У Беларусі амаль 900 пацыентаў прайшлі праз кахлеарную імплантацыю

У Беларусі на кожную тысячу дзяцей адно нараджаецца з цяжкімі парушэннямі слыху. У краіне 892 чалавекі прайшлі праз кахлеарную імплантацыю — аперацыю, якая дазваляе кампенсаваць страту слыху. У нашай краіне яна робіцца як дзецям, так і дарослым з 1999 года. Як арганізавана такая дапамога і дзякуючы чаму яна магчымая, расказалі кіраўнікі РНПЦ отарыналарынгалогіі і парламентарыі на мерапрыемстве, прысвечаным Міжнароднаму дню кахлеарнай імплантацыі.

Як адзначыла старшыня Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў па ахове здароўя, фізічнай культуры, сямейнай і маладзёжнай палітыцы, доктар медыцынскіх навук, прафесар Людміла МАКАРЫНА-КІБАК, у Беларусі створана зладжаная сістэма дапамогі дзецям і дарослым з цяжкімі парушэннямі слыху.

— Выклікае гонар тое, што ў нашай краіне ёсць усе магчымасці для такіх дзяцей стаць паўнацэннымі членамі грамадства. І на сённяшнім мерапрыемстве мы ўбачылі тых дзяцей, якія з'яўляюцца яркімі прыкладамі аказання высокатэхналагічнай медыцынскай дапамогі. Наша дзяржава праводзіць палітыку, вынікам якой з'яўляецца магчымасць аказаць такую дапамогу, — адзначыла Людміла Макарына-Кібак.

Яна дадала, што першыя аперацыі па кахлеарнай імплантацыі былі праведзены ў нас у 1999 і 2000 гадах, але яны былі адзінкавымі, бо ў той час беларускія спецыялісты самі навучаліся за мяжой, потым аперыравалі пад кантролем замежных калег. З 2007 года ў краіне працуе праграма ранняга выяўлення парушэнняў слыху ў нованароджаных. Ва ўсіх радзільных дамах устаноўлена дыягнастычнае абсталяванне, і на 3—5 дзень з моманту нараджэння праводзяцца скрынінгавыя даследаванні па выяўленні парушэнняў слыху.

Кожны страчаны год і нават дзень многае азначае ў будучай рэабілітацыі, таму дыягностыку, а затым і аперацыю лепш праводзіць як мага раней. Дарэчы, самым маленькім пацыентам, з якім працавалі беларускія хірургі, было 4,5-месячнае дзіця.

— Да трох гадоў дзіця мусіць быць кахлеарна імплантавана. Сёння аперацыі выконваюцца і шасцімесячным. Узрост да трох гадоў абраны невыпадкова: трэба паспець рэабілітаваць дзіця, каб яно пайшло ў школу ў звычайны клас. Раней, калі імплантавалі малога, яго баяўся ўзяць дзіцячы садок і хацелі накіраваць да дзяцей, якія дрэнна чуюць. Але няма сэнсу яго імплантаваць і накіроўваць у асяроддзе, дзе ўсе дрэнна чуюць. Такія дзеці мусяць размаўляць з людзьмі з добра развітым маўленнем, — патлумачыла парламентарый.

Але перад аперацыяй усім пацыентам праводзяць шматэтапныя абследаванні. Некаторыя чакаюць пратэзавання восем месяцаў.

— Калі ёсць паказанні да ўмяшання і няма супрацьпаказанняў, дзіця праходзіць чатыры этапы адбору. Выявілі — пацвердзілі — яшчэ раз пацвердзілі. Гэта вельмі сур'ёзнае рашэнне, і мы не можам памыліцца. Найлепшая аперацыя тая, якой не было, таму спачатку дзіцяці падбіраюцца слыхавыя апараты, і з імі яно адпраўляецца на рэабілітацыю. Калі зразумела, што развіцця маўлення няма, слыхавы апарат не дапамагае, тады прымаецца рашэнне аб аперацыі, — расказвае Людміла Макарына-Кібак. — На пасяджэнні савета па кахлеарнай імплантацыі мы сутыкаліся з дзецьмі, у якіх сур'ёзныя неўралагічныя парушэнні, зразумела, што размаўляць яны не будуць. Але калі ёсць шанц, што такі чалавек будзе ісці па вуліцы і яму пасігналіць аўтамабіль, а ён гэта пачуе, мы мусім даць яму гэту магчымасць. І ў нас ёсць шмат прааперыраваных дзяцей, у якіх ДЦП ці іншая цяжкая спадарожная паталогія.

Дырэктар РНПЦ отарыналарынгалогіі доктар медыцынскіх навук Мікалай ГРЭБЕНЬ адзначыў, што сярэдняя цана, у якую дзяржбюджэту абыходзяцца імпланты і моўны працэсар для аднаго пацыента, — каля 15 тысяч еўра. Усе нашы грамадзяне аперыруюцца бясплатна. У далейшым усім дзецям моўны працэсар мяняецца раз на пяць гадоў —таксама бясплатна.

— У канцы 2022 года прынята пастанаўленне, згодна з якім моўны працэсар будзе мяняцца бясплатна і дарослым раз у 10 гадоў. Сёлета ўсе дарослыя пацыенты, якія імплантаваліся з 2000 да 2013 года, а іх 97, атрымаюць новыя моўныя працэсары.

Пасля аперацыі пачынаецца працяглы працэс аднаўлення.

— Рэабілітацыя праводзіцца разам з бацькамі і сурдапедагогамі. Сурдапедагог патрэбны, каб адноўлены пасля аперацыі фізічны слых ператварыўся ў маўленне, бо толькі слых не азначае магчымасць гаварэння. Мы змянілі праграму падрыхтоўкі сурдапедагогаў. Дзеці пасля кахлеарнай імплантацыі і іх бацькі нам сказалі: так, як вы вучыце, нам не падыходзіць, бо мы іншыя. І з намі варта пачынаць займацца ў раннім узросце. І мы перайшлі да праграм ранняй комплекснай дапамогі, — расказала дырэктар Інстытута інклюзіўнай адукацыі Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя М. Танка доктар педагагічных навук Вера ХІТРУК.

Намеснік старшыні Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў па правах чалавека, нацыянальных адносінах і сродках масавай інфармацыі Лілія АНАНІЧ падкрэсліла, што ў нашай краіне абарона правоў інвалідаў замацавана на заканадаўчым узроўні:

— Не ў кожнай краіне дзейнічае Закон «Аб сацыяльнай інтэграцыі інвалідаў», і мы яго прынялі не таму, што далучыліся да Канвенцыі аб правах інвалідаў. Самы моцны бок беларускай дзяржавы — сацыяльная палітыка і сацыяльная скіраванасць.

Яна дадала, што 10 прадпрыемстваў Беларускага таварыства глухіх паспяхова працуюць, бо гэта патрэбна краіне. «На кожным прадпрыемстве людзі, за якімі стаяць іх сем'і, а гэта для іх і работа, і акно ў свет. У нашай краіне ёсць усё, каб зрабіць сем'і, дзе ёсць такія дзеці, якіх мы ўбачылі сёння, шчаслівымі», — рэзюмавала парламентарый.

Алена КРАВЕЦ

Прэв’ю: pexels.com