Вы тут

Тое, што нельга забыць... Помнікі ахварям Халакоста можна знайсці па ўсёй краіне


27 студзеня — Дзень памяці ахвяр Халакоста. У гэты дзень успамінаецца адна з найвялікшых трагедый Свету. На працягу 12 гадоў нацысты Германіі пры дапамозе калабарацыяністаў з розных краін, якія супрацоўнічалі з імі, рабілі спробы поўнасцю вынішчыць цэлую нацыю — яўрэяў. Іх падвяргалі масавым растрэлам, труцілі ў газавых камерах, даводзілі да знямогі на найцяжкіх працах, на іх праводзілі разнастайныя медыцынскія эксперыменты. Аднак нацысты не грэбавалі знішчаць і іншыя народнасці: цыган і славян.

У Беларусі падчас Вялікай Айчыннай вайны ад рук нацыстаў і іх паслугачоў загінула 800 тысяч людзей яўрэйскай нацыянальнасці. Таму для беларусаў халакост — незагойная рана, сумны лёс і вогненная памяць. У кожным раёне, у былых мястэчках, сёлах і вялікіх гарадах ёсць магілы, у якіх спачываюць нявінныя ахвяры Халакоста. Сваю генацыдную палітыку нямецкія варвары распачалі з першых дзён акупацыі Беларусі. Яны стваралі лагеры для яўрэяў — гета, а потым расстрэльвалі або спальвалі, як гэта было ў Малым Трасцянцы пад Мінскам.

У гэтым невялікім журботным фотарэпартажы толькі малая доля тых фатаграфій, якія я рабіў у сваіх камандзіроўках и падарожжах на працягу трох дзясяткаў гадоў. Заўсёды знаходзіў час і магчымасць пабыць у месцах знішчэння і на магілах сваіх землякоў — ахвяр генацыду нацызму.


Магіла пад Навагрудкам.

Магіла ва ўрочышчы Барок пад Глыбокім.

Магіла ў вёсцы Ёды Браслаўскага раёна.

Месца знішчэння каля вёскі Вялікія Вераб’евічы Навагрудскі раён.

Помнік на месцы растрэлу ў Дзярэчыне.

Магіла пад Пінскам.

Месца растрэлу і помнік каля вёскі Шацк.

Помнік ў Дзяржынску.

Новы помнік у былым мястэчку Дараганава.

Новы помнік у Валожыне.

Месца растрэлу ў Капылі.

Вёска Пліса Глыбоцкі раён.

Гарадскі пасёлак Мір, адна з магіл Халакоста.

Вёска Ахоцічы Кіраўскага раёна — новы помнік.

Помнікі на яўрэйскіх могілках у Браславе.

Шыльда на помніку ў Кобрыне. Гэтае месца назаваюць «Далінай смерці».

Лагер смерці «Трасцянец» пад Мінскам.

«Яма» — мемарыяльная зона з помнікам у Мінску.

Анатоль КЛЯШЧУК

Фота аўтара

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Як беларуска стварыла сваю сістэму рэабілітацыі дзяцей з кахлеарнымі імплантамі

Як беларуска стварыла сваю сістэму рэабілітацыі дзяцей з кахлеарнымі імплантамі

Методыка аказалася запатрабаванай у нашай краіне і за яе межамі.

Культура

«Як зрабіўся паэтам, я не ведаю сам...». Лёсы беларускіх паэтычных зборнікаў

«Як зрабіўся паэтам, я не ведаю сам...». Лёсы беларускіх паэтычных зборнікаў

Лёс другога зборніка ў літаратарскай кар’еры — самы складаны. 

Культура

Уладзіслаў Арцёмаў: «У беларускай мове болей старажытнага духу...»

Уладзіслаў Арцёмаў: «У беларускай мове болей старажытнага духу...»

На пытанні «Звязды» адказвае галоўны рэдактар расійскага літаратурнага часопіса «Москва».

Калейдаскоп

Ці ведаеце вы родную мову? Самы час праверыць!

Ці ведаеце вы родную мову? Самы час праверыць!

Ужо традыцыя з нагоды Дня роднай мовы прапаноўваць чытачам праверыць свае веды.