Заўсёды важна, як ты ідзеш у тэатр: для многіх гэта свята, таму хочацца яго падмацаваць адмысловым строем. Але ў дадзеным выпадку варта разумець, што кожны прысутны ў зале можа апынуцца госцем... на балі ў Воланда. І тут ніякіх жартаў: усё павінна адпавядаць нагодзе, пра што папярэджвалі гледачоў загадзя.
Пастаноўка паводле самага таямнічага рамана Міхаіла Булгакава з’явілася ў афішы тэатра з пазнакай «16+». Гэта зразумела: твор вельмі складаны, таму падчас прэм’еры ў зале Тэатра юнага гледача было шмат дарослых людзей. У іх, хутчэй за ўсё, было ўжо сваё ўяўленне пра раман Булгакава і сталенне да яго герояў. Тэатр мог яго ўдакладніць ці наогул змяніць. Тут галоўнай стала менавіта лінія кахання. Такі падыход ажыццявіў тэатр сумесна з праектам «ТрыТфармаТ», у межах якога наладжана супрацоўніцтва з маскоўскімі маладымі творцамі — рэжысёрам Таццянай Самбук і кампазітарам Дар’яй Гарбузняк. Як мастак над спектаклем працавала Дар’я Волкава, мастак па касцюмах — Наталля Лазарчык. Але акрамя пастановачнай групы тут вельмі важны склад выканаўцаў галоўных роляў. На ролю Майстра абралі двух акцёраў — Сяргея Лапаніцына і Генадзя Гаранскага. А вось адзіную жаночую ролю (тут нават няма Гелы!) выконвае Вера Палякова-Макей, якая з’яўляецца дырэктарам тэатра і адказвае за фарміраванне рэпертуару.
— Мы распавядаем частку твора Булгакава: раскрываем лінію кахання Майстра і Маргарыты. У прыватнасці, мая гераіня Маргарыта нават гатовая прадаць душу д’яблу, каб уратаваць свайго каханага Майстра. Яна яго муза, і мы ведаем, што вобраз Маргарыты быў напісаны з жонкі Булгакава. Гэта вялікі раман, а мы зрабілі сціснутую версію на паўтары гадзіны дзеля таго, каб глядач не стаміўся, але атрымаў максімум інфармацыі і вобразнасці. Наогул гэта спектакль-вобраз. Гледачу шмат што трэба дадумваць, — тлумачыць Вера Палякова-Макей. — Даўно была думка ўвасобіць гэты твор на сцэне. Але мне здаецца, што яшчэ год таму я не змагла б сыграць ролю Маргарыты. Так склаліся абставіны майго жыцця ў апошні год, што я вельмі змянілася ўнутрана і, мне здаецца, што гэта мне дапамагло ў працы над вобразам. Таму што страціць каханага чалавека — гэта заўсёды вялікі боль. Боль Маргарыты зараз я разумею як ніхто. Мне блізкая гэта моцная жанчына. Насамрэч у гэтай гісторыі Майстар — даволі флегматычны, і як усе вялікія творчыя людзі ён больш у сабе, чым у жанчыне, якую пакахаў. А Маргарыта — чалавек, які гатовы пайсці на ўсё, каб вярнуць сваё каханне і быць разам з ім. Як артыстка я хацела, каб са мной былі годныя партнёры і ў плане акцёрскага майстэрства, і па фактуры. Таму выбар паў на Генадзя Гаранскага і Сяргея Лапаніцына. Фактурна мы і з адным, і з другім партнёрам добра глядзімся на сцэне. А гэта таксама вельмі важна. 70 працэнтаў поспеху — гэта правільнае размеркаванне роляў, каб глядач верыў у тое, што гэтая пара магла б быць разам.
Кожны артыст бачыць сваю ролю, а ўвесь спектакль цалкам бачыць рэжысёр. Таццяна Самбук адзначала, што спектакль ствараўся хутка, за лічаныя месяцы, што мала для такога аб’ёму матэрыялу, які трэба было асэнсаваць:
— Я не раз казала, што інсцэніроўкі — мой моцны бок. Я ведаю, як трэба папрацаваць з тэкстам, каб засталася галоўная лінія. Таму наш спектакль пачынаецца з 13-й главы, а не з першай. У нашым спектаклі шмат сцэн, якія трэба менавіта бачыць і адчуваць. Вобразнасць у іх ствараюць дым, святло, гук, музыка. І нават чорны дрэс-код для гледачоў, якія самі становяцца гасцямі Воланда — гэта разынка спектаклю. Усё таму што містыка павінна існаваць не толькі на сцэне, але і ў глядзельнай зале. Хоць я лічу, што наогул не бывае выключна чорнага і белага. Свет шматаблічны, у ім ёсць і нешта сярэдняе. Нават Воланд — сам д’ябал — здольны расчуліцца гісторыяй Маргарыты і дапамагчы ёй пасля выпрабаванняў, падарыць ёй вечнае каханне. А яно ёсць! Пакуль мы жывыя і дыхаем, яно жыве разам з намі.
Таццяна кажа, што для яе гісторыя Майстра і Маргарыты не цёмная, а светлая. Яна імкнулася паставіць такі спектакль, каб глядач мог не столькі думаць пра ўвасабленне рамана Булгакава, колькі перажываць пачуцці падчас прагляду. Тут няма таго, што магло б радаваць вока і прыносіць задавальненне: вар’етэ, фокусаў і адрэзанай галавы Берліёза не ўбачыце. Затое галоўная лінія падмацаваная музычнымі нумарамі. Акрамя музыкі да спектаклю, тут гучаць спевы — Майстра, Азазэла, Майстра і Маргарыты.
— Ніякай цемры, ніякай пякельнасці. Усё толькі пра каханне, пра любоў, — пацвярджае Дар’я Гарбузняк. — З трупай мы ўжо працавалі разам, добра ведаем адзін аднаго. Я ведала, у каго якія галасы і магла на гэта разлічваць. Аказалася, што нехта ўмее іграць на музычных інструментах, мы скарысталіся гэтым. Праз музыку і песні перадаём розны стан герояў. Часам здавалася, што мы знайшлі нейкія містычныя гукі ў скрыпцы. А калі стваралася фінальная песня, то ўвесь час адбывалася нешта нечаканае...
Што такое каханне, як мы разумеем яго на зямлі, і як яно выглядае ў іншым сусвеце. І чаму героі не трапілі ў рай, а толькі атрымалі вечны спакой — вось пра гэта трэба будзе думаць падчас прагляду.
Ларыса ЦІМОШЫК
Фота Ганы ШАРКО
Напярэдадні прафесійнага свята педагогаў у Нацыянальным прэс-цэнтры абмеркавалі імідж настаўніка, усебаковае развіццё студэнтаў педагагічных ВНУ і новыя праекты.
Укараняюцца інавацыйныя тэхналогіі ў практыку работы дзіцячых садкоў.
Цэны на ліквіднае жыллё ў сталіцы выраслі на 5 працэнтаў.
