго стварэння.

Сёння Дзяржстандарт з’яўляецца рэспубліканскім органам дзяржаўнага кіравання па правядзенні адзінай дзяржаўнай палітыкі ў галіне тэхнічнага нарміравання, стандартызацыі, забеспячэння адзінства вымярэнняў, ацэнкі адпаведнасці і акрэдытацыі, энергаэфектыўнасці, па ажыццяўленні нагляду ў будаўніцтве і правядзенні дзяржаўнай экспертызы праектнай дакументацыі, а таксама па наглядзе за тэхнічнымі рэгламентамі і стандартамі, рацыянальным выкарыстаннем паліва, электрычнай і цеплавой энергіі.

Як адзначаюць у прэс-службе Дзяржстандарту, для садзейнічання выпуску бяспечнай і высакаякаснай прадукцыі і паслуг, павышэнню іх экспартнага патэнцыялу, укараненню інавацый, ахове інтарэсаў спажыўцоў ў рэспубліцы дзейнічае тэхнічнае заканадаўства. Гэта законы ў галіне тэхнічнага нарміравання і стандартызацыі, забеспячэння адзінства вымярэнняў, ацэнкі адпаведнасці тэхнічным патрабаванням і акрэдытацыі органаў па ацэнцы адпаведнасці. Разам з тым рэалізаваны сур’ёзныя захады для распрацоўкі асобнага закона ў сферы акрэдытацыі. Урадам узгоднена канцэпцыя Закона Рэспублікі Беларусь «Аб акрэдытацыі ў Нацыянальнай сістэме акрэдытацыі», праект якога з’явіцца ў 2023 г. Гэта будзе садзейнічаць гарманізацыі працэдур акрэдытацыі з заканадаўствам СНД, ЕАЭС і лепшай міжнароднай практыкай, павысіць эфектыўнасць нацыянальнай сістэмы акрэдытацыі, кампетэнтнасць акрэдытаваных суб’ектаў і ўзровень даверу да іх дзейнасці.
Таксама трэба адзначыць, што удасканальваецца заканадаўства ў сферы энергазберажэння. Профільныя структуры Дзяржстандарта таксама ўносяць істотны ўклад у развіццё заканадаўства ў сферы будаўнічай дзейнасці.

Штогод у рэспубліцы прымаецца больш за 500 дзяржаўных стандартаў, якія забяспечваюць распрацоўку і вытворчасць канкурэнтаздольнай прадукцыі і паслуг, а таксама рэалізацыю абавязковых патрабаванняў тэхнічных рэгламентаў ЕАЭС.

— Найбольш значныя распрацоўкі датычацца прадукцыі і працэсаў у машынабудаванні, будаўніцтве, электратэхніцы, хіміі і нафтахіміі, энергазберажэнні, аграпрамысловым і іншых сектарах, а таксама інфармацыйных і «зялёных» тэхналогій, стварэння безбар’ернага асяроддзя, — патлумачылі ў Дзяржстандарце. — Узровень гарманізацыі прымаемых у рэспубліцы стандартаў з міжнароднымі і рэгіянальнымі патрабаваннямі складае ў сярэднім 65 %.

Арганізацыі Дзяржстандарта ажыццяўляюць таксама падрыхтоўку змяненняў у 7 тэхнічных рэгламентаў ЕАЭС: на ўпакоўку, цацкі, парфумерна-касметычную прадукцыю, машыны і абсталяванне, змазачныя матэрыялы і маслы, маркіроўку харчовай прадукцыі, а таксама патрабаванні па абмежаванні прымянення небяспечных рэчываў у вырабах электратэхнікі і радыёэлектронікі.

Беларусь мае эфектыўную і развітую метралагічную інфраструктуру.

Развіццё вымяральных магчымасцей ажыццяўляецца пры дзяржаўнай падтрымцы ў рамках падпраграмы «Эталоны Беларусі» ДНТП «Нацыянальныя эталоны і высокатэхналагічнае даследчае абсталяванне». Нацыянальная эталонная база сёння ўключае 63 нацыянальныя эталоны адзінак велічынь, якія неабходны для патрэб атамнай энергетыкі, мікра- і нанаэлектронікі, аэракасмагеадэзіі, прыборабудавання, інфармацыйных тэхналогій, фармацэўтыкі, гандлю, медыцыны, аховы навакольнага асяроддзя. Іх распрацоўка вядзецца з улікам патрэбнасцей эканомікі краіны. 

У галіне ацэнкі адпаведнасці і акрэдытацыі камітэтам створана адпаведная інфраструктура, якая ўключае 129 органаў па сертыфікацыі і больш за 2 100 акрэдытаваных выпрабавальных лабараторый. Яны праводзяць работы як у рамках нацыянальнага заканадаўства, забеспячэння адпаведнасці выпускаемай прадукцыі патрабаванням права ЕАЭС у галіне ацэнкі адпаведнасці, так і для стварэння спрыяльных умоў для экспартных паставак прадукцыі.

У ліку прыярытэтаў камітэта — ахова рынку ад небяспечнай і няякаснай прадукцыі. «У адпаведнасці з дзеючым заканадаўствам ажыццяўляецца пастаянны кантроль адпаведнасці пастаўляемых на ўнутраны рынак тавараў абавязковым патрабаванням і заяўленым характарыстыкам», — адзначаюць ў Дзяржстандарце. — Прадукцыя, якая прадстаўляе пагрозу жыццю і здароўю спажыўцоў, забараняецца да рэалізацыі і ўвозу на тэрыторыю Рэспублікі Беларусь. Штогод забараняецца ўвоз і абарачэнне на тэрыторыі нашай краіны больш за 1 500 назваў небяспечнай прадукцыі. Такая прадукцыя падлягае канфіскацыі суб’ектам гаспадарання з абароту з далейшым устараненнем ім выяўленых парушэнняў, вяртаннем пастаўшчыку або ўтылізацыяй.

Асаблівая ўвага надаецца і пытанням якасці. Дарэчы, напрамкі гэтай работы абазначаны ў праграме «Якасць 2021 — 2025», прынятай на ўзроўні Урада. Дакумент уключае мерапрыемствы як па развіцці нацыянальнай інфраструктуры якасці, так і па павышэнні якасці ў галінах.

У рэспубліцы праведзена вялікая работа па развіцці метадалогіі сістэмнага падыходу на аснове рызык да кіравання рознымі аспектамі дзейнасці арганізацый для павышэння яе эфектыўнасці.
Укараненне і сертыфікацыя сістэм менеджменту накіраваны на павышэнне якасці і канкурэнтаздольнасці беларускай прадукцыі, прымяненне айчыннымі кампаніямі новых ведаў і сучасных інструментаў эфектыўнага менеджменту.

Так, ў рэспубліцы сертыфікаваны больш за 7 800 сістэм, якія датычацца менеджменту якасці, бяспекі харчовых прадуктаў, здароўя і бяспекі пры прафесійнай дзейнасці, інфармацыйнай бяспекі, экалагічнага менеджменту і інш.

Дзяржстандарт з’яўляецца актыўным прыхільнікам развіцця конкурснага руху ў галіне якасці. Магчымасць прадэманстраваць дасягнутыя вынікі і стаць лепшымі сёння ёсць у арганізацый, іх тавараў і паслуг, а таксама кіраўнікоў, спецыялістаў і студэнтаў.

Актыўную падтрымку знаходзяць рэспубліканскія конкурсы ў галіне энергазберажэння і энергаэфектыўнасці. 
Энергазберагальная палітыка мае сістэмную аснову і рэалізуецца з дапамогай дзяржаўнай праграмы «Энергазберажэнне».

Органы дзяржаўнай экспертызы і дзяржаўнага будаўнічага нагляду Дзяржстандарта ажыццяўляюць незалежны і эфектыўны кантроль у будаўнічай сферы.

Экспертыза праектнай дакументацыі дае магчымасць заказчыкам прымаць бяспечныя і аптымальныя рашэнні па будаўніцтве аб’ектаў. 

Строгі нагляд за адпаведнасцю патрабаванням праектнай дакументацыі, бяспекі і эксплуатацыйнай надзейнасці будынкаў і збудаванняў, якія ўзводзяцца і рэканструююцца, а таксама да ўтрымання будаўнічых пляцовак ажыццяўляюць інспекцыі Дэпартамента кантролю і нагляду за будаўніцтвам.

Дзяржстандарт з’яўляецца ўдзельнікам міжнародных і рэгіянальных арганізацый у сферы сваёй кампетэнцыі, займае актыўныя пазіцыі ў правядзенні работ у рамках інтэграцыйных утварэнняў на постсавецкай прасторы, развівае дзелавыя кантакты на двухбаковым узроўні.

Дар’я ГАСЦІЛОВІЧ

фота прэс-службы Дзяржстандарта .