Ці варта адмаўляцца ад вячэры дзеля прыгажосці?

Напэўна, няма такой жанчыны, якой не знаёма старадаўняе правіла — не есці пасля шасці вечара. І многія, аднойчы не здолеўшы «ўлезці ў любімыя джынсы», гэта спрабавалі. Хто колькі вытрымаў, залежыць ад індывідуальных якасцяў характару, але большасць тых, хто «не есць пасля шасці», рана або позна прызнавалі гэтую ідэю ўтапічнай. Бо рэаліі сучаснага жыцця такія, што толькі ўвечары ў нас ёсць час спакойна і без спешкі паесці.

Сёння дыетолагі сцвярджаюць: вячэра — патрэбна абавязкова! Ды і здаровы сэнс падказвае, што яе адсутнасць — усё ж занадта вялікая ахвяра на алтар прыгажосці. Але гэта не значыць, што на ноч можна з чыстым сумленнем паглынаць тлушчы і хуткія вугляводы. Вячэрняе меню павінны складаць стравы, якія, з аднаго боку, здаволяць законны голад, а з другога, не дададуць ні лішніх складачак нашаму стану, ні стрэсу нашай стрававальнай сістэме.

Вядомая прыказка «Сняданак з’еш сам, абед падзялі з сябрам, а вячэру аддай ворагу» нарадзілася на зыходзе таго блаславёнага часу, калі ў жанчыне ўхваляліся «формы». Нашы бабулі елі сабе вугляводныя прысмакі, запівалі іх вячэрняй гарбатай з дзвюма лыжачкамі сахару на кубачак, паняцця не мелі аб падліку калорый і глікемічным індэксе прадуктаў і былі цалкам задаволеныя сваімі жаноцкімі «формамі». Але на змену «рубенсаўскай» прыгажосці прыйшоў іншы ідэал — «пральная дошка на бусліных нагах». Трэнд на анарэксічных мадэляў прымусіў дзяўчат жыць адным капусным лісцікам у дзень, ды і жанчыны старэйшага ўзросту раз-пораз змяншалі каларыйнасць дзённага рацыёну. У нашы дні мода на здаровы лад жыцця патрабуе ад жанчыны быць падцягнутай, выпраменьваць здароўе і пазітыў. То-бок, эталон прыгажосці сёння — не «багатае» «рубенсаўскае» цела і не «скура ды косці», а ладныя функцыянальныя мышцы. І зараз спецыялісты здаровага харчавання раяць разумець вышэйпрыведзеную прыказку не так літаральна, як у анарэксічныя «нулявыя». І — вячэраць. Але памятаць, што пераварванне ежы павінна быць скончана да таго моманту, калі мы адыдзем да сну. У гэтым выпадку наш стрававальны тракт атрымае адпачынак, сон будзе глыбокім і асвяжальным, а нервовая сістэма зможа адпачываць, а не кантраляваць працу стрававання.

Час вячэраць

За апошнюю трапезу ў дзень садзіцца варта не пазней, чым за тры гадзіны да сну — такі падыход сучасных адэптаў правільнага харчавання. Лёгка падлічыць: не есці пасля шасці будзе правамерным, калі мы кладзёмся ў дзевяць. Можна есці і ў восем вечара, калі адпраўляецеся ў ложак вы ў адзінаццаць. Але нават за тры гадзіны да сну няправільнае рашэнне — смажанае і тушанае тлустае мяса, пірагі і каларыйныя запяканкі, тлустая салёная рыба, смажаная бульба, макаронныя вырабы, маянэз, смятана, тлустыя соусы. Каб пазбегнуць ранішніх ацёкаў, вечарам лепш абысціся мінімальнай колькасцю солі. Таксама на вячэру варта адмовіцца ад салодкай выпечкі, шакаладу і цукерак. У якасці прысмакаў да вячэрняй гарбаты лепш абмежавацца тонкім блінцом, некалькімі аладкамі, печывам або чайнай лыжачкай мёду.

У абарону вячэрняга апетыту

Сёння медыкі сцвярджаюць: нават няправільная вячэра лепш для здароўя, чым класціся спаць на галодны страўнік. Але гэта не датычыцца чыпсаў, сухарыкаў, фаст-фуду, пачка крамных «пельмешак», «яшчэ некалькі пячэнек — і ўсё!» або «ўчарашняй «аліўешкі». Што ж з’есці на вячэру? Правільнае вячэрняе меню — гэта, напрыклад, нятлустае адварное мяса (курыца, індычка, ялавічына, трус) з гарнірам з тушанай гародніны ці зялёнай салаты. Бульбу на вячэру — можна, але печаную або адварную. Падыходзяць у якасці гарніру рассыпісты рыс або грэчка. Дапушчальныя і стравы з тварагу — запяканкі, сырнікі; можна пачаставацца амлетам з гароднінай і зелянінай. Калі вячэра — наш першы прыём ежы за дзень (пагадзіцеся, такое бывае!), з’ешце густы суп з агародніны на агароднінным або лёгкім курыным булёне. А вось суп з капусты і боршч лепш ужываць у сярэдзіне дня. Аддаваць перавагу, выбіраючы спосаб прыгатавання ежы, вечарам лепш стравам на пару або тушаным. Бо менавіта ў канцы дня лішнія калорыі нам не патрэбныя.

Для таго каб за тры гадзіны ваш стрававальны тракт справіўся з вячэрай, памер вячэрняй порцыі павінен быць не занадта вялікі. Так, памер асноўнай бялковай стравы (мяса, рыба або тварог) — не больш за 150 г. Прадукты, што змяшчаюць вугляводы (хлеб, бульба, каша) не павінны ўвечары перавышаць 40 г, а зеляніна і гародніна — 250 г.

Дарэчы, аб вугляводах. Часта ў клопаце аб фігуры мы вырашаем ужываць увечары толькі бялковую ежу. Але адсутнасць вугляводаў у вячэрнім рацыёне не дазваляе паўнавартасна задаволіць голад. І ў выніку мы прачынаемся ноччу ад голаду, і не заўсёды сіла волі можа ўтрымаць нас ад візіту да халадзільніка. Гэта значыць, салодкае на вячэру можна? Можна. Але толькі карыснае, правільнае салодкае. Замяніць цукар да гарбаты ў вячэрнім меню дапушчальна:

• Сухафруктамі — з імі робяць салаты, запяканкі, а таксама проста жуюць, калі захацелася смачнага на ноч.
• Ягады. У ягадах мінімальная колькасць цукру і вугляводаў: ніякага негатыўнага ўздзеяння, адзін толькі пазітыў.
• Садавіна. У ёй няма хуткіх вугляводаў, яна выдатна задавальняе голад і насычае арганізм вітамінамі, павышаючы імунітэт.
• Мёд. Гэта чароўны сродак прафілактыкі тысячы і адной хваробы, прыродны антыбіётык. Акрамя таго, мёд сапраўды салодкі, у адрозненне ад вышэйпералічаных заменнікаў сахару. Якія, вядома, салодкія, але не настолькі, як цукар.

Не варта есці падчас вячэры тыя прадукты, якія з’яўляюцца цяжка засваяльнымі асабіста для вас, нават калі дыетолагі раяць іх як нізкакаларыйныя і здаровыя. Гэта могуць быць цыбуля, капуста, яблыкі, чорны хлеб ці суцэльнае малако. Уздуцце і дыскамфорт у жываце наўрад ці будуць спрыяць паўнавартаснаму начному адпачынку.

А тым, хто ўсё яшчэ «не есць пасля шасці», нагадаем, што смачная ежа — адно з задавальненняў, якія робяць наша жыццё больш шчаслівым. Няхай ваша вячэра будзе смачнай!

Бонус: пяць прадуктаў, якія робяць шчаслівейшым

Добры настрой перад сном — падмурак для салодкіх сноў і добрага адпачынку. Ці дапаможа ў гэтым правільнае харчаванне? Уявіце сабе, так. Прадукты, якія можна назваць «хуткай дапамогай» ад маркоты і дрэннага настрою, пералічыла ўрач-гігіеніст ДУ «Цэнтр гігіены і эпідэміялогіі Фрунзенскага раёна Мінска» Валянціна Гапановіч.

Бразільскія арэхі

• У іх шмат селену — мікраэлемента, без якога мы становімся раздражняльнымі, нервовымі і хутчэй стамляемся. Усяго тры арэха ў дзень папоўняць дэфіцыт селену, падтрымаюць сэрца і палепшаць настрой. Праўда, у вячэрняе меню арэхі лепш не ўключаць — яны ўсё ж з’яўляюцца досыць цяжкай ежай, так што ямо іх у першай палове дня.

Бананы

• Вітамін В6, якога ў гэтым фрукце вельмі шмат, неабходны для паспяховага сінтэзавання сератаніна — гармону добрага настрою. А яшчэ ў бананах шмат калію, які патрэбны не толькі для здароўя сэрца, але і для падтрымання нервовых клетак.

Чарніцы

• Калі вам важная прафілактыка ўзроставай дэменцыі, вам ніяк не абысціся без чарніц. У гэтых ягадах шмат антаціанінаў, якія валодаюць антыаксідантнымі і супрацьзапаленчымі ўласцівасцямі, дапамагаюць супрацьстаяць зніжэнню кагнітыўных здольнасцяў, паляпшаюць кароткачасовую памяць і нават нармалізуюць каардынацыю рухаў.

Яйкі

• Яны багатыя вітамінамі групы В, якія дапамагаюць прадухіліць развіццё дэпрэсіі і паляпшаюць настрой. А яшчэ ў яйках шмат халіну, які неабходны для нармальнай працы мозгу і асабліва — тых яго цэнтраў, якія адказваюць за кароткачасовую і доўгатэрміновую памяць.

Грэчка

• Грачаная каша павінна тэрмінова з’явіцца ў меню, калі ў апошні час вы заўважылі павышэнне трывожнасці. Цынк, фосфар, магній і вітамін В, якіх шмат у грэчцы, паляпшаюць кровазабеспячэнне і паскараюць перадачу імпульсаў у мазгавых клетках. Таму грэчка не толькі зніжае трывожнасць, але і паляпшае сон. І нават памяншае галаўны боль.

Аляксандра АНЦЭЛЕВІЧ