У нашым аграгарадку Райца з размахам прайшло новае свята — свята малака.
Да яго напярэдадні былі падрыхтаваны павільёны з гатовай прадукцыяй, фотазоны, аквагрым, цір, дзіцячы гарадок і нават жывая каза, якая згадзілася прыняць удзел у майстар-класе па даенні.
— У мяне дзве козачкі Мілка і Роза. Кожная з іх дае па чатыры літры малака ў дзень, — дзеліцца гаспадыня Таіса Захарчук. — Першая да таго ж вельмі спакойная: нікога ніколі не пакрыўдзіць. Так што яе можна пагладзіць, павучыцца даіць.
І, вядома ж, паспытаць малочных страў.
— Калі ласка, да нас на дэгустацыю, — запрашае намеснік старшыні СВК «Свіцязянка-2003» Алена Квасуць, прапануючы сыры і сыркі ад мясцовых «Малочных дароў», выпечку са сталовай сваёй гаспадаркі. — Бачыце, на святочным торце выява рагулі і лічба 10 475 — столькі літраў малака надоена летась з кожнай каровы...
Але ж, як той казаў, не хлебам адзіным... Усе ахвотныя на свяце маглі паўдзельнічаць у конкурсах на веданне малочных страў і прадуктаў, найхутчэйшае збіванне масла, выпіванне малака.
— Свята сабрала столькі народу, і кожны знайшоў занятак па душы, — прызнаў адзін з гасцей Мікалай Васілеўскі. — Я вось удосталь натанцаваўся, паслухаў любімыя песні, збіў масла... Так што на дзень малака буду прыязджаць у Райцу заўсёды.
— Наша гаспадарка бярэ актыўны ўдзел у забеспячэнні краіны якаснай прадукцыяй, — зазначыў старшыня СВК «Свіцязянка-2003» Аляксандр Мяцеліца. — Каля 70 % даходаў дае малако. Надоі сёлета плануем падняць да 10 700 літраў. Мы вельмі рады сённяшняму святу. Калектывы многіх ферм і асобныя з яго ўдзельнікаў былі ўзнагароджаны каштоўнымі падарункамі. Свята ўдалося на славу! Хочацца верыць, што яно стане традыцыйным.
Наталля САКАЛЯНСКАЯ
Фота аўтара
г. Карэлічы
...Час ад часу думаю, як добра, што ў маёй газеце «Звязда» ёсць старонка для зваротнай сувязі. Чытаеш там, «Што людзі пішуць», і самой — амаль як на споведзі — хочацца расказаць аб набалелым і пры гэтым ведаць, што цябе не проста паслухаць, а яшчэ і зразумеюць.
Вось і на гэты раз: сяджу пад адцвіўшай антонаўкай, слухаю птушак і думаю: «Божухна, як жа хораша тут, як лёгенька дыхаць! І як жа добра, што ёсць у мяне гэтыя колькі сотак зямлі, а на іх — і сад, і гарод, і бацькоўскі дом.
Падумала так, парадавалася, разгарнула нумар «Звязды» — чытаю загаловак «Не прадаецца хата бацькоў» (нумар за 22.05. г. г.). Піша Надзея Дрындрожык. Значыць, не адну мяне хвалюе гэтая тэма?
...Як зараз помню: пяцьдзясят з невялікім гадоў таму, калі не стала нашага таты (ён рана памёр, дом дабудаваць не паспеў), у нас была магчымасць пераехаць у горад. Там жылі нашы любімыя цётачка і бабуля. «Там, побач з роднымі, нам будзе лягчэй», — казала матуля. А я нават слухаць яе не магла, не магла ўявіць, як можна прадаць сваю хату, любімую кароўку ды іншую жыўнасць, як можна здрадзіць — пакінуць сваю вёску, школу, сяброў?
Сястрычка была малая: дзе жыць, ёй было ўсё роўна. А я тады, помню, сказала як адрэзала, што з дому нікуды не паеду — буду жыць тут, нават адна.
Мы з мамай увесь вечар тады праплакалі, бо ёй, мусіць, таксама цяжка было расставацца з усім нажытым…
І ўрэшце нікуды не паехалі — ні тады, ні пазней, калі мы з сястрой падраслі і скончылі школу. Нас нібы магнітам прыцягвала родная хата, а найперш — мама, бо яна была адна, бо ёй цяжка. Да таго ж разам з гадамі ў яе стала прыбаўляцца хвароб. Яна досыць часта і падоўгу ляжала ў бальніцах, перанесла некалькі аперацый... І толькі дзякуючы богу ды нашым малітвам вярталася да жыцця.
...Вось і тым разам баяцца, як здавалася, ужо няма чаго: мама паправіцца, устане з пасцелі. Але ж пакуль што, лежачы, яна раптам спытала: «А хто будзе жыць у гэтай хаце, калі я памру?» — «Я!» — адказала тут жа.
Не ведаю, ці парадаваў маму гэты адказ (болей пра хату размоў не было ды і быць не магло, бо праз тыдзень мамы не стала)...
А вось я каторы гадок, што называецца, трымаю слова: як ні цяжка і было, і ёсць, жыву ў бацькоўскай хаце, разам з ёю старэю і міжволі ўсё часцей паўтараю маміна пытанне: «Што ж далей? Хто будзе жыць у гэтай хаце — потым, пасля мяне?»
Для адказу, як моладзь гаворыць, уключаю логіку: з чатырох матуліных унукаў толькі адзін мой сын жыве ў сельскай мясцовасці і нікуды з'язджаць не збіраецца.
(Гэта яго клопатам цепліцца жыццё ў роднай хаце, бо што б я адна зрабіла?)
У мяне таксама чацвёра ўнукаў. І зноў жа толькі ў аднаго, як здаецца, ёсць гены селяніна і гаспадара. Але ж яму цяпер восем гадкоў: аднаму Богу вядома, куды яго закіне ў васямнаццаць?!
Дзеці сястры — дакладна ведаю — сюды не паедуць. Значыць, што — прададуць наш дом, грошы неяк падзеляць і патрацяць (было б там што?). А нам, ранейшым гаспадарам, застанецца хіба што памарыць, каб пасялілася тут нейкая добрая сям'я, каб шанавала... Але ж ці захоча яна, ці зможа?
Для мяне гэта вельмі балючыя пытанні! А вось для іншых...
Шукаючы лепшага, лягчэйшага жыцця, асобныя з людзей, як я пагляджу, неяк проста расстаюцца з мінулым: збываюць бацькоўскія хаты, вырываюць свае карані — спрабуюць пусціць недзе новыя — хто на лецішчы, хто ў іншых гарадах, а то і краінах...
Няпростая гэта справа і нават небяспечная: выракацца свайго — мовы, культуры, малой радзімы. Хто мы без іх? Беларусы? Ці так — перакаці-поле?
Т. НОВАК
Клецкі раён
Амаль тысяча дзвесце чалавек збяруцца, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
