Удзельнікі «Цягніка Памяці» наведалі мемарыяльны комплекс «Хатынь»

Удзельнікі «Цягніка Памяці» ўсклалі кветкі да Вечнага агню ў мемарыяльным комплексе «Хатынь», перадае БелТА.

Знаёмячыся з гісторыяй гэтага месца, школьнікі даведаліся пра гісторыю мноства беларускіх вёсак, знішчаных нямецка-фашысцкімі захопнікамі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Вёску Хатынь гітлераўцы спалілі разам са 149 жыхарамі, 75 з якіх былі дзецьмі. Яна стала сімвалам масавага знішчэння мірнага насельніцтва на тэрыторыі СССР, акупаванай Германіяй. Адна з самых яркіх кропак мемарыяльнага комплексу — скульптура «Непакорны чалавек», асновай для стварэння якой паслужыла гісторыя Іосіфа Камінскага — адзінага дарослага сведкі трагедыі. Ён змог выбрацца з палаючага дома, але ў яго на руках памёр яго зранены сын.

Намеснік старшыні Савета Федэрацыі Федэральнага сходу Расіі Канстанцін Касачоў заўважыў, што лічбы, якія ўвекавечаны ў камені мемарыяльнага комплексу, ужо ўстарэлі. «Тут гаворыцца, што было спалена 186 вёсак, а зараз іх ужо 288. Гэтая колькасць, на жаль, напэўна, будзе толькі расці. Доўгі час лічылася, што ў гэтай вайне загінуў кожны чацвёрты жыхар Беларусі, зараз высвятляецца, што кожны трэці, а у абсалютных лічбах гэта ўжо больш за 3 млн чалавек. Ва ўсім гэтым жывая гісторыя Вялікай Айчыннай вайны, якая не проста захавана для будучых пакаленняў, але якая па-ранейшаму ўстанаўліваецца і высвятляецца сіламі тых, хто жыве цяпер, і, напэўна, сіламі тых, хто будзе жыць далей», — сказаў Канстанцін Касачоў.

На яго думку, удзельнікам «Цягніка Памяці» ў будучыні ўдасца дадаць нешта да вялікай гісторыі, гледзячы на ​​яе вачыма сваіх народаў. «Я не сумняваюся, што ўсе 200 хлопчыкаў і дзяўчынак па выхадзе з гэтага праекта змогуць шчыра сказаць, што яны пасталелі, сталі больш сумленнымі, разумнымі, больш прыстойнымі і добрымі», — дадаў Канстанцін Касачоў.

Ён падкрэсліў, што мы павінны гаварыць аб подзвігу савецкага народа ў сто разоў больш глыбока і грунтоўна з той прычыны, што гісторыю гэтай вайны спрабуюць або забыць, або сказіць тыя, хто ў ёй быў на другім баку.

«У рабят, якія зараз у „Цягніку Памяці“, практычна не засталося магчымасці наўпрост даведвацца пра гісторыю ад удзельнікаў Вялікай Айчыннай вайны, але ў іх ёсць магчымасць гаварыць з нашым пакаленнем, якое размаўляла з пакаленнем пераможцаў. Наш абавязак перадаць гэтую эстафету памяці, а іх маральны абавязак яе падхапіць і не даць гісторыі Вялікай Айчыннай вайны сысці ў забыццё», — дадаў Канстанцін Касачоў.

Ён выказаў упэўненасць, што праект «Цягнік Памяці» будзе запатрабаваны многія гады і заўсёды знойдуцца актыўныя, стваральныя і творчыя суарганізатары.

Элмырза Калысбекаў з Кыргызстана прызнаўся, што сярод усіх мемарыялаў, якія яны наведалі ў гэтым падарожжы, «Хатынь» уразіла яго больш за ўсё. «Гэта глыбокае месца, дзе загінула шмат людзей. Напэўна, толькі сёння я зразумеў увесь жах гэтай вайны, таму што менавіта тут людзі гінулі вельмі жорстка. Мы не павінны ў будучым гэтага дапускаць», — адзначыў удзельнік праекта.

Каб патрапіць у «Цягнік Памяці», ён напісаў эсэ, у якім распавёў аб складанасці працы ў тыле Кыргызстана ў ваенны час, таму што там працавалі яго прадзеды. Элмырза Калысбекаў нагадаў, што пра гэта шмат пісаў Чынгіз Айтматаў, у тым ліку ў сваім рамане «І больш за стагоддзе доўжыцца дзень».

Яшчэ адзін удзельнік з Кыргызстана Цімур Мусін дадаў, што заўсёды ўспрымаў Беларусь як вельмі светлую краіну, але падрабязнасці генацыду, які адбываўся на нашай зямлі, выклікалі ў яго сапраўдны страх. «Хатынь і Брэсцкая крэпасць — два месцы, дзе мяне прабрала да мурашак», — сказаў удзельнік праекта.

«Калі я слухала расказаў экскурсавода аб тым, як бязлітасна фашысты спальвалі вёскі разам з людзьмі і пры гэтым нічога не адчувалі, мне стала неймаверна сумна ад гэтай жорсткасці», — заўважыла Сафія Галянкова з Белгародскай вобласці.

Паводле яе слоў, асабліва палохаюць думкі аб тым, як шмат людзей загінула за час знаходжання фашыстаў на беларускай зямлі. Прадзед Сафіі таксама прайшоў Вялікую Айчынную вайну. «На жаль, невядома, на якіх франтах ён служыў і ў якіх месцах пабываў. Мая сям’я ўпарта шукае любую інфармацыю аб ім. Мне сумна, што я не магу распытаць пра гэта свайго прадзядулю, таму тыя, у каго яшчэ захаваўся кантакт з прабабулямі і прадзядулямі, павінны дакладна даведацца пабольш пра гэтыя гады», — падсумавала Сафія Галянкова.

«Цягнік Памяці» — ініцыятыва кіраўнікоў верхніх палат парламентаў Беларусі і Расіі Наталлі Качанавай і Валянціны Матвіенка. Праект паспяхова стартаваў у 2022 годзе і аб’яднаў школьнікаў з Беларусі і Расіі. У 2023 годзе да праекта далучыліся хлопцы з Арменіі і Кыргызстана, а ў 2024-м — з Казахстана, Азербайджана, Узбекістана і Таджыкістана.

Галоўная ідэя праекта — максімальна наглядна азнаёміць старшакласнікаў з месцамі, гістарычна непарыўна звязанымі з падзеямі Вялікай Айчыннай вайны, а таксама зблізіць дзяцей з розных рэгіёнаў краін-удзельніц паміж сабой, даць магчымасць спазнаць культурныя традыцыі і звычаі розных народаў.