Хто ажыўляе страхі. Расказваем пра новую кнігу Кацярыны Хадасевіч-Лісавой

Два жахліўчыкі і пасярэдзіне гульня — вандрульня — усё гэта змяшчаецца ў выданні Кацярыны Хадасевіч-Лісавой, што нядаўна пабачыла свет у Выдавецкім доме «Звязда» і ўяўляе сабой кніжку-пярэкрут: з аднаго яе боку змешчана страшылка пад назвай «Помста Змрочнага птаха», а з іншага — «Гаспадыня Ліловага цмока». Адметна, што галоўныя героі абедзвюх гісторый — дзеці з адной вёскі. Сустрэўшыся па заканчэнні навучальнага года, хлопчыкі і дзяўчынкі разбіваюцца на свае маленькія кампаніі і трапляюць у розныя / падобныя прыгоды. Прычым пачатак абодвух расповедаў аднолькавы — дзяўчынкі робяць сэлфі, а хлопчыкі з іх пакепліваюць, нагадваючы, што, маўляў, у тэлефона ніякай памяці не хопіць.

Далей іх «сцежкі» разыходзяцца: хлопчыкі апынаюцца замкнёнымі ў гаражы, а дзяўчынкі разам з трохгадовай малечай — у далёкім пакоі хаты гаспадыні, якая, паводле іх домыслаў, насамрэч не звычайная жанчына, а чорная вядзьмарка, і задумала звесці са свету, атруціць школьніц! І гэта — толькі завязка. Пасля пачынае адбывацца нешта містычнае, незразумелае і непрадказальнае: тут табе і прывіды, і цмокі, і певень, які выседжвае яйка, і нібыта прыхадзень з космасу, і вялізны павук, што да пары да часу хаваецца за шафай… Падзеі нагнятаюцца, дзеці спрабуюць не паддацца страху, які, быццам нешта гіпнатычнае, паралізуе волю і здольнасць мысліць і аналізаваць: кожная спроба лагічна патлумачыць здарэнні заканчваецца чарговым выхадам на «сцэну» прадстаўнікоў «палтэргейсту» і перакананне ў прысутнасці касмічна-тагасветнага складніка толькі паглыбляецца…

Адметнасцю гісторый з’яўляецца поўная адсутнасць канфліктаў, але ж яны і неабавязковыя для твораў падобнага жанру (нагадваем: пад вокладкамі пазначана «жахліўчык», то-бок, хорар для маленькіх). Хіба можа ў найлепшых узорах класікі жанру героі, акрамя таго, што шукаюць выйсце з заваленых падзямелляў, замкнёных лабірынтаў ці дрымучых лясоў, мімаходзь яшчэ і вырашаюць маральна-этычныя пытанні, перавыхоўваюцца, выратоўваюць свет ці хаця б адно аднаго. Зрэшты, ненапружлівае лёгкае чытанне кніжкі Кацярыны Хадасевіч-Лісавой прызначана наўпрост для прыемнага баўлення часу пасля нялёгкіх тыдняў засваення школьных прадметаў. Але і з яе вынікае ўрок, карысны для жыцця: не варта пужацца таго, што на першы позірк падаецца незразумелым. Насамрэч страхі нашы ажыўляем мы самі.

Марыя ЯРАШЭВІЧ