Маштаб Якуба Коласа

Гэта ўжо стала традыцыяй — выпускаць да юбілеяў айчынных класікаў спецыяльныя нумары, якія б праз многія тэмы адлюстроўвалі ўсю шматаблічнасць жыцця і творчасці стваральнікаў беларускай нацыянальнай літаратуры. Адзнакай 140-годдзя з дня нараджэння Коласа «роднасловаўцы» і зрабілі такі адмысловы выпуск. 

Нумар адкрываецца прадмовай гадоўнага рэдактара часопіса Наталлі ШАПРАН — «Маштаб яго постаці»: «Увага да спадчыны класікаў беларускай літаратуры актывізуецца ў гады юбілейных вех. Гэта адлюстроўвае і своеасаблівы святочны каляндар іх уганаравання. Грамадска-культурныя і навукова-асветніцкія імпрэзы самага рознага кшталту праходзяць па ўсёй краіне. І толькі тыя ўрачыстасці, што звязаныя з імем Якуба Коласа, маюць уласнае найменне — Каласавіны... Гэтае ўтульнае слова сваім традыцыйным гучаннем падаецца блізкім да тэрміналагічнай лексікі народнага календара, таму і адчуваецца такім жа ўгрунтаваным у беларускай культуры, як і спадчына самога Песняра. 

Сёлетнія Каласавіны „Роднага слова“ ўвасобіліся ў часопісным нумары-альманаху. Ён працягвае і ўмацоўвае традыцыю выдання тэматычных нумароў, бо ствараўся ў супольнасці з тымі аўтарамі, чые даследаванні найбольш ярка адлюстроўваюць панараму сучаснага коласазнаўства. 

Сённяшнія навукоўцы з асаблівай пільнасцю ставяцца да кожнага дробнага „зернятка“ лёсу пісьменніка. Аднак з такой скрупулёзнасцю вырастае бачанне грандыёзнага маштабу Коласавай постаці...»

У нумары-альманаху выступаюць дасведчаныя літаратуразнаўцы і мовазнаўцы, метадысты ў галіне выкладання беларускай літаратуры і беларускай мовы. Доктар філалагічных навук Алесь БЕЛЬСКІ адрасуе чытачу артыкул «Не дай, Божа, сэрцам знікнуць...»: Малітва ў паэтычнай творчасці Якуба Коласа«. Доктар філалагічных навук Анжэла МЕЛЬНІКАВА звяртаецца да легендарнага твора беларускай паэзіі — у артыкуле «Эстэтычная экзістэнцыя беларуса»: «Новая зямля» Якуба Коласа«. Кандыдат філалагічных навук Ганна МЯТЛІЦКАЯ выступае з артыкулам «Натурфіласофскія стыхіі зямлі і вады ў зборніку „Казкі жыцця“ Якуба Коласа». Прыцягнуць увагу шырокага кола цікаўных да беларускай літаратуры, культуры чытачоў і наступныя даследванні: «Колас» як аўтавобраз ў творах народнага паэта" Анатоля ТРАФІМЧЫКА, «І ты закрасуеш, наш Мінск старадаўны...»: Мінскія рэаліі ў паэзіі Якуба Коласа«, «Парыжскі кангрэс 1935 года і Якуб Колас: стратэгіі і рэсурсы гістарычнай рэканструкцыі» Міколы ТРУСА, «Гумар Якуба Коласа» Паўла КАРАЛЁВА, «Субраты па пяры: Якуб Колас і Аляксандр Твардоўскі», «Жыццяпіс гераічнай постаці: Пераклад аповесці „Дрыгва“ Якуба Коласа на кітайскую мову» Веранікі КАРЛЮКЕВІЧ. 

Не меней грунтоўныя і астатнія публікацыі нумара-альманаха. Фактычна лістападаўскі выпуск «Роднага слова» падаецца такой міні-энцыклапедыяй «Якуб Колас» і нагадвае, што даўно наспела патрэба выпусціць персанальную Коласаўскую знцыклапедыю. Ёсць жа ў нас выданні такога кшталту, прысвечаныя Янку Купалу, Максіму Багдановічу, Уладзіміру Караткевічу. 

А часопісу «Роднае слова» застаецца пажадаць магістральнай працы над выпускам нуамроў-альманахаў. Наперадзе ж юбілеі іншых значных постацяў беларускай літаратуры: напрыклад, у 2024 годзе — 110 год з дня нараджэння народнага паэта Беларусі Аркадзя КУЛЯШОВА; 100 гадоў з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі Васіля БЫКАВА... 

Кастусь ЛЕШНІЦА