Як наш тэмперамент уплывае на выбар партнёра? Ад чаго залежыць сексуальны апетыт і ці можна яго палепшыць? І як на яго ўплываюць сонца, наш рацыён і генетыка? Чаму высокая сексуальнасць вабіць і мужчын, і жанчын? З чым звязаны крызіс сярэдняга ўзросту? Ці важная палавая канстытуцыя для стварэння сям'і? Пра гэта і іншае размаўляем з нейрахірургам, навуковым супрацоўнікам аддзялення пухлін галаўнога мозга РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава, выкладчыкам кафедры неўралогіі і нейрахірургіі БелМАПА Гуменам Гарбанніджадам.
— Доктар Гумен, якую ролю ў нашым жыцці адыгрывае тэмперамент?
— Ёсць такое паняцце, як палавая канстытуцыя, што сведчыць аб большай ці меншай актыўнасці ў сексуальным жыцці — як мужчын, так і жанчын. Чаму прадстаўнікі абодвух полаў звяртаюць на гэта ўвагу? Секс патрэбны для прадаўжэння роду — і людзям, і жывёлам. Але лічыцца, што чалавек, дэльфіны, а таксама некаторыя віды прыматаў займаюцца сексам не толькі для прадаўжэння роду, але і для задавальнення. Для чалавека гэта адна з разнавіднасцяў прыемных адчуванняў.
У многіх жывёл ёсць шлюбны сезон: самец спакушае самку, дэманструючы больш прывабныя рогі, пер'е ці шэрсць, перамагае саперніка ў паядынку. А ў астатні час палавой актыўнасці амаль няма. У чалавека не так: ён можа круглы год займацца сексам. Праўда, у залежнасці ад пары года можа быць больш ці менш актыўным.
Сексуальны мужчына дае жанчыне тое задавальненне, якое ёй трэба. Для мужчыны тэмпераментная жанчына таксама лепш: з ёю лягчэй уступаць у палавы кантакт, чым з халоднай. Так што высокая сексуальнасць прыцягвае.
— Для каго ўсё ж больш важна, каб партнёр быў тэмпераментны — мужчын ці жанчын?
— Так нельга ставіць пытанне. Усё залежыць ад палавой канстытуцыі абодвух полаў. Калі ў жанчыны палавая канстытуцыя дастаткова слабая, а ў мужчыны моцная, то для яе гэта не падарунак. Калі, наадварот, у жанчыны моцная, а ў мужчыны — не, то ёй можа захацецца шукаць на баку тое, чаго не хапае. Таму самае галоўнае, каб палавыя канстытуцыі супадалі і партнёры адпавядалі патрабаванням адно аднога, а не так, што адзін пастаянна хоча, а іншы ўвесь час не можа.
З боку мужчыны ёсць і псіхалагічны фактар: калі ён адчувае, што жанчына з ім атрымлівае задавальненне, то яна для мужчыны больш прывабная, чым жанчына, якая будзе ляжаць у ложку з думкай, ці не прыйшоў час пабяліць столь. Для цяжарнасці гэта не адыгрывае ролі, а вось для атрымання задавальнення вельмі важна.
— Ад чаго залежыць палавая канстытуцыя мужчын і жанчын?
— Пакуль вядома некалькі фактараў, магчыма, у будучыні з'явяцца і новыя даныя. Асноўны — генетычны, які абумоўлівае гіперсексуальнасць мужчын і жанчын. А таксама харчаванне і тое, у якой паласе зямнога шара чалавек жыве. Генетычны фактар, мяркую, тлумачыць не трэба, ёсць мужчыны генетычна больш моцныя, ёсць — менш моцныя. Тое самае і ў жанчын. Жаночая халоднасць, яшчэ яе называюць фрыгіднасць, дарэчы, не так моцна заўважная, яе можна хаваць. У мужчыны гэтак не атрымаецца.
У тых шыротах, дзе больш сонца, свежых фруктаў, мужчыны і жанчыны больш тэмпераментныя, маюць больш моцную палавую канстытуцыю, чым у паўночных шыротах. Чым больш сонца трапляе на скуру, тым больш выпрацоўваецца вітаміну Д, сератаніну і дафаміну, якія з'яўляюцца гармонамі шчасця, павышаюць настрой, больш выпрацоўваецца і тэстастэрону. Гэта мужчынскі гармон, але ён таксама павышае сексуальную актыўнасць у жанчын, як і вітамін D.
Даследаванні паказваюць, што ў сонечны цёплы дзень дзяўчаты больш схільныя да знаёмстваў, чым у пахмурны. Гэта звязана з выпрацоўкай сератаніну і дафаміну. Таксама важныя вітамін В і цынк. А гэта ўсё тая ж знакамітая міжземнаморская дыета.
З вітамінам D, дарэчы, не ўсё адназначна. Яго недахоп у мужчын і жанчын выклікае фрыгіднасць і аслабленне палавой канстытуцыі. Яна ўзмацняецца, калі яго павышаюць да нормы. Але ў мужчын і жанчын, у якіх гэты вітамін у норме, яго павелічэнне істотна ні на што не ўплывае. Таму штучна яго павялічваць няма сэнсу, да таго ж яго лішак шкодны для арганізма. Ёсць сэнс прыводзіць яго да нормы тады, калі выяўлены недахоп.
У зімовы час, калі сонца мала, кароткі дзень, больш выпрацоўваецца мелатаніну — гармону цемнаты. Чым менш сонца, тым больш мелатаніну, і, як сведчаць даследаванні, ён крыху прыглушае сексуальнасць. Таму ў зімовы час мы менш актыўныя. У летні час, акрамя ўльтрафіялету, уплывае адкрытае адзенне, як у мужчын, так і ў жанчын, гэта таксама павялічвае сексуальную актыўнасць.
— Калі праводзіць больш часу на сонцы, гэта ўзмоцніць сексуальнасць?
— Так, нават салярый падыходзіць. Але трэба ўсведамляць, што гэта не віягра, ад якой праз пару гадзін гарантаваны вынік. Тут усё працуе не ўмомант, а патрабуе часу. Пазагараўшы на пляжы адзін раз, не станеш сексуальным супергероем.
У жанчын, у адрозенне ад мужчын, на сексуальныя паводзіны можа істотна ўплываць гарманальны ўзровень, які мяняецца на працягу месяца. У той час, калі жанчына гатовая да зачацця, у яе ўзнікае жаданне хадзіць па крамах, знаходзіцца там, дзе ёсць мужчыны, яна больш схільная да флірту. Тады, калі жанчына не гатовая да цяжарнасці, у яе больш рамантычны настрой.
Брытанскія вучоныя праводзілі даследаванне: жанчынам паказвалі фотаздымкі двух тыпаў мужчын. Адны з шырокім ілбом і грубымі рысамі твару, іншыя больш вытанчаныя і рамантычныя. У той час, калі жанчыны гатовыя былі зацяжарыць, яны выбіралі больш брутальных мужчын. У астатні — больш рамантычных. Такім чынам, ад гульні гармонаў на працягу цыкла мяняецца і жаночая псіхалогія, і ўзровень сексуальнасці.
Некаторыя вучоныя лічаць, што ў канцы лета — пачатку восені жанчыны больш схільныя да кантакту з мужчынамі, бо са старажытных часоў генетычна так закладзена, што калі цяжарнасць адбываецца ў гэты час, то дзіця нараджаецца ў цёплы перыяд, і больш верагодна, што яно выжыве.
У мужчын многае залежыць ад узроўню тэстастэрону і яго выпрацоўкі. Але вядомы факт, што ў тых краінах, якія знаходзяцца бліжэй да экватара, мужчыны больш тэмпераментныя. З іншага боку, яны і больш агрэсіўныя ды запальчывыя. Гарачыя каўказскія мужчыны — гэта не проста прыгожая фраза. Так працуе тэстастэрон. Мы ведаем, што падчас шлюбнага сезона жывёлы становяцца больш агрэсіўнымі і небяспечнымі. Павышэнне тэстастэрону не толькі павышае сексуальную актыўнасць, але і ўплывае на псіхалогію.
— Гэта азначае, што тэмпераментнага мужчыну можна распазнаць па больш агрэсіўных і эмацыянальных паводзінах?
— Хутчэй за ўсё так. Цікавы факт, што ў паўночных шыротах, дзе характэрна палярная ноч, актыўнасць мужчын рэзка падае. Гэта звязана з недахопам сонца, харчаваннем з паніжаным утрыманнем вітамінаў. Напрыклад, у такіх краінах, як Фінляндыя, ёсць асобна клубы для мужчын і жанчын. І лічыцца нармальным, калі жанчына сама праяўляе ініцыятыву падчас знаёмства.
Калі жанчыны з паўночных краін знаёмяцца з паўднёвымі мужчынамі і, стварыўшы сям'ю, пераязджаюць на поўнач, гэты сексуальны мужчына з часам становіцца менш актыўны. І жанчына пачынае расчароўвацца, хвалюецца, у чым справа: у ёй ці ён знайшоў палюбоўніцу? Гэта тлумачыцца тым, што ён пераехаў туды, дзе менш сонца, і змяніў харчаванне. Калі ён вернецца ў цёплы клімат, усё наладзіцца.
Калі мужчына з паўночнай краіны некаторы час пажыве там, дзе больш сонца і іншае харчаванне, ён будзе не горшы, чым мясцовыя мужчыны — грузіны ці італьянцы.
— Ці змяншаецца з узростам выпрацоўка тэстастэрону? І ці ёсць такое паняцце, як мужчынскі клімакс?
— Безумоўна, змяншаецца, але ў якім узросце гэта адбудзецца, сказаць немагчыма, бо тут усё індывідуальна. І многае залежыць ад біялагічнага ўзросту чалавека, які не заўсёды супадае з пашпартным. Магчыма, дзесьці на Каўказе 70-гадовы мужчына скажа, што яму надакучыла чацвёртая жонка, і трэба шукаць больш маладую. У афрыканскіх і азіяцкіх краінах, дзе практыкуецца мнагажонства, старэйшая жонка мусіць знайсці для мужа больш маладую, бо ёй ужо не патрэбна столькі мужчынскай увагі і ён яе мучыць. Лепш, калі яна сама знойдзе яму другую жонку і пазбавіць сябе ад лішніх клопатаў — там гэта лічыцца нормай.
Існуе і такое паняцце, як мужчынскі клімакс, калі змяншаецца сексуальная актыўнасць. І мяняецца псіхалогія як у жанчын, так і мужчын. І жаночы, і мужчынскі клімакс набліжаюць шкодныя звычкі, асабліва курэнне і алкаголь. Ёсць і пераходны ўзрост, характэрны як для мужчын, так і для жанчын, калі цягне да больш маладых партнёраў. Мы гэта называем крызісам сярэдняга ўзросту. Жанчына лічыць сябе не такой прывабнай, як раней, мужчына не хоча здавацца і прызнаваць свой узрост. Таму з'яўляецца жаданне мець стасункі з больш маладым партнёрам, каб адчуць сябе псіхалагічна больш камфортна.
— Як доўга такі перыяд працягвацца?
— У кагосьці ён можа зацягнуцца: і мужчыны, і жанчыны ствараюць сем'і з нашмат маладзейшымі партнёрамі. А здараецца, што хутка наступае расчараванне і такія сувязі нічым не заканчваюцца. Няма адзінага сцэнарыя.
— Калі так шмат залежыць ад узроўню тэстастэрону, магчыма, ёсць сэнс штучна яго павышаць, ужываючы нейкія пілюлі?
— Тут трэба сказаць, што павышаны тэстастэрон і ў мужчын, і ў жанчын можа выклікаць пэўныя праблемы і паталогіі. Яго высокі ўзровень можа быць звязаны, напрыклад, з пухлінамі галаўнога мозгу. У жанчын павышэнне тэстарону выклікае залішняе аваласенне твару і цела, асабліва гэта заўважна ў брунетак, а таксама аблысенне па мужчынскім тыпе. Таксама можа ўзнікаць бясплоддзе, парушэнне менструальнага цыкла, невыношванне цяжарнасці, атлусценне, павышэнне цукру. А яшчэ гэта тлустая скура, вялікая колькасць прышчоў, дэпрэсія і трывожныя станы.
У мужчын лішак гэтага гармону можа выклікаць нізкую якасць і недастатковую колькасць сперматазоідаў, павелічэнне прастаты, абцяжаранае мочаспусканне, рызыку сардэчна-сасудзістых захворванняў, бяссонніцу і перапады настрою ад эйфарыі да дэпрэсіўнага стану, раздражнёнасць і павышаную агрэсію. Такім чынам, павышэнне тэстастэрону дрэнна і для мужчын, і для жанчын.
Многія спартсмены прымаюць гэты гармон, асабліва тыя, якія займаюцца бодзібілдынгам, у тым ліку і жанчыны. У іх з'яўляюцца пералічаныя праблемы. Калі ў мужчыны раней тэстастэрон выпрацоўваўся сам, то пасля працяглага яго прыёму арганізм перастае вырабляць гэты гармон. Калі своечасова не спыніцца, гэта будзе пацыент эндакрынолага і замяшчальнай гармонатэрапіі. Таму штучны тэстастэрон — не выйсце.
Палавая канстытуцыя закладзена ў нас прыродай, і змагацца з ёй не трэба. Самка льва можа займацца сексам да 50 разоў у дзень, а ў шлюбны сезон — да 100 разоў у суткі, прычым з рознымі самцамі. Генетычна такая палавая канстытуцыя ў львіцы.
— Для чалавека ёсць якія-небудзь стандарты, накшталт тры разы на тыдзень?
— Ніякага стандарту няма. Камусьці тры разы на тыдзень можа падацца смешным, бо ён можа тры разы за гадзіну. А для кагосьці столькі і за месяц зашмат. Тут усё індывідуальна і залежыць ад палавой канстытуцыі чалавека.
— Яна важная для стварэння сям'і?
— Безумоўна. Калі вы знайшлі мужчыну сваёй мары і ён супадае з вамі ў поглядах, характары, мае прывабную знешнасць, але пры гэтым не задавальняе вас у сексе, наўрад ці гэты шлюб будзе доўгі. Таму палавыя канстытуцыі мусяць супадаць.
У нашым грамадстве так склалася, што ў жанчыны партнёраў мусіць быць няшмат, а лепш за ўсё адзін, а вось мужчына можа выхваляцца сваімі сувязямі. Насамрэч і жанчына, і мужчына могуць мець столькі сувязяў, колькі ім трэба. Але варта ўсведамляць, што жанчына не можа зацяжарыць у любым узросце, таму важна ўкласціся ў гэты час.
Калі вакол мужчыны шмат жанчын, гэта дае больш шанцаў, што хоць бы адна з іх зацяжарыць. Так прадугледзела прырода, што мужчына імкнецца пакінуць сваё патомства. Жанчына ж цягнецца да генетычна больш моцнага партнёра, ад якога больш шанцаў нарадзіць і вырасціць здаровае патомства. Так адбываецца, бо працуюць законы прыроды, а не таму, што мужчыны — лавеласы, а жанчыны толькі пра грошы і думаюць.
Аднак якія б у нас ні былі паводзіны і палавая канстытуцыя, самае галоўнае — прытрымлівацца гігіены сексу. У нашым стагоддзі неабавязкова ствараць сям'ю, каб нарадзіць і вырасціць дзяцей, — сёння часта можна пачуць пра секс без абавязацельстваў. Не могуць мець дзяцей і гомасексуальныя пары. Такім чынам, людзі, якія супраць павелічэння колькасці насельніцтва, прапагандуюць яго скарачэнне. Улічваючы гэта, павялічваецца колькасць венерычных хвароб, што ўплывае на рэпрадуктыўнае здароўе. Таму з дзяцінства, асабліва ў падлеткавым узросце, бацькі мусяць правільна ўсё растлумачыць сваім дзецям.
Алена КРАВЕЦ
Амаль тысяча дзвесце чалавек збяруцца, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.