Правіла чатырох «НЕ», якое варта ведаць кожнаму дзіцяцi

Каб усцерагчы дзіця ад непрыемнасцяў, трэба навучыць яго распазнаваць небяспеку. Таму важна рэгулярна нагадваць пра правілы бяспечных паводзінаў. Выкарыстоўвайце для гэтага розныя сітуацыі: на вуліцы, дома, у падарожжы. Тлумачце дзіцяці ўсё, што адбываецца навокал, прыводзьце прыклады, чаму трэба рабіць так, а не інакш. Ведаючы правілы, ваша дзіця зможа прыняць правільнае рашэнне ў складанай сітуацыі.

З дзяцінства дзіця павінна ведаць, што людзі бываюць розныя — добрыя і злыя. І мець зносіны трэба толькі з тымі, каго ведаеш.

«Правіла чатырох «НЕ» павінна ведаць кожнае дзіця:

• Не размаўляй з незнаёмымі і не ўпускай іх у дом;
• Не заходзь з незнаёмымі ў ліфт ці пад’езд;
• Не сядай у машыну да незнаёмых;
• Не затрымлівайся на вуліцы пасля школы, асабліва калі ўжо цёмна.

Незнаёмы — гэта любы чалавек, якога не ведае дзіця.

Раскажыце дзіцяці, што незнаёмы чалавек, каб зацікавіць і прывабіць да сябе, ідзе на хітрасць. А менавіта:

• Можа назваць па імені, сказаць, што прыйшоў таму, што бацькі папрасілі;
• Незнаёмец можа паклікаць паглядзець мультфільмы, жывёл, пагуляць у кампутар або прапанаваць прысмакі.
• Акрамя таго, падыходзячы да дома, звярні ўвагу, ці не ідзе хто-небудзь следам. Калі хтосьці ідзе — не падыходзь да пад’езда; 
• Пагуляй на вуліцы, пакуль гэты чалавек не сыйдзе. Калі адчуваеш небяспеку, зайдзі ў краму ці іншае грамадскае месца і раскажы пра падазронага чалавека;
• Ніколі не ўпускай у кватэру незнаёмага чалавека. Калі тэлефануюць ці грукаюць у дзверы, не падыходзь і не пытайся, хто там. У бацькоў ёсць ключы, яны адамкнуць дзверы самі;
• Ні ў якім разе не адчыняй дзверы асобе, якая прадставілася паштальёнам, лекарам, сантэхнікам, электрыкам, знаёмым бацькоў, нават калі пачне ўгаворваць;
• Калі незнаёмец ужо знаходзіцца ў пад’ездзе, адразу ж выйдзі на вуліцу і дачакайся, калі ў пад’езд увойдзе хтосьці з дарослых жыхароў дома.
• Уваходзь у ліфт, толькі пераканаўшыся, што на пляцоўцы няма незнаёмых людзей, якія могуць зайсці за табой у кабіну;
• Калі незнаёмец усё ж такі зайшоў у ліфт, стой да яго тварам, каб бачыць, што ён робіць. У выпадку небяспекі паспрабуй націснуць кнопку выкліку дыспетчара, крычы, кліч на дапамогу.
• Ні ў якім разе не сядай у машыну, каб паказаць дарогу, краму, аптэку, не выконвай ніякія просьбы кіроўцы.

Растлумачце: калі чалавек незнаёмы, трэба на ўсе прапановы адказваць адмовай і ў выпадку небяспекі крычаць навакольным: «Я яго не ведаю!»

Бацькам неабходна паведаміць дзіцяці, што ніколі і ні пры якіх абставінах яны не дашлюць па яго ў школу, дадому або ў двор незнаёмага чалавека. Калі такі чалавек падыдзе, кім бы ён ні назваўся, трэба неадкладна бегчы ў люднае месца і паведаміць бацькам.

Як паказвае статыстыка, часцей за ўсё дзеці трапляюць у дарожныя здарэнні не толькі таму, што не ведаюць ПДР, а і таму, што небяспека для іх была схавана стаячым аўтамабілем, дрэвамі, плотам. Вам неабходна прыняць усе меры, каб папярэдзіць магчымыя няшчасныя выпадкі.

• Будзьце дзецям прыкладам. Прывучайце дзіця пераходзіць дарогу толькі ў вызначаных месцах;
• Выкарыстоўвайце святлоадбівальныя элементы. Яны дапамогуць кіроўцу загадзя ўбачыць дзіця, а значыць, ён будзе мець магчымасць прыняць меры для тармажэння або экстранага спынення;
• Растлумачце, што, знаходзячыся паблізу або на праезнай частцы, небяспечна размаўляць па тэлефоне або слухаць музыку ў навушніках, бо гэта адцягвае ўвагу. Дзіця павінна разумець, што дарога патрабуе максімальнай канцэнтрацыі ўвагі;

Дзеці ад прыроды даверлівыя. Чым часцей вы будзеце нагадваць ім пра правілы бяспекі, тым лягчэй і хутчэй яны іх запомняць, засвояць і будуць прымяняць на практыцы. Калі жадаеце навучыць дзіця правілам бяспекі, у першую чаргу выконвайце іх самі.

Псіхолаг Алена ШАЎЧЭНКА

Фота: pexels.com