Рэспубліканскі інстытут кітаязнаўства імя Канфуцыя Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта падрыхтаваў і выдаў зборнік «Канфуцый сказаў: 100 выслоўяў і думак вялікага Настаўніка па-беларуску». Выдаўцом выступіла ТАА «Выдавецтва «Восточная культура».
Канцэпцыю выдання, падыходы, якімі кіраваліся ініцыятары яго нараджэння ў Беларусі, выкладае ў даволі грунтоўнай прадмове да кнігі дырэктар Рэспубліканскага інстытута кітаязнаўства імя Канфуцыя БДУ, Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Беларусь у КНР у 2006 – 2011 гадах, прафесар Анатоль Тозік. Вось што, у прыватнасці, ён адзначае: «… Погляды, думкі Канфуцыя, успаміны аб яго ўчынках, ацэнках учынкаў іншых людзей рупліва сабраны яго вучнямі (ужо пасля таго, як іх Настаўнік скончыў свой зямны шлях) у кнізе «Лунь ю» -- «Меркаванні і гутаркі». Кніга складаецца з 20 раздзелаў, а кожны раздзел – з параграфаў, ад 3 да 44 у кожным, усяго 511 параграфаў.
Мы з маёй калегай спадарыняй Ліў Сулін, дацэнтам Даленьскага політэхнічнага ўніверсітэта і шматгадовым намеснікам дырэктара Рэспубліканскага інстытута кітаязнаўства імя Канфуцыя Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, з усёй спадчыны Настаўніка вырашылі перакласці на беларускую мову 100 выслоўяў і думак Канфуцыя, якія, з нашага пункту гледжання, даюць агульнае ўяўленне аб яго поглядах, з'яўляюцца актуальнымі для сённяшняга грамадства і сённяшняга чалавека і цікавымі для беларускамоўнага чытача. Працуючы над гэтым выданнем, мы ўважліва вывучылі пераклады «Лунь ю» на рускую мову вядомых савецкіх і расійскіх сінолагаў, перш за ўсё такіх, як В. П. Васільеў, П. С. Папоў, А. Я. Лук'янаў, І. І. Семяненка, Б. Б. Вінагродскі.
Усе 100 выслоўяў і думак мы згрупавалі па чатырох частках: аб вучобе і адукаванасці, аб адносінах у сям'і і грамадстве, аб самавыхаванні і самаўдасканальванні, аб кіраванні людзьмі і дзяржавай». І яшчэ адно важнае тлумачэнне з прадмовы Анатоля Тозіка: «Каб гэта выданне было больш карысным для студэнтаў, перакладчыкаў і выкладчыкаў кітайскай мовы, змест кожнага перакладзенага намі параграфа мы вырашылі захаваць на той мове, на якой ён быў запісаны ўпершыню (дзве лічбы ў дужках пазначаюць раздзел і параграф у «Лунь ю»), і на сучаснай кітайскай мове, выкарыстаўшы рэдакцыю найбольш аўтарытэтных кітайскіх выдавецтваў».
Невялікі фармат выдання (і па колькасці старонак, якіх усяго 128, і па памеру кнігі, які можна ахарактарызаваць як «кішэнны») дазваляе заўсёды трымаць зборнік пад рукамі, перад сабою. Чытанню мудрых выслоўяў не пярэчыць і паездка ў транспарце, чытанне можна ажыццяўляць у перапынку паміж іншымі клопатамі. «Настаўнік сказаў:
— Хіба ж не прыемна вучыцца і своечасова выкарыстоўваць атрыманыя веды ў жыцці (пастаянна дабівацца дасканаласці)? Хіба ж не радасна сустрэцца з сябрам, які вярнуўся з далёкіх краін? Хіба ж не высакародны той чалавек, які не скардзіцца і не шкадуе, што не вядомы людзям?» «Настаўнік сказаў: — Цудоўна жыць там, дзе пануе чалавекалюбства. І ці можна назваць разумным таго, хто, маючы выбар, там не жыве?»
Адкрываючы мудрасць Канфуцыя, разважаючы над яго выслоўямі, ад старонкі да старонкі атрымліваеш велізарную асалоду ад пранікнення ў даўніну, ад таго, што выказаныя стагоддзямі, тысячагоддзямі раней меркаванні, думкі з'яўляюцца ліхтарамі, светачам у сённяшнім жыцці, нагрувашчаным найноўшымі адкрыццямі ў галіне лічбавізацыі і штучнага інтэлекту. Канфуцый вучыць думаць, разважаць, выкладаць свае меркаванні… «Настаўнік сказаў: -- Вучыцца і не разважаць – марная праца. Разважаць і не вучыцца – небяспечна». «Настаўнік сказаў: -- Калі будзеш патрабавальным да сябе і спагадлівым да іншых, то зможаш пазбегнуць крыўды і нараканняў».
Кніга «Канфуцый сказаў…» складаецца з чатырох частак: «Аб вучобе, адукаванасці і чалавечнасці»; «Аб адносінах у сям'і і ў грамадстве»; «Аб самавыхаванні і самаўдасканальванні»; «Аб кіраванні людзьмі і дзяржавай».
У кожным з іх чытача чакаюць сустрэчы з зярнятамі мудрасці, якія пры пільнай увазе да іх сутнасці, у цытаванні да месца, у следаванні выкладзенаму легендарным Канфуцыем здольны стаць багатым ураджаем добрых спраў, сумленнага жыцця чалавека-адзінкі і ўсяго грамадства.
Упрыгожваюць кнігу ілюстрацыі мастачкі К. Г. Маіцеўскай, якія, пачынаючы ад партрэта самога Канфуцыя, носяць выразна красамоўны характар. Віншуючы Рэспубліканскі інстытут кітаязнаўства імя Канфуцыя Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта і выдавецтва «Восточная культура» з нараджэннем кнігі «Канфуцый сказаў: 100 выслоўяў і думак вялікага Настаўніка па-беларуску», можна смела лічыць з'яўленне такога выдання грунтоўнай падзеяй у рэчышчы прадстаўлення кітайскай культуры і кітайскай літаратуры ў Беларусі.
Алесь КАРЛЮКЕВІЧ
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».
