Банк генетычных рэсурсаў Беларусі цяпер налічвае 90 тыс. узораў захоўвання, а толькі насення — 46 тыс. узораў захоўвання. Аб рабоце гэтай установы ішла размова ў час наведвання Прэзідэнтам Беларусі Аляксандрам Лукашэнкам у Смалявіцкім раёне селекцыйна-насенняводчага комплексу РУП «Навукова-практычны цэнтр НАН Беларусі па земляробстве», перадае БелТА.
«Банк — гэта святое. Каб журналісты разумелі», — акцэнтаваў увагу Аляксандр Лукашэнка. Ён нагадаў гісторыю аб тым, як у блакадным Ленінградзе людзі хоць і галадалі, але, самі паміраючы, захавалі фонд аналагічнага банка генетычных рэсурсаў, не ўзяўшы адтуль ні аднаго зернетка.
«Каб разумелі, што гэта такое. Там людзі паміралі, але гэта сховішча захавалі», — падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
Пасля развалу Савецкага Саюза ў Беларусі не толькі захавалі, але і развілі айчынную школу насенняводства. Стварылі і ўласны банк генетычных рэсурсаў, які цяпер высока каціруецца ў свеце і з’яўляецца ўнікальным на прасторы СНД. У гэтым банку знаходзіцца насенне фактычна ўсяго, што расце ў Беларусі, — не толькі сельгаскультуры, але нават пустазелле, лясныя пароды. Усё гэта патрэбна не цяпер, а захоўваецца для будучых пакаленняў, якім гэты генетычны матэрыял цалкам можа спатрэбіцца.
«Карацей, залаты запас у раслінаводстве», — адзначыў кіраўнік дзяржавы.
Як расказаў генеральны дырэктар НПЦ па земляробстве Фёдар Прывалаў, калі ў свеце такія банкі ствараліся сотнямі гадоў, то ў Беларусі гэта было зроблена за адносна кароткі час. Больш таго, работа айчынных вучоных атрымала найвышэйшыя ацэнкі на сусветным узроўні. Так, беларускі сорт пшаніцы «Капылянка» прызналі ўнікальным і заклалі ў планетарнае сховішча ў ільдах на востраве Шпіцберген, дзе збіраюць лепшыя ўзоры з усёй планеты. У гэтым выпадку беларускі сорт па хлебапякарнай якасці пакуль застаецца ўнікальным і непераўзыдзеным.
Аднак такія банкі генетычных рэсурсаў усё ж арыентаваны не толькі на будучыя пакаленні, але гэта таксама з’яўляецца асновай для селекцыйнай работы вучоных цяперашняга пакалення.
У цэлым жа насеннем цэнтра НАН Беларусі засяваецца больш за 80 працэнтаў плошчаў у краіне. Усе зарэгістраваныя сарты цэнтра паспяхова канкурыруюць з лепшымі дасягненнямі замежнай селекцыі і маюць высокі ўзровень ураджайнасці і якасці прадукцыі: у збожжавых — больш за 100 ц/га, рапсу — 60, зернебабовых культур — да 50 ц/га. Апошнім часам ва ўмовах санкцый значна ўзрос попыт і з боку расійскіх партнёраў. У Расіі беларускім насеннем было засеяна прыкладна 3 млн га збожжавых і 2 млн га рапсу. Насенне пастаўляецца ў 37 рэгіёнаў Расіі.
Фота: БелТА
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».
