Рэкордная колькасць жыхароў Вялікабрытаніі плануе з'ехаць з краіны на фоне рэзкага росту цэн, паведаміла Daіly Maіl. Паводле звестак выдання, у мінулым месяцы колькасць пошукавых запытаў у Google на тэму пераезду сярод брытанскага насельніцтва павялічылася на 1000 працэнтаў. Аўтары матэрыялу спаслаліся на даследаванне, праведзенае супрацоўнікамі юрыдычнай кампаніі Reіss Edwards, якое паказала, што колькасць заявак англічан на атрыманне аўстралійскіх віз вырасла на 670 працэнтаў. Фінансавы кансультант Джэйсан Портэр адзначыў Daіly Maіl, што брытанцы хочуць з'ехаць з краіны на фоне росту цэн на бытавыя тавары і рахункаў за электраэнергію. Людзі сталі плаціць значна больш літаральна за ўсё, што стала кульмінацыяй дрэнных навін, заўважыў эксперт. Пры гэтым рэкордная інфляцыя толькі набірае разгон, чаму шмат у чым паспрыялі неабгрунтаваныя рашэнні ўлад. Жыхары Туманнага Альбіёна з жахам чакаюць новых цэннікаў і камунальных рахункаў. Куды ж рушыць Вялікабрытанія?
Фунт стэрлінгаў абваліўся да мінімальнай адзнакі пасля павышэння стаўкі Банкам Англіі на 25 базісных пунктаў. Раней рэгулятар папярэдзіў аб прагназаваным рэзкім запаволенні тэмпаў росту ВУП Вялікабрытаніі. «Гэта адлюстроўвае значны неспрыяльны ўплыў рэзкага росту сусветных цэн на энерганосьбіты і тавары на рэальныя даходы большасці брытанскіх хатніх гаспадарак і маржу прыбытку многіх брытанскіх кампаній», — адзначаецца ў паведамленні банка.
У сваіх абноўленых прагнозах ён падкрэсліў рызыку рэцэсіі. Банк Англіі прагназуе скарачэнне ВУП у апошнія тры месяцы года. Гэта звязана з прагназаваным на кастрычнік значным павелічэннем рахункаў за электраэнергію для хатніх гаспадарак. Менавіта ў гэты перыяд, чакае банк, інфляцыя ў Вялікабрытаніі дасягне сёлетняга піка і выйдзе на небывалыя дагэтуль двухзначныя лічбы — перасягне 10 працэнтаў. Гэта будзе найвышэйшае значэнне за апошнія чатыры дзесяцігоддзі.
Два гады стагнацыі і страта амаль 600 тысяч працоўных месцаў могуць стаць цаной стрымлівання інфляцыі, сведчаць ацэнкі Банка Англіі. Выкарыстоўваючы рынкавыя здагадкі аб тым, што стаўкі вырастуць да 2,5 працэнта (з цяперашняга 1 працэнта) да сярэдзіны наступнага года, ён прагназуе, што ВУП будзе зніжацца налета і стагніраваць у 2024-м. Беспрацоўе вырасце з 3,8 да 5,5 працэнта.
«Стагфляцыя — адзін з найгоршых страхаў цэнтральных банкаў, і Вялікабрытанія ўсё больш выглядае злоўленай у пастку ў большай ступені, чым многія іншыя развітыя рынкі», — заявіў Bloomberg партфельны менеджар Janus Henderson Іnvestors Олівер Блэкбарн.
Нядзіўна, што валютны рынак рэагуе на гэтую сітуацыю без энтузіязму. Але развіваецца яна даўно, і хуткае падзенне фунта — толькі працяг доўгага шляху ўніз. З мая мінулага года брытанская валюта страціла ўжо больш за 13 працэнтаў, а сёлета падзенне толькі паскорылася. «Мы назіраем відавочнае абясцэньванне фунта стэрлінгаў на працягу 2022 года, што прывяло яго на трэцяе месца з канца па выніках сярод асноўных валют», — цытуе CNBC старшага супрацоўніка па глабальных рынках Valіdus Rіsk Management Хесуса Кабра Гісасала.
Згодна з прагнозам Standard Bank, у найбліжэйшыя месяцы падзенне фунта працягнецца. «Змрочныя хмары рэцэсіі пачынаюць навісаць над многімі развітымі краінамі ўжо цяпер, але нам здаецца, што Вялікабрытанія падвяргаецца большай рызыцы, чым большасць», — напісаў валютны стратэг банка Стывен Бероў у запісцы для кліентаў. Ён лічыць, што наступствы брэксіту робяць Вялікабрытанію асабліва ўразлівай перад глабальнай інфляцыяй. Як заўважыў Стывен Бероў, зніжэнне прапановы працоўнай сілы з краін Еўрасаюза ўзмацняе ціск на заработную плату, што адбываецца на фоне дрэнных паказчыкаў гандлю. Раней Міжнародны валютны фонд папярэдзіў, што інфляцыя ў Злучаным Каралеўстве ўвабрала ў сябе «найгоршае з двух светаў», паколькі Вялікабрытанія сутыкаецца не толькі з абмежаваным рынкам працы, як гэта назіраецца ў ЗША, але і з энергетычным крызісам у Еўропе.
Гадавая інфляцыя ў Вялікабрытаніі ў сакавіку паскорылася да 7 працэнтаў у параўнанні з 6,2 працэнта месяцам раней, што стала найвышэйшым паказчыкам з 1992 года, паведаміла газета Fіnancіal Tіmes. Банк Англіі чакае, што інфляцыя працягне расці надалей. Раней у дакладзе брытанскага Цэнтра даследаванняў эканомікі і бізнесу паведамлялася, што Вялікабрытанія сутыкнецца з самым вялікім падзеннем узроўню жыцця з 1950-х гадоў. Краіна наблізілася да небывалага эканамічнага крызісу: жыхары сутыкаюцца не толькі з ростам цэн, але і падзеннем рэальных даходаў, паведаміла газета «Известия» са спасылкай на тэлеканал Sky News.
Рост цэн закрануў сыравіну і тавары, паліва і энерганосьбіты. Падаражанне назіраецца практычна ва ўсіх катэгорыях тавараў. Пры гэтым прагназуецца, што сітуацыя стане яшчэ горшай. У прыватнасці, выдаткі на пастаўкі і рахункі на дызельнае паліва за месяц выраслі на 1,5 тысячы фунтаў ($1959). Як заявіла прадстаўнік кампаніі J&B Wіlde Fіsh & Poultry Марыэла Гебат, арганізацыі вымушаны падымаць цэны, паколькі ўсё падаражэла як мінімум на 30 працэнтаў. «Цэны, з якімі мы зараз сутыкаемся, — гэта проста катаванне», — падзялілася яна.
Пры гэтым улады Вялікабрытаніі прыніжаюць сапраўдны памер інфляцыі, распавёў «Известиям» брытанскі эканаміст Рычард Вернер. Спецыяліст таксама абвінаваціў урад краіны ў прыняцці неабдуманых рашэнняў, якія разганялі інфляцыю. Насельніцтва, паводле слоў эксперта, расчаравана дзеяннямі кабміна з-за няздольнасці прыняць дзейныя меры па барацьбе з ростам цэн. «У грамадстве адчуваецца расчараванне з-за таго, як мала было зроблена ўрадам, каб гэтую інфляцыю стрымаць», — распавёў Вернер.
Імклівы рост цэн у Вялікабрытаніі вымушае брытанцаў эканоміць кожны фунт, у тым ліку на набыцці харчовых тавараў, паведаміла ТАСС са спасылкай на газету Tіmes. Брытанскія рэтэйлеры адзначаюць тэндэнцыю да зніжэння пакупніцкай здольнасці насельніцтва краіны. Кіраўнік сеткі супермаркетаў Saіnbury's Сайман Робертс прагназуе зніжэнне даходаў гандлёвых сетак. Кампаніям даводзіцца ўкладваць дадатковыя сродкі, каб стрымліваць цэны на шэраг таварных пазіцый.
Паводле апытанняў, траціна жыхароў Вялікабрытаніі ўжо знізіла спажыванне электрычнасці ў дамах, больш за 30 працэнтаў брытанцаў пачалі эканоміць на прадуктах харчавання. Tіmes адзначае, што перыяд нізкіх цэн у Еўропе скончыўся. Эканамічны крызіс выліваецца ў рост грамадскага абурэння. Як заявіў кіраўнік апарату намесніка кіраўніка Еўракамісіі Дыдэрык Самсам, высокі ўзровень жыцця ў Еўропе захоўваўся дзякуючы празмернай эксплуатацыі навакольнага асяроддзя і імпарту танных расійскіх энергарэсурсаў. Паводле яго слоў, еўрапейскія палітыкі не адважваюцца казаць сваім выбаршчыкам, што ранейшы ўзровень жыцця быў няўстойлівы і з гэтага часу высокія цэны будуць пастаяннымі.
Каля 10 мільёнаў сем'яў у Вялікабрытаніі не змогуць дазволіць сабе ацяпленне гэтай зімой, перадае Daіly Maіl са спасылкай на выканаўчага дырэктара энергетычнай кампаніі Scottіsh Power Кіта Андэрсана. На думку эксперта, ужо да кастрычніка рахункі за электраэнергію дасягнуць 3 тысячы фунтаў стэрлінгаў ($3,7 тыс.). Многія людзі проста не змогуць іх аплачваць. Акрамя таго, гэтая сума будзе расці ў залежнасці ад аптовых цэн на газ, якія працягнуць імкліва павялічвацца ў сувязі з антырасійскімі санкцыямі. Усё гэта прадвяшчае брытанцам халодную зіму. Сітуацыя ўскладняецца павелічэннем колькасці пажараў, якія ўзнікаюць з-за таго, што людзі ў мэтах эканоміі грошай на электрычнасць спальваюць дровы.
Міністр навакольнага асяроддзя Вялікабрытаніі Джордж Юстыс у эфіры тэлеканала Sky News заявіў, што яго суайчыннікам варта купляць таннейшую ежу ў мэтах эканоміі. У адказ член ценявога кабінета Брытаніі Пэт Макфадэн раскрытыкаваў міністра, ён заўважыў, што такога роду заявы недарэчныя для ўрада, паколькі дэманструюць, што ўлады не бачаць выйсця з крызісу. «Людзі заўважаюць, што іх заработная плата падае, цэны на паліва і прадукты растуць, сем'і турбуюцца аб тым, як звесці канцы з канцамі», — абурыўся палітык.
Тым часам стала вядома, што Вялікабрытанія выдзеліла Украіне яшчэ 1,6 мільярда долараў ваеннай дапамогі. Як зазначыла «Бі-бі-сі», новы фінансавы пакет амаль удвая перавышае папярэднія выплаты. У брытанскім урадзе падкрэслілі, што гэта найвышэйшы ўзровень фінансавай падтрымкі з часоў войнаў у Іраку і Афганістане. Чытачы брытанскага выдання Daіly Maіl абрынуліся з крытыкай у адрас улад і асабіста прэм'ера Борыса Джонсана за празмерныя пастаўкі ўзбраенняў Кіеву на фоне недастатковай дапамогі ўласнаму народу ва ўмовах эканамічнага крызісу і імклівага росту цэн. «Наш урад некампетэнтны. Палова краіны з цяжкасцю даганяе інфляцыю, у гэты час Джонсан спускае нашы грошы на Украіну. Лепш бы патраціў іх тут, у нашай краіне», — напісаў у каментарыі адзін з чытачоў. Іншыя адзначалі, што брытанскім уладам «не па кішэні» фінансаваць украінскі канфлікт. Некаторыя заклікалі ўрад перастаць вадзіць за нос людзей.
Зацвярджаючы санкцыі, улады Вялікабрытаніі не думалі аб наступствах для ўласнага народа, заявіў у эфіры тэлеканала «Беларусь 1» брытанскі палітычны аглядальнік Энтані Уэбер. «Думаю, што ўся палітыка зыходзіць ад Злучаных Штатаў, і фармальна іншыя краіны, у тым ліку Вялікабрытанія, ёй кіруюцца», — распавёў Энтані Уэбер. Лондан заўжды быў і застаецца паслухмяным выканаўцам амерыканскіх праектаў. Такі пункт гледжання ў рамках праекта «У тэме» на YouTube-канале БелТА выказаў экс-прэм'ер Украіны Мікалай Азараў.
Беларускі палітолаг Вадзім Баравік лічыць, што выхад Вялікабрытаніі з Еўрасаюза ў пачатку 2020-га быў падрыхтоўкай да ваеннай аперацыі ў Еўропе. «Гэта англасаксонская аперацыя: Вялікабрытанія і Злучаныя Штаты Амерыкі. У Еўропе рыхтавалася вайна, — адзначыў эсперт у эфіры тэлеканала АНТ. — І калі Еўрапейскі саюз наіўна мяркуе, што з'яўляецца гульцом, то сёння імі гуляюць. Сёння яны б'юць па ўласнай эканоміцы. Яны прастрэлілі сабе адну нагу, цэляцца ў другую», — падкрэсліў ён. Як лічыць палітолаг, Лондан і Вашынгтон зацікаўлены зладзіць эканамічны калапс у Еўропе.
Аднак, як той казаў, не капай яму іншаму — паводле слоў Энтані Уэбера, у Вялікабрытаніі ўжо назіраюцца даволі сур'ёзныя наступствы ад санкцый. «У найбліжэйшыя пару месяцаў, калі працягнуцца канфлікт ва Украіне і санкцыі супраць Расіі, то кошт жыцця ў Злучаным Каралеўстве можа падвоіцца і большасць насельніцтва не справіцца з такім павелічэннем», — адзначыў палітаглядальнік. Для людзей наступяць вельмі цяжкія дні. «Яшчэ праблема ў тым, што ўрад Вялікабрытаніі здзейсніў жахлівую памылку, праводзячы сваю палітыку лакдаўнаў, — лічыць эксперт. — І, па сутнасці, выдаткаваў больш за 400 мільярдаў фунтаў стэрлінгаў, што ў сярэднім складае 15 тысяч фунтаў стэрлінгаў на сям'ю. Грошай на далейшую выдачу субсідый у літаральным сэнсе не засталося».
На фоне крызісу ў Вялікабрытаніі пахавальныя бюро прапануюць сваім кліентам новую паслугу — труны ў арэнду, паведаміла выданне The Sun. У іх змяшчаюць спецыяльны здымны кораб, які пасля вымаюць, а труну забіраюць назад у гандлёвую залу. Пры гэтым сярэдні кошт труны апошнім часам у Вялікабрытаніі моцна павялічыўся і складае мінімум 750 фунтаў стэрлінгаў. Тады як кошт арэнды такога «дэвайса» — 250 фунтаў. Рытуальнікі Вялікабрытаніі заяўляюць, што дадзеная паслуга пачала карыстацца велізарным попытам і ўсё больш і больш кліентаў вырашаюцца на такую «эканомію». Па-мойму, каментарыі тут залішнія.
Захар БУРАК
Амаль тысяча дзвесце чалавек збяруцца, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
