У жніўні будатрад перакінулі ў іншы пасёлак дабудоўваць птушнік. Пасялілі студэнтаў у будынку былой аптэкі на самай ускраіне. Дзяўчат было сямёра, і хлопцы саступілі ім самы далёкі пакой. Неўзабаве высветлілася — насупраць інтэрнат «хімікаў». У асноўным гэта былі маладыя хлопцы.
Па вечарах студэнты ладзілі танцы. Крысціна баялася «хімікаў». Яна і яе сяброўка Галя зачыняліся ў пакоі. Астатнія скакалі пад вокнамі да самага адбою. Днём студэнты з азартам капалі зямлю і цягалі бетон, гэта быў іх першы працоўны вопыт. У абедзенны перапынак Крысціна і Галя, «перасякаючы» будпляцоўку, сутыкнуліся з «хімікам». У цяльняшцы і кіцелі блакітнавокі брунет з бародкай. Быццам капітан Грэй прыплыў пад пунсовымі ветразямі. Крысціна сустрэлася з ім позіркам, і яе нібы хваляй накрыла. Свет закруціўся і загучаў. «Хімік» ужо прайшоў, а яна ўсё стаяла, неразумеючы, чаму свет кружыўся і кружыўся...
Галя тузанула за рукаў:
— Крысця, ты чаго?
Яна не рэагавала. Галка здзівілася:
— Ты чаго?
Дзяўчына прашаптала:
— Галя, я закахалася...
Было ясна, як Божы дзень: яна закахалася канчаткова і беспаваротна.
— З розуму сышла? Ён жа «зэк»!
У той жа вечар Крысця і Галя выйшлі са сваёй схованкі.
***
Спачатку Крысціна і Віктар прагульвалiся ўздоўж аптэкі. Яна не вырашалася адыходзіць з «хімікам» ад аднакурснікаў. Затым адважылася, і яны сталі гуляць па вуліцы і выходзіць за пасёлак. Віктар дарыў ёй астры. Жнівень — час квітнеючых астраў і знічак.
Аднойчы на прасёлкавай дарозе яны ўбачылі, як ідуць насустрач п’яныя мясцовыя хлопцы. Каб пазбегнуць непажаданай сустрэчы, Крысціна прапанавала збочыць на луг. Павольна ішлі яны па скошанай траве, пахла разнатраўе, а нябесны купал густа абсыпалі яркія зоркі. Пяшчота цёплага ветрыку, пах скошаных траў, святло зорак... Віктар ціха і пяшчотна пацалаваў яе ў вусны. Неверагоднай сілы хваля адарвала іх ад зямлі, і цяпер яны луналі сярод зорак, каля брамы раю.
Так усё і было. Дзяўчына прыйшла ў сябе, адчуўшы пад сабой зямлю, вільготную траву. Віктар цалаваў яе пачуццёва і горача, але... Крысціна ўжо спусцілася з нябёсаў. Яна адхілілася і прыклала далонь да яго вуснаў: «Нельга...». Раптам, адчула, хлопец нібы скамянеў. На некалькі секунд ён замер, не жадаючы і не маючы сіл адарвацца ад яе. «Нельга. У мяне нікога не было», — перамагаючы сарамлівасць прашаптала Крысціна. Ён некалькі секунд памарудзіў, і рэзка ўстаў. Моцнай рукой падняў яе на ногі...
Вярталiся моўчкі. Крысціна не хацела, каб так скончыліся іх адносіны, і яна загаварыла пра зоркі. Віктар маўчаў. Потым сказаў:
— Нельга давяраць мужчынам!
Крысціна тут жа адказала:
— А я табе давяраю...
Яна адчула, як Віктар здрыгануўся ад гэтых слоў. Больш ён не прамовіў ні слова.
***
Праз некалькі дзён студэнты з’язджалі. «Хімікі» высыпалі з інтэрната, правесці суседзяў. Крысціна крадком выцірала слязінкі — Віктар не прыйшоў. Адзін з «хімікаў» заўважыў гэта: «А дзе Віктар?»
За ім пабеглі. Праз пару хвілін Віктар дапамагаў ёй спусціцца з машыны. Яны адышлі. Задыханы Віктар казаў хутка, быццам баяўся не паспець: «Калі хочаш, каб мы былі разам, заставайся! Я дамовіўся, нам дадуць пакой у інтэрнаце. Заўтра распішамся ў сельсавеце!». Крысціна спыніла яго:
«Нас не распішуць — мне няма васемнаццаці». І яна з’ехала...
Віктар абяцаў пісаць, але лістоў не было. Выпадкова Крысця даведалася, што ён у бальніцы. Яна тут жа сарвалася да яго. Праз дзень была ў інтэрнаце «хімікаў». Там ёй сказалі, што ён ужо ачуняў і выйшаў на працу. Крысціна адразу ж паехала дадому: было сорамна, што навязваецца хлопцу.
Ліст прыйшоў праз тыдзень. Віктару пісаў, што ведае аб тым, што яна прыязджала. Пісаў, што любіць і прыедзе: «Буду ў суботу ў дзесяць раніцы на аўтавакзале». Як яна свяцілася, чытаючы яго ліст! Незнаёмая жанчына на пошце заўважыла гэта і сказала: «Шчасце, калі цябе любяць!»
У суботу Крысціна чакала яго на аўтавакзале цэлы дзень. Ён не прыехаў. Лістоў таксама не было.
Скончыўшы вучобу, яна па накіраванні паехала працаваць у Мінск. Выйшла замуж. Яна была ўпэўненая, што Віктар яе забыўся, ажаніўся. Але мінулае не адпускала, і Крысціна вырашылася патэлефанаваць. Праз даведачную знайшла яго кантакты і замовіла міжгародні размову. У яе перахапіла дыханне, калі пачула знаёмы голас.
— Крысця, чаму ты ў Мінску?
Кранула — ён адразу пазнаў яе голас. Ад нарынучых пачуццяў яна расплакалася.
— Цяпер я тут жыву. Як ты? Жанаты? — спытала яна скрозь слёзы.
— Чаму жанаты? Не, я адзін...
Ён яшчэ нешта гаварыў, спрабаваў даведацца яе адрас, дзе працуе... «Крысця, скажы адрас, я да цябе прыеду», — прасіў ён. Але Крысціна толькі рыдала, толькі слухала яго і плакала. «Божа, што я нарабіла! Ён не жанаты. Але шляху назад ужо няма. Я замужам», — віхрам несліся думкі. У яе ўжо іншае прозвішча, і знайсці яе Віктар не зможа. Час размовы скончылася. Сціснуўшыся як ад удару, яна выйшла з тэлефоннай кабінкі. Ехала дадому, як у сне.
Дома дастала ліст ватмана, прыкалола да чарцёжнай дошкі і простым алоўкам стала маляваць партрэт таго, хто напоўніў яе душу каханнем. А потым сама са здзіўленнем на яго глядзела: партрэт Віктара быў ідэальны, хоць раней яна ніколі не малявала людзей.
Крысціна не малявала раней, і потым не малявала. Больш Крысціна нічога не чула пра Віктара. Шукаў ён яе? Хто ведае... Яна не шукала. Намаляваны партрэт яна захоўвае да гэтага часу. Як яна змагла ўзнавіць яго аблічча з такой дакладнасцю? І кожны раз, калі надыходзіць час астраў і знiчак, яна ўспамінае пра Віктара.
Валянціна БЫСТРЫМОВІЧ
Інтэрв'ю з алімпійскім чэмпіёнам па фехтаванні.
Прафесійна, аператыўна, па-добраму.