«Захоўваць сямейны ачаг» — ці можна гэта назваць сёння прыярытэтам сучаснай жанчыны. Занадта шмат іншых клопатаў: ствараць матэрыяльныя даброты для сваіх дзяцей, караскацца па кар’ернай лесвіцы, трымаць штурвал лодкі жыцця, што скача па бурным хвалях сучаснасці. Мы заклапочаныя здаровым харчаваннем сям’і, імкнёмся даць дзецям добрую адукацыю і падаць станоўчы прыклад. Мы водзім машыну і паляпшаем жыллёвыя ўмовы, займаем пасады і нясем адказнасць. І не заўважаем, як у адносінах з некалі каханым і адзіным мужчынам узнікае расколіна. Як яна становіцца ўсё шырэй...
Наш час не ўхваляе мяккасці, сентыментальнасці, уважлівасці да нюансаў ў адносінах. Пачынаючы з пандэмійнага 2019-га месца серыялаў і любоўных раманаў у жыцці сучаснай жанчыны занялі навіны... Але вечныя праблемы на тое і вечныя, што яны актуальныя ў любую эпоху. І калі разбураецца ўласнае жыццё, то нават самыя сенсацыйныя навіны адступаюць на другі план.
Для многіх пытанне «Чаму праходзіць каханне?» азначае «Чаму распадаецца сям’я?», для іншых — «Чаму ён мне здраджвае?» або «Чаму паміж намі няма былой цеплыні і даверу?». І практычна для ўсіх, каму прыйшлося вымавіць услых або пра сябе фразу «мой быўшы», пытанне «Чаму памірае каханне?» аўтаматычна ператвараецца ў «Як усё вярнуць назад?».
У складанай сітуацыі большасць з нас па-ранейшаму замест візіту да псіхолага аддае перавагу размове з блізкай сяброўкай. І, напэўна, шмат каму з нас даводзілася выслухоўваць начную споведзь накшталт:
«Ён сышоў не да палюбоўніцы, не ў іншую сям’ю, а проста ў нікуды. Сказаў, што нашы адносіны даўно сябе вычарпалі. Я не маю патрэбу ў яго матэрыяльнай падтрымцы, дзеці выраслі і сталі самастойнымі. Але я вельмі пакутую ад адзіноты і хачу вярнуць мужа. Мне нават у думках страшна назваць яго «былым». За апошнія тыдні прачытала, напэўна, усё што можна пра тое, што рабіць, каб муж вярнуўся. Але ўсе гэтыя парады не працуюць на практыцы».
Або, напрыклад:
«Мы рыхтаваліся да вяселля, калі нечакана ён, па яго словах, «палюбіў іншую». Неўзабаве ад агульных знаёмых даведалася, што з яго каханкай у яго раман таксама не атрымаўся — яны рассталіся. А я не магу яго забыць. Яго старонкі ў сацсетках не даюць мне адказ на галоўнае пытанне: ці памятае ён пра мяне? Затое я дакладна ведаю, што ён усё яшчэ не жанаты... Я гатовая дараваць. Ці магчыма ўсё вярнуць як было?..»
На самай справе гэта — рэальныя гісторыі, з якімі жанчыны звярнуліся да сямейнага псіхолага.
— Як вярнуць каханага мужчыну — досыць часты запыт, з якім прыходзяць да псіхолага жанчыны, — адзначае гештальт-тэрапеўт, сямейны псіхолаг Кацярына Алёхіна. — І тут ключавое пытанне спецыяліста: а ці сапраўды мужчына — каханы? Што рухае жанчынай, якая жадае яго вярнуць? Каб адказаць на яго, важна ўсвядоміць прычыны, па якіх адносіны распаліся. Што стала той «саломінкай», якая «зламала спіну вярблюду» — ключавым момантам, што пацягнуў за сабой разрыў сувязі? Калі зірнуць на сітуацыю без эмоцый і крыўд, можна знайсці гэты момант. А заадно зразумець, навошта жанчына хоча «вярнуць, усё як было». Што рухае ёю — пачуццё кахання ці абражанае самалюбства, прыхільнасць або боязь адзіноты, звычка або нежаданне быць мішэнню для злараднасці навакольных?
«Змагацца» за сваё каханне варта, толькі калі вамі рухае сапраўды гэта цудоўнае пачуццё, кажа спецыяліст. Калі ў пары не было агульных жыццёвых мэтаў, цяпла і ўзаемаразумення, калі вы не гатовыя дараваць і мяняцца, нават паспяховае вяртанне «блуднай авечкі ў статак» не прынясе вам шчасця, і ў далейшым усё можа стаць толькі горш.
Але што кажуць псіхолагі аб практычным баку пытання? Ці магчыма «адкруціць назад» стужку адносін і выбудаваць іншую будучыню — без расставанняў і душэўных пакут?
— Давайце разгледзім самыя распаўсюджаныя парады, якія даюць псіхолагі і сяброўкі жанчыне, што жадае вярнуць свайго «былога». Па большай частцы гэта «шкодныя парады», — кажа суразмоўца. — Напрыклад, адна з самых галоўных памылак, якія звычайна здзяйсняюць жанчыны, спрабуючы вярнуць мужа, — гэта дэманстраваць яму, што яго сыход стаў для вас трагедыяй, якую вы проста не ў стане перажыць. І жыццё ваша з гэтага часу скончана — прычым па яго віне. Падумайце пра тое, што мужчына пакідае вас як крыніцу сваіх праблем — у першую чаргу псіхалагічных. Вы ж дэманструеце яму сваімі паводзінамі, што ўзровень гэтых праблем узрос ў мноства разоў. Калі ён і падумваў вярнуцца, то тут жа адкіне гэтую думку — і можа разарваць усе злучаючыя вас ніці, адмовіўшыся нават мець зносіны з вамі з дапамогай перапіскі ў месенджарах.
Але і дыяметральна супрацьлеглы стыль паводзінаў будзе памылковым, падкрэслівае псіхолаг.
— Наўрад ці мужчына захоча вярнуцца да жанчыны, якая з усіх сіл транслюе радасць па прычыне яго адсутнасці: "Цяпер я вольная і буду жыць у сваё задавальненне!«Асабліва калі прычына сыходу мужчыны — тое, што вы занадта моцна ціснулі на яго, пазбаўляючы ўпэўненасці ў сабе, адчування мужнасці і паўнавартаснасці. Такая дэманстрацыя настроіць мужчыну радыкальна: ён пераканаецца, што паступіў правільна, пакінуўшы вас. Калі ж прычына яго сыходу іншая, магчыма, адчуўшы рэўнасць, ён да вас вернецца. Аднак успамін аб вашых паводзінах у гэты перыяд у далейшым будзе замінаць яму безумоўна давяраць вам.
Яшчэ адна шкодная парада — проста чакаць: «нагуляецца і вернецца»…
— Па-першае, не факт, што так яно і будзе, а па-другое, ён пакінуў вас у пошуках больш пазітыўнага погляду на жыццё і больш шчаслівага самаадчування менавіта таму, што вы ўжо не задавальняеце яго патрэбы. А значыць, нават калі ён вернецца, вы не застрахаваны ад таго, што ўсё тое, што адбылося, не паўторыцца праз паўгода-год.
«Што ж рабіць?» — спытаеце вы. Адказ просты: калі хочаце вярнуць мужчыну, вам прыйдзецца мяняцца.
— А для гэтага неабходна зразумець, што стала прычынай сыходу ад вас мужчыны. І тут лепш адмовіцца ад звычайнай думкі «ўсе мужыкі сво...». Гэта не так. Калі вы непрадузята прааналізуеце свае адносіны з мужам за год ці некалькі гадоў да яго сыходу, то знойдзеце прычыну, як і спосаб больш не паўтараць сваіх памылак, змяніцца, стаць такой, да якой ён захоча вярнуцца і ад якой ужо больш не сыдзе. У кожным канкрэтным выпадку патрабуюцца свае асаблівыя перамены, агульнай парады тут даць немагчыма.
Зразумела, яшчэ адзін шлях — выклікаць «былога» на шчырую размову і проста спытаць, што паслужыла прычынай яго сыходу і што можа стаць у яго вачах пачаткам вашых новых адносін з ім. Але, як правіла, гэты шлях не дае выніку. Бо, як адзначаюць спецыялісты, часцей за ўсё мужчына ў поўнай меры не ўсведамляе, што прымусіла яго пакінуць жанчыну, з якой ён пражыў гады. Мужчыны не схільныя капацца ў сабе і спрабаваць зразумець сваю падсвядомасць — гэта ўласціва жанчынам.
— Гэта, бадай, другое галоўнае пытанне, якое псіхолаг павінен дапамагчы вырашыць жанчыне, што адчувае сябе «кінутай», — адзначае спецыяліст.
Калі пакінуць убаку абражанае самалюбства або нежаданне даваць нядобразычліўцам нагоду для плётак, страх адзіноты або магчымай будучай матэрыяльнай неўладкаванасці, боязь неўхвалення дарослых дзяцей або засцярогі нанесці псіхалагічную траўму дзецям яшчэ маленькім — што мы атрымаем «у сухім астатку»? Ці рабілі вас гэтыя адносіны больш шчаслівай? Ці сапраўды вам так хочацца вярнуцца ў «бясхмарнае ўчора»? Яно і сапраўды было «бясхмарным»?
— Адкажыце сабе на пытанне: ці насамрэч вас адольвае настальгія па тых часах, калі вы былі разам «з былым», таму што вы ўсё яшчэ кахаеце гэтага чалавека, нягледзячы на тое, што адбылося паміж вамі? — кажа спецыяліст. — Або вамі насамрэч рухаюць іншыя пачуцці?
Можа быць, каб адчуць сябе шчаслівай, жанчыне трэба вырашыць зусім іншыя праблемы — напрыклад, пастарацца павялічыць уласны даход, або змяніць месца працы (знайсці тое, дзе будзе больш дабразычлівы калектыў), або наладзіць больш блізкія і даверлівыя адносіны з уласнымі дзецьмі…
А асабістае жыццё — што ж, яно, вядома, важнае. Але былыя адносіны або новыя — аб гэтым варта паразважаць. Галоўнае — усвядоміць, што пакуль вы самі не вызваліце месца побач з сабой, якое віртуальна займае «былы», у вашым жыцці не з’явіцца новы мужчына. У думках ствараючы варыянт будучыні, дзе ваш «былы» вяртаецца, вы перакрэсліваеце ўсе іншыя варыянты развіцця падзей. Нават калі, не пакінуўшы мінулае ў мінулым, вы сустрэнеце ідэальнага для сябе, але іншага мужчыну, наўрад ці ў вас завяжацца раман — вы псіхалагічна будзеце да яго не гатовая.
Дзіяна РОНІНА
У парадку дня — зацвярджэнне Канцэпцыі нацбяспекі і Ваеннай дактрыны.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
