Другі Пекінскі інстытут замежных моў ужо не першы год як заявіў сябе той ВНУ, дзе сярод іншых галоўных прыярытэтаў — беларусістыка. У гэтай навучальнай установе створаны Цэнтр даследвання беларускай культуры. Менавіта тут складваецца асяродак перакладчыкаў мастацкай літаратуры, якія зазіраюць ў беларускі літаратурна-мастацкі свет. З нядаўніх падзей — і стварэнне падручніка па беларускай літаратуры. Наша размова — з аўтарам гэтага творчага, навуковага і, зразумела, адукацыйнага праекта: на пытанні адказвае вучоны і перакладчык Сюй ЧУАНЬХУА.
— У Беларусь прыляцела добрая навіна. Вы, паважаны Сюй Чуаньхуа, падрыхтавалі падручнік па беларускай літаратуры... Раскажыце, калі ласка, болей падрабязна пра гэта выданне. Як узнікла яго задума?
— У нашым інстытуце (Другі Пекінскі інстытут замежных моў) з 2014 года працуе Цэнтр даследвання беларускай культуры, у межах дзейнасці якога праводзяцца заняткі па вывучэнню беларускай мовы. Дзеля большай эфектыўнасці ў іх арганізацыі з Беларусі быў запрошаны выкладчык, які і працуе па сённяшні дзень. З часам мы зразумелі, што кітайскіх студэнтаў варта пазнаёміць менавіта з сучаснай беларускай літаратурай. Мы ведалі, што некаторыя класічныя творы беларускай літаратуры ўжо перакладзены на кітайскую мову шмат раней і пры жаданні іх можна знайсці ў бібліятэках. Таму мы хацелі б звярнуць увагу студэнцкай моладзі якраз на сучасных празаікаў, паэтаў Беларусі...
Кандыдат гістарычных навук Дар’я Зубко, якая прыехала з Мінска, дапамагла звязацца з многімі сучаснымі беларускімі аўтарамі. Мы вельмі ўважліва падбіралі матэрыялы. Найперш кіраваліся зацікаўленнямі сённяшніх студэнтаў, іх уяўленнямі пра віды і жанры літаратуры ўвогуле. Вось гэтыя акалічнасці і паўплывалі на тое, каб стварыць падручнік па беларускай літаратуры. Ён складзены такім чынам, што на старонках выдання размешчана і інфармацыя пра аўтараў, і поруч ідуць тэксты таго ці іншага пісьменніка.
— Вы спалучылі і крытычны разгляд, і хрэстаматыю..?
— Можна і так сказаць. Было адно галоўнае жаданне — паказаць краіну праз сучасныя творы, паказаць рух, якім ідзе сучасны беларускі літаратурны працэс.
— Што сабою ўяўляе выданне па сваіх вонкавых характарыстыках..? Колькі ў падручніка старонак? Ці ёсць у кнізе ілюстрацыі? Ці пададзена ў падручніку бібліяграфія твораў, публікацый беларускіх пісьменнікаў?
— У дадзеным падручніку 293 старонкі. Ёсць і біяграфіі аўтараў з іх фотаздымкамі. Невялікія апавяданні прадстаўлены ў поўным аб’ёме, а вось раманы і аповесці толькі ўрыўкамі. Аднак у біяграфічнай частцы раздзела, прысвечанага таму ці іншаму аўтару, падказаны спасылкі на сайты, дзе з творчасцю пісьменнікаў, самімі мастацкімі тэкстамі можна пазнаёміцца даволі грунтоўна, у поўным аб’ёме. Завяршае кожны раздзел тэкст, так бы мовіць, метадычнага характару, з дапамогай якога можна замацаваць тэму, падсумаваць вывучэнне творчасці таго ці іншага пісьменніка. Уключаны ў гэтую завяршальную частку і некалькі пытанняў, што дапамагаюць развіць кампаратывістычныя памкненні, дазваляюць студэнтам параўнаць беларускіх творцаў з празаікамі і паэтамі Кітая. Гэтая адметнасць падштурхоўвае да параўнальнага аналізу твораў, падводзіць маладых людзей да выбару далейшых навуковых, даследчыцкіх зацікаўленняў.
— У 1950 — 1960-я гг. і ў наступныя дзесяцігоддзі ў Кітаі было выдадзена болей 60 асобных кніг беларускіх паэтаў, празаікаў, драматургаў. Зразумела, у перакладзе на кітайскую мову. Размова — пра творы Янкі Купалы, Якуба Коласа, Аркадзя Куляшова, Кандрата Крапівы, Максіма Танка, Івана Шамякіна, Янкі Маўра... А які часавы адрэзак вы абралі? Ці ўлічвалі ўжо раней адкрытых кітайскім чытачом беларускіх пісьменнікаў?
— Мы стараліся не расказваць ужо вядомае... Таму якраз у нашым выданні, якое, паўтаруся, мы характарызуем найперш як падручнік менавіта па сучаснай беларускай літаратуры, шмат іншых імёнаў... Пэўны часавы адрэзак мы не бралі. Разглядаем творчасць пісьменнікаў, якія пішуць і па-беларуску, і па-руску. Мы імкнуліся звярнуць увагу на ўсе накірункі ў сучаснай беларускай літаратуры. У падручніку — літаратурна-крытычныя характарыстыкі, а таксама творы пятнаццаці аўтараў: прадстаўлены Людміла Рублеўская, Віктар Шніп, Валянціна Паліканіна, Міхась Пазнякоў, Наталля Батракова, Алесь Бадак, Адам Глобус, Андрэй Федарэнка, Навум Гальпяровіч, Мікола Мятліцкі і іншыя. Наш выбар характарызуе і жанравае шматаблічча ў сучасным літпрацэсе ў Беларусі...
— Працуючы над падручнікам, вы карысталіся крыніцазнаўствам толькі на рускай мове? Былі ў полі вашага зроку працы беларускіх літаратуразнаўцаў, беларускіх літаратурных крытыкаў?
— Мы не абмежаваліся ў выбары саміх мастацкіх твораў публікацыямі на рускай мове. Перад вачыма былі і арыгінальныя пулікацыі на беларускай. Заўважу, што некаторыя аўтары пасля нашых перамоў спецыяльна для нашага выдання зрабілі пераклады на рускую мову.
— На каго з чытачоў вы арыентаваліся, працуючы над стварэннем кітайскага падручніка па беларускай літаратуры?
— У першую чаргу на студэнтаў, якія вывучаюць рускую і беларускую мовы.
— Вы падрыхтавалі і анлайн-лекцыю па беларускай літаратуры. Каму яна адрасавана? Ці распаўсюджваецца дадзеная лекцыя ў сацыяльных сетках?
— Так, падрыхтавана анлайн-лекцыя, якая адрасавана студэнтам, якія вывучаюць рускую і беларускую мовы. Лекцыя будзе распаўсюджвацца на спецыялізаваных сайтах з магчымасцю азнаямлення ўсім жадаючым.
— Дзякуй вялікі, паважаны Сюй ЧУАНЬХУА, за тое, што пагадзіліся адказаць на пытанні для нашага выдання. Спадзяёмся, што працэс вывучэння беларускай літаратуры і ў Другім Пекінскім інстытуце замежных моў, і ўвогуле ў ВНУ Кітая набудзе шырокую зацікаўленасць.
— І я таксама вельмі на гэта спадзяюся!..
Гутарыў Мікола БЕРЛЕЖ
Як адзначаюць фінансавыя эксперты, рынак жылой нерухомасці выйшаў на беспрэцэдэнтна высокія паказчыкі па колькасці здзелак.
Якія прамашкі жанчын у адзенні выдаюць адсутнасць густу?
Хто здолее змяніць гісторыю ці змяніцца пад яе ўплывам?
