Макар Паслядовіч — пісьменнік інтэрнацыяналізму і братэрства народаў

У букіністычным аддзеле былога Дома паліткнігі (цяпер — кнігарня «Веды» ААТ «Белкніга») натрапіў на кнігу Данілы Бакуменкі «Пераможцы Каспія». Зборнік вершаў і паэм, выдадзены ў «Радзянскім пісьменніку» у Кіеве ў 1961 годзе. Не мог не набыць... 

Прыцягнуў увагу аўтограф: «Шаноўным Ядзвізе Усцінаўне і Макару Трафімавічу Паслядовічам на добрую згадку пра „Кактэбель“, ды на вечную дружбу. Д. Бакуменка. 25. 8. 62 р.» Гэты надпіс — на тытульным лісце, упрыгожаным малюнкам Каспія, зробленым мастаком С. Містэцкім, як відаць па вокладцы і тытульнаму лісту — таленавітым кніжным графікам. 

Макар Паслядовіч (1906 — 1984) — мой зямляк, нарадзіўся на Пухавіччыне. І неяк так склалася, што многія гады драбнічка да драбнічкі збіраю розныя згадкі пра празаіка, публіцыста, перакладчыка, які ў свой час працаваў у «Звяздзе». А ў час Вялікай Айчыннай вайны быў кіраўніком мар’інагорскай падпольнай групы. У 1943 годзе арыштаваны па падазрэнню ў сувязі з партызанамі і адпраўлены на катаржныя работы ў Германію... 

Відавочна, франтавіку і падпольшчыку было пра што пагаварыць на беразе Чорнага мора. Да пачатку 1960 -х гадоў Макар Паслядовіч ужо выдаў нямала кніг. Сярод іх — і раманы «Цёплае дыханне» і «Святло над Ліпскам», напісаныя па матэрыялах вясковага жыцця на Пухавіччыне. У 1961 годзе выйшаў і двухтомны Збор твораў М. Паслядовіча. Паэт Даніла Бакуменка, які ў 1941 быў студэнтам Харкаўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А. М. Горкага, на фронт пайшоў добраахвотнікам. І да канца Вялікай Айчыннай вайны быў у дзеючай арміі. Узнагароджаны пяццю баявымі ордэнамі і медалямі. У 1952 годзе закончыў рэдактарскі факультэт Ваенна-Палітычнай Акадэміі імя У. І. Леніна. З арміі зволіўся ў 1961 годзе ў званні падпалкоўніка. І на час сустрэчы з Паслядовічамі ў Кактэбелі працаваў дырэктарам Бюро прапаганды мастацкай літаратуры пры Саюзе пісьменнікаў Украіны. 

Гартаю паэтычны зборнік на ўкраінскай мове — і адкрываю столькі цёплых важкіх слоў пра дружбу, адзінства народаў, пра патрыятычныя памкненні франтавога пакалення ў абароне Савецкай краіны. І як надзвычай узнёсла піша Даніла Бакуменка пра сустрэчу з кацерам, названым імем бессмяротнага марака Левашова, які разам з таварышамі бараніў Малахаў Курган, кінуўся з гранатамі пад фашысцкі танк і знішчыў яго. Творы адпавядаюць назве кнігі: паэт расказвае пра бакінскіх нафтавікоў, вітае іх мужнасць, працавітасць у засваенні нафтавых багаццяў Каспія. Ёсць і твор прысвечаны брыгадзе Героя Сацыялістычнай Працы Акіфа Джафарава — «Камуністычная брыгада». 

Інтэрнацыяналізм, братэрства народаў, дружба прадстаўнікоў розных нацыянальнасцяў, узаемапавага да нацыянальных здабыткаў у культуры і мастацтве — вось што трывала яднала пісьменнікаў франтавога пакалення, людзей, якія на свае вочы бачылі фашысцкія здзекі над сваімі народамі. І былі разам у супрацьстаянні гітлераўцам і іх памагатым. Мо варта часцей зазіраць на старонкі іх, пісьменнікаў франтавога пакалення, твораў?.. І болей верыць ім... 

Кастусь ХАДЫКА